Budujmy ZPPA w zgodzie, wzajemny szacunku i poczuciu wielkiej dziejowej odpowiedzialności
Podhale, jeden z najpiękniejszych, najbardziej oryginalny i najsławniejszy region Polski. Ma ten region niepowtarzalną urodę, którą zachwycają się turyści z całego świata.Podziwiają jedyny w swoim wyrazie styl budownictwa, swoisty folklor i kulturę. Dzięki tym właśnie walorom powstał i stale się rozwija podhalański regionalism,a pierwszoplanową rolę odgrywa Związek Podhalan, jako główny reprezentant i rzecznik ludu podhalańskiego.
Początek XX wieku – duża fala emigrantów z Podhala napłynęła do Stanów Zjednoczonych. Żyjąc tutaj z dala od Tatr od ojczystej ziemi nie mogli sobie jednak wyobrazić życia bez własnej góralskiej organizacji na wzór tej z Polski. Znając cele i zadania jakie przyświecały w kraju Związkowi Podhalan postanowili Podhalanie w Ameryce założyć bratnią organizację na obczyźnie.Wielką zasługą w powołaniu do życia Związku Podhalan była wizyta dr Stefana Jarosza, który przebywając w Stanach Zjednoczonych w roku 1927 poprzez swoje publiczne wystąpienia zachęcał górali do organizacji i powołania do życia Związku Podhalan, mówiąc między innymi że Podhalanie powinni być dumni ze swego pochodzenia, ze swej rodzimej kultury na której wzorują się najwięksi polscy pisarze i artyści doby współczesnej, która silnie już dzisiaj wycisnęła piętno na sztuce polskiej. Dzięki narodzeniu się góralskiej organizacji ZPPA, Podhalanie wnieśli trwałe i cenne walory do istniejących środowisk polonijnych, podnosząc jednocześnie autorytet w oczach narodu amerykańskiego.
Patrząc dzisiaj z perspektywy minionych lat,należy stwierdzić, że mieliśmy wspaniałych ludzi w momencie narodzin Związku Podhalan w Ameryce.Byli urodzonymi działaczami o silnym instynkcie społecznym,artystami rozmiłowanymi w pięknym świecie podhalańskim i umiejący to piękno pokazać i wyrazić, czy to piórem, czy tańcem, muzyką czy śpiewem. Jednym z nich był Henryk Lokański, redaktor naczelny “Dziennika Związkowego”, pierwszy Prezes Związku Podhalan w Ameryce. Pierwszy Sejm odbył się 8 czerwca 1930 r. Sejm wybiera Zarząd Główny, który stoi na czele Związku Podhalan.Sejmy odbywają się co trzy lata z małymi przerwami w miejscowości wyznaczonej przez Sejm poprzedni (przeważnie odbywa się w Chicago).
Zmieniali się prezesi Po Henryku Lokańskim przyszli: Antoni Dąbrowski, Stanisław Janik, Andrzej Rafacz, Andrzej Wróbel, Józef Króżel,oraz kolejni z powojennej emigracji. Umiejętnie kierowali Związkiem, przekazując młodszym pokoleniom te wszystkie wartości, jakie posiada i jakimi dysponuje Związek Podhalan. Wykorzystywali swoje predyspozycje,wrodzone umiejętności do kierowania organizacją w czasie swoich kadencji. Chwała im wszystkim za to.
Czas jednak szybko biegnie,jeszcze żywo mamy w pamięci ostatni XXX Sejm, a przed nami już kolejny XXXI Sejm ZPPA. Sejm, na który jak przystało na synów i córek założycieli Związku, musimy się godnie i dobrze przygotować. Głównym celem każdego Sejmu tak i również obecnego będą zadania ideowe, które są naszą świętością, a należą do nich: przekazywanie młodym pokoleniom naszej kultury, tradycji,stroju,muzyki i śpiewu tu na ziemi Waszyngtona.
Sejmy Związku Podhalan są ważnym wydarzeniem w życiu Podhalan. Bardzo pięknie to przedstawił ks.prof. Józef Tischner w Ludźmierzu na Zjeździe Związku Podhalan w Polsce ; ‘’Ludzie się spotykają,nawzajem sobie przyglądają,no i …przeliczają,kogo ubyło …trza powspominać tych co się minyni. Trza się przyjrzeć sobie samemu…Niby to i owo już się zrobiło, ale przed nami jeszcze niezmierne ugory.Sejm to jakbyś człowieku wracał do źródła. Źródło jest czyste, górskie, żywe.To co od źródła dalekie,zawsze niesie w sobie trochu brudu.Idęcy ku źródłu, zostawiamy brud poza sobą. A co jest naszym źródłem? Naszym źródłem,wiemy o tym dobrze jest PRAWDA obecna w góralskiej kulturze. A jest to najpierw i przede wszystkim prawda o człowieku.O tym wszystkim, co mu w duszy gra i o tym co mu się w sercu zmieścić nie może i o wszystkim co rozum ogarnie i czego ogarnąć nie zdoła.Wiemy i o tym, że ta ludzka prawda ukazuje się i w mowie i w śpiewie i w tańcu i w pacierzu i w całym sposobie bycia ludzi wolnych i wiernych. Prawdy tej trzeba nam strzec. Trza jej dawać świadectwo.Człowiekiem Gór – Góralem jest ten,kto taką prawdę ma w duszy i jest jej wierny’’.Obserwując od szeregu lat działalność Związku Podhalan w Ameryce, działalność Zarządów Głównych, oraz działalności poszczególnych Kół, Klubów,wydaje mi się, że jest coraz lepiej.Już nie decyduje się pochopnie, bardziej się przemyśla, kalkuluje i myśli perspektywicznie. Wiadomo że działalność Związku Podhalan nie może przecież opierać się na zasadach, że mamy działać dziś i może jutro, a już pojutrze niech się martwią inni, ci co przyjdą po nas.Ażeby ten kierunek myślenia utrzymać,zależy tylko od nas samych.Musimy mieć skuteczny wpływ na pewne czynniki i kształtować je tak,aby sprzyjały jeszcze bardziej rozwojowi Związku Podhalan, dawały nam radość i poczucie dumy,a wtedy będziemy bardziej widoczni i dostrzegani nie tylko przez Polonię, lecz także przez społeczeństwo amerykańskie. Przecież korzenie naszej kultury duchowej i materialnej sięgają tysiąclecia,co w przeciwieństwie z minionymi dwoma wiekami Stanów Zjednoczonych, powinno nam dawać trwałą podstawę do budowania naszej tożsamości na gościnnym gruncie amerykańskim,przy całym szacunku do kraju i ludzi tu żyjących.
Przed każdym Sejmem ZPA, apeluje również na łamach prasy, aby nowo wybrany Zarząd Główny powinien przedstawić plan działania na całą trzy letnią kadencję, lub chociaż na określony czas.W planie tym powinny się znaleźć takie zamierzenia, co do których wiadomo, że będą mogły być wykonane w zaplanowanym terminie.Tworzenie fikcji nie służy niczemu,co najwyżej zniechęca ludzi do pracy.
Nieustające utarczki tak w Zarządzie Głównym, jak i wśród dyrekcji na miesięcznych zebraniach, wzajemne krytykowanie się nie służy dobrze obrazowi Związku Podhalan.Sejm powinien kategorycznie tym się zająć. I tak jak halny w Tatrach niesie zawsze przewietrzenie, wydmuchanie zasiedziałego smogu z dolin, tak i działalność Związku powinna być nastawiona na integrację, na łączenie nie na burzenie tego, co nasi ojcowie, co poprzednie pokolenia z takim trudem zbudowały.Dlatego,biorąc pod uwagę konieczność zachowania naszej tożsamości narodowej, tradycji-zaniechajmy niewczesnych waśni, zapomnijmy wzajemnych uraz, a starajmy się budować nasz Związek Podhalan w zgodzie, wzajemnym szacunku i poczuciu wielkiej dziejowej odpowiedzialności za to, co po nas zostanie.
Drodzy Bracia Podhalanie. Z okazji tak ważnego i niecodziennego wydarzenia w życiu naszej wspólnoty, życzę Wam dalszego mądrego budowania coraz mocniejszych więzi łączących nas wszystkich.Niech żyje Związek Podhalan w Ameryce! Szczęść Wam Boże.
Henryk JanikDziałacz ZPPA i redaktor naczelny miesięcznika “Podhalanin”
(Żródło: Materiał udostępniony redakcji DZ)
Szanowni Bracia Górole
Zbliża się XXXI Sejm ZPPA.Sejm, który miał odbyć się rok temu, a czemu przeszkodziła pandemia COVID-19.To był wielki dla mnie zaszczyt i honor prowadzić Związek Podhalan w Ameryce Płn przezdwie kadencje.W tym czasie oddałem całe swoje serce dla tej organizacji i pracowałem dla jej dobra, jakumiałem najlepiej.
Oczekiwanie na Sejm to czas refleksji.– To czas kiedy myśli nasze uciekają daleko w przeszłość, do czasów kiedy w sercachnaszych przodków rodził się pomysł utworzenia Związku Podhalan, do czasów doktoraJarosza, pierwszego prezesa Lokańskiego i wielu innych.– Ale to też czas refleksji obecnej, czas naszej działalności. Działalności ZarząduGłównego i członków ZPPA.– Ale to także czas, kiedy z nadzieją patrzymy w przyszłość.
Z wielkiej tęsknoty i miłości do Ojczyzny, do Podhala zrodził się Związek Podhalan wdalekiej Ameryce, do której emigrowali górale ”za chlebem”, ”za ślebodom” – bo wielu z nichprzybyło do Ameryki jeszcze w czasie zaborów. Ale za tą ślebodom emigrowali też powojnie, w czasie komunizmu. To tęsknota za Tatrami, za wszystkim co góralskie sprawiła, żew 1929 roku nasi przodkowie założyli Związek Podhalan w Chicago.Pierwszy, krajowy zjazd odbył się 8 czerwca 1930 roku. Sejm rozpoczął się mszą św wkościele Świętego Serca w Back of the Yards.W 2021 roku już trzydziesty pierwszy raz Górale w USA będą obradować, nad przyszłościąZwiązku Podhalan w Ameryce.Umiłowany Ojciec Św przekazał nam: ”Abyście stawszy się Amerykanami, nie przestali byćgóralami, ani wy, ani wasze dzieci, ani wnuki”.
Dziś, jako prezes Związku Podhalan w Ameryce, jednej z największej i najbardziej prężnejorganizacji polonijnej w Ameryce, oświadczam że jesteśmy wierni tradycjom podhalańskim,że z dumą i wielkim oddaniem przekazujemy je naszym dzieciom. Prężnie działają naszekoła rozsiane po całej Ameryce – w New Jersey, w Arizonie, na słonecznej Florydzie i wMichigan. To bardzo cieszy i napawa dumą, ale także refleksją. Jakże mocna musi być TAwięź ze Skalną Ziemią Ojców naszych, jak mocne jej umiłowanie, skoro związek Podhalantrwa mocno i wraz z upływem lat, jeszcze bardziej się rozwija i tętni życiem.Nasze dzieci które urodziły się w nowej ojczyźnie, w sercach mają polskość. Z dumąubierają góralskie stroje, tańczą, śpiewają i rozmawiają nie tylko językiem literackim, ale teżgwarą. Gwarą Ojców naszych.
Szanowni moi bracia Górole.Dziś – jako prezes Związku Podhalan w Ameryce Północnej, pragnę Wam wszystkim zcałego serca podziękować – za wasze góralskie serca, za waszą działalność, za wasząwspółpracę i pomoc. Bez Waszego zaangażowania sukces Związku Podhalan, nie byłbymożliwy. Chylę również czoła dla tych, którzy przez dziesięciolecia prowadzili ZwiązekPodhalan w Ameryce.
Prowadzili po to, abyśmy dziś mogli zbierać tego owoce.XXXI SEJM ZPPA odbedzie sie w dniach 4-5-6 września 2021 roku.Serdecznie WAS zapraszam. Delegatów na Sejm – przedstawicieli wszystkich kół ZPPA –prosze o rozwagę, odpowiedzialność i madrość w podejmowaniu decyzji i w dyskusjach.Prosze aby nadrzędnym celem wszystkich Delegatow, ZAWSZE było dobro ZwiązkuPodhalan w Północnej Ameryce.Szczęść Boże.
Prezes ZPPA Józef Cikowski(Żródło: zppa.org/)
Drodzy Podhalanie
Trzydziesty pierwszy Sejm Związku Podhalan w Ameryce już przed nami. Zbierzemy się na kolejnym Sejmie, by rozważać i dyskutować o istotnych sprawach i problemach naszej społeczności tu na gościnnej ziemi amerykańskiej.
Żyjemy w czasach ,gdy potrzeba nam mądrej,wzajemnie wzbogacającej i służącej wymianie myśli rozmowy-dyskusji.Potrzeba nam dialogu ludzi ,różnie postrzegających rzeczywistość,ale pragnących ją zmienić dla dobra nas wszystkich,tak żyjących tu w Stanach Zjednoczonych,jak i dla dobra naszej ojczyzny Polski.Bardzo dobrze ,że stanowimy grono ludzi aktywnych i zatroskanych o sprawy naszego społeczeństwa i sprawy całego Podhala.Miejsce zaś w którym będziemy prowadzić obrady Dom Podhalan jest naszą świętością.Ta siedziba Związku Podhalan w Ameryce jest nam Podhalanom szczególnie bliska, bliscy jesteście Wy,którzy odwiedzacie to miejsce i organizujecie różne uroczystości rodzinne, towarzyskie, kulturalne.W tej siedzibie przyjmowaliśmy prezydentów R.P. Polski, przedstawicieli Kościoła, to tutaj odbywają się wybory do Sejmu Senatu, prezydenckie w Polsce. Powinniśmy i jesteśmy dumni z tej naszej świątyni .
Góralska uczciwość, pracowitość i przywiązanie do stron rodzinnych na Podhalu, a także poszanowanie tradycji, to godny wzorzec. Jestem dumny, że w ciągu 45 lat mojej działalności w Związku Podhalan w Ameryce mam wśród Podhalan i Polonii tylu przyjaciół. Cenię to sobie bardzo wysoko.
Jestem przekonany, że obecny XXXI Sejm Związku Podhalan w Ameryce będzie kolejnym etapem w pomyślnym rozwoju naszej organizacji.
Związek Podhalan w Ameryce w ciągu 90 lat przeobrażał się w coraz to silniejszą organizację. Dzisiaj Związek Podhalan jest jedną z liczących się organizacji w Stanach Zjednoczonych. Dzieje się tak dzięki góralskiej pracowitości i pomysłowości.Umiejętności dobrej i sprawnej organizacji. Poszczególne zarządy główne, członkowie Związku są przykładem dla tych,którzy stawiają dopiero pierwsze kroki w działalności organizacyjnej.
Mamy wybrać nowe władze ZPPA .Dokonajmy trafnego wyboru, by obrady i wybory przebiegły jak greckie olimpiady, podczas których milkły wszelkie wojny, sprzeczki oraz spory, a przede wszystkim liczył się wynik.Dla nas tym wynikiem jest Związek Podhalan w Ameryce, Podhale i Polska.Życzmy sobie zatem mądrych i skutecznych obrad.
Henryk JanikDziałacz ZPPA i redaktor naczelny miesięcznika “Podhalanin”
(Żródło: Materiał udostępniony redakcji DZ)
Zdjęcia: Archiwum Henryka Janika