Joanna Trzos
Stanowi ustawodawcy mają za sobą maraton legislacyjny, który zakończyli dopiero nad ranem we wtorek 1 czerwca. Na Kapitolu w Springfield spędzili długi weekend połączony z obchodami Memorial Day. Wiosenna sesja legislacyjna, która oficjalnie zakończyła się o północy w ostatnim dniu maja, została przedłużona o kilka godzin. Uchwalone ustawy czekają teraz na podpis gubernatora JB Pritzkera.
Budżet Illinois zatwierdzony przez Legislaturę
Stanowy parlament głosami Demokratów zatwierdził we wtorek nad ranem ustawę budżetową na rok fiskalny 2022, który rozpoczyna się 1 lipca. Ustawodawcy w Springfield obradowali w czasie długiego weekendu, aby przyjąć budżet w ostatnim dniu wiosennej sesji legislatury. W stanowym Senacie głosowanie nad ustawą budżetową rozpoczęło się dopiero po godz. 2.10 am we wtorek. Ustawa przeszła stosunkiem głosów 37 do 21. Żaden z senatorów Partii Republikańskiej nie poparł budżetu. Wcześniej ustawę uchwalono głosami Demokratów w Izbie Reprezentantów Illinois (72 do 44). Ustawa budżetowa trafiła na biurko gubernatora JB Pritzkera do podpisu.
Republikanie, którzy nie poparli w głosowaniu obszernej, liczącej ponad 3900 stron ustawy budżetowej, skarżyli się, że zostali odcięci od negocjacji nad projektem. Ostateczna propozycja została upubliczniona zaledwie na kilka godzin przed głosowaniem.
W budżecie, w którym wydatki stanu Illinois ustalono na poziomie 42,3 mld. dol., deficyt oszacowano na 1,3 mld. dol. W ustawie nie przewidziano podwyżki podatków. Gubernator Pritzker ostrzegał, że zaproponuje podniesienie stawki stanowego podatku dochodowego dla wszystkich po tym, jak w wyborach 3 listopada w ub. roku mieszkańcy Illinois odrzucili proponowaną przez niego poprawkę konstytucyjną (Fair Tax Amendment). Jej przyjęcie pozwoliłoby zmienić dotychczasowy stały podatek od dochodów na podatek ruchomy.
Dzięki reaktywacji stanowej gospodarki po zniesieniu restrykcji wprowadzonych ze względu na pandemię koronawirusa wpływy do stanowego budżetu będą o kilka miliardów wyższe niż początkowo zakładano.
Z wyliczeń biura gubernatora ds. zarządzania i budżetu wynika, że w porównaniu z szacunkami z lutego do kasy stanu wpłynie około półtora miliarda dolarów w roku fiskalnym 2021 i dodatkowe 842 mln dol. w 2022 r.
Kluczowym punktem debaty budżetowej była sprawa przeznaczenia pomocy od rządu federalnego w wysokości 2,5 mld dol. Z Amerykańskiego Planu Ratunkowego (American Rescue Plan) prezydenta Joe Bidena nasz stan otrzyma także pomoc w wysokości 8,1 mld dol. dla samorządów lokalnych, szkół publicznych i systemów transportu publicznego w całym Illinois.
Dzięki dodatkowej pomocy od rządu federalnego, gubernator Pritzker mógł zrewidować swój plan finansowania szkolnictwa publicznego i pozostawić go, drugi rok z rzędu, na niezmienionym poziomie. W ustawie rozdysponowano 7,4 mld. dol. na rzecz opieki społecznej, po 1,9 mld. na szkolnictwo wyższe i bezpieczeństwo publiczne oraz 1,4 mld. na inne usługi świadczone przez stan.
Przywódca demokratycznej większości w Izbie Reprezentantów Illinois Greg Harris poinformował, że w uchwalonej ustawie budżetowej przywrócono dodatkowe 350 mln dol. dla szkół publicznych, które były obiecane w reformie finansowania szkół z 2017 r. „Mamy dużo szczęścia, że dochody (red. do budżetu) podniosły się” – powiedział Demokrata z Chicago.
Harris poinformował, że dodatkowy miliard z funduszy federalnych przyznanych w ramach American Rescue Plan Act został przeznaczony w budżecie na projekty infrastrukturalne. Około 5,6 mld z 8,1 mld przyznanych w ramach ustawy federalnej do Illinois trafi w ciągu najbliższych czterech lat.
Prawybory w Illinois w czerwcu
Stanowa Legislatura uchwaliła w poniedziałek 31 maja ustawę, która przenosi z marca na czerwiec termin przyszłorocznych prawyborów. W ustawie senackiej (SB 825) zapisano też kilka innych propozycji związanych z wyborami.
Ustawodawcy opowiedzieli się w głosowaniu za tym, by przesunąć datę przyszłorocznych prawyborów z 15 marca na 28 czerwca. Jest to związane z tym, że ze względu na pandemię koronawirusa spodziewane są opóźnienia w przyjęciu nowej mapy okręgów wyborczych w Illinois, których granice ulegną zmianie na podstawie danych ze spisu ludności z 2020 roku. Jak wiadomo, spis też uległ zwłoce.
Raport ze spisu rząd federalny ma opublikować najwcześniej w połowie sierpnia. Dane te są zazwyczaj przekazywane stanom w marcu każdego roku po przeprowadzeniu spisu powszechnego, aby mogły one wykorzystać je w procesie ustalania nowych granic okręgów wyborczych. Jednak opóźnienie w tym cyklu sprawiło, że dane zostaną opublikowane długo po 30 czerwca, czyli zapisanym w Konstytucji Illinois ostatecznym terminie opracowania nowych map.
Ustawa SB 825 zawiera również plany wprowadzenia na stałe tzw. curbside voting, umożliwiającego wyborcom wypełnienie karty do głosowania poza lokalem wyborczym. Jest to tylko opcja dla osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność uniemożliwia wejście do lokalu wyborczego, a budynek nie jest dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Inna propozycja dotyczy utworzenia placówek wyborczych w niektórych więzieniach na terenie Illinois. Stanowi ustawodawcy opowiedzieli się także w głosowaniu za wprowadzeniem „nowych wymogów cyberbezpieczeństwa dla władz wyborczych”.
Zgodnie z nowym harmonogramem wyborczym, kandydaci mogliby 13 stycznia rozpocząć zbieranie podpisów pod petycjami, które byłyby składane w Stanowej Komisji Wyborczej Illinois (Illinois State Board of Elections) pomiędzy 7 a 14 marca. Wyborcy mogliby składać wnioski o głosowanie w trybie korespondencyjnym od 30 marca do 23 czerwca, a wczesne głosowanie osobiste mogłoby rozpocząć się 19 maja. Ponadto 8 listopada 2022 r., dzień w którym odbywać się będą wybory powszechne, byłby w Illinois świętem stanowym, tak jak to miało miejsce w 2020 r.
Reforma etyki poselskiej
Prace nad ustawą regulującą między innymi sprawę lobbowania przez członków stanowego parlamentu zostały wstrzymane przez pandemię koronawirusa. Projekt miał wsparcie obu partii. W marcu z powodu pandemii swoje prace w stanowym parlamencie zawiesiła nowo utworzona komisja ds. etyki i reformy lobbingu. W ustawie SB 539, uchwalonej podczas ostatniej sesji legislacyjnej, zapisano m.in., że ustawodawcy zasiadający w stanowym parlamencie będą mieli zakaz zajmowania się lobbingiem w innych jednostkach rządowych. Ci, którzy zrezygnują ze stanowiska, dopiero po sześciomiesięcznej przerwie mogliby zająć się lobbingiem. W ramach reformy etyki poselskiej ma zostać utworzony ogólnostanowy system rejestracji lobbystów na wszystkich szczeblach władzy. Nowy system nie obejmowałby jednak Chicago, które ma swój własny program. Wykluczenie Chicago wzbudza wiele kontrowersji w związku z ostatnimi sprawami korupcyjnymi, w które uwikłani byli stanowi politycy związani z Wietrznym Miastem.
19 czerwca będzie świętem stanowym
Podpis gubernatora JB Pritzkera pod ustawą HB 3922 uczyni 19 czerwca (Juneteenth) świętem stanowym w Illinois. Ustawa, która czyni 19 czerwca dniem wolnym od pracy dla wszystkich pracowników stanowych oraz dniem wolnym od nauki, została jednogłośnie przegłosowana przez Izbę Reprezentantów Illinois, a następnie przez Senat stanowy. Jest w niej zapis, że jeśli 19 czerwca wypadnie w sobotę lub niedzielę, to święto stanowe Juneteenth będzie obchodzone w poniedziałek. Demokrata z Chicago, stanowy poseł La Shawn Ford, który we wcześniejszych latach próbował przeforsować podobną ustawę, stwierdził, że nastawienie do święta zmieniło się po zabójstwie George’a Floyda przez policjanta w Minnesocie. Juneteenth, obchodzony 19 czerwca, upamiętnia ostateczne zniesienie niewolnictwa w USA. 19 czerwca 1865 roku, tuż po zakończeniu wojny secesyjnej, generał armii unijnej Gordon Granger proklamował publicznie w mieście Galveston, że wszyscy niewolnicy w Teksasie są wolni. Było to zakończenie długotrwałego procesu likwidacji niewolnictwa w stanach konfederacyjnych, zainicjowanego w 1862 r. przez prezydenta Abrahama Lincolna. Dzień ten znany jest również jako Dzień Emancypacji i Dzień Wyzwolenia.
Drinki na wynos do 2024 r.?
Stanowy parlament opowiedział się w głosowaniu za tym, aby przedłużyć obowiązywanie ustawy, dzięki której restauracje i bary w Illinois mogą serwować napoje alkoholowe na wynos. To środek, który traktowany był jako koło ratunkowe dla tych biznesów borykających się z problemami podczas pandemii COVID-19. Taka ustawa pomocowa została po raz pierwszy przyjęta podczas sesji legislacyjnej w maju 2020 r., a gubernator JB Pritzker podpisał ją w czerwcu ub. r. Przepisy wprowadzone na mocy ubiegłorocznej ustawy (HB 2682) wygasły jednak po roku. Na ostatniej sesji legislacyjnej uchwalono ustawę senacką (SB 104), która przedłuża ich ważność do 1 stycznia 2024 roku. Gubernator zapowiedział, że zamierza ją podpisać. Zgodnie z ustawą możliwe jest zamówienie i odbiór gotowych drinków z barów i restauracji, wyłącznie jednak w zapieczętowanych szczelnie opakowaniach. Klienci muszą mieć ukończone 21 lat. W nowej ustawie wprowadzono również zapis umożliwiający barom i restauracjom wydawanie darmowego napoju alkoholowego klientom, którzy okażą dowód otrzymania szczepionki przeciwko COVID-19. Środek zwany potocznie „shot and a beer” traktowany jest jako zachęta do szczepień. Ten zapis obowiązywałby tylko przez jeden miesiąc, od 10 czerwca do 10 lipca tego roku.
Walka z nielegalnymi hodowlami zwierząt
Ustawa HB 1711 jest częścią kampanii mającej na celu ochronę praw zwierząt, a także ich potencjalnych nabywców. Na jej mocy w ustawie Illinois Animal Welfare Act zostanie zmieniony zapis dotyczący sprzedaży kotów i psów. Sklepy zoologiczne na terenie Illinois będą mogły oferować koty i psy pochodzące z ośrodków kontroli zwierząt lub schronisk. Ustawa ma na celu zniechęcenie do sprzedaży zwierząt domowych pochodzących z nielegalnych hodowli (puppy mills) oraz zachęcić sklepy do promowania adopcji zwierząt ze schronisk.
