Sekretarz stanu Mike Pompeo oświadczył we wtorek w Pilźnie w zachodnich Czechach, że Czesi i Słowacy w 1989 roku walczyli o te same wartości, co amerykańscy żołnierze wyzwalający w 1945 roku zachodnią Czechosłowację. Podziękował też Czechom za trwały sojusz.
Czechy są pierwszym etapem podróży Pompeo do Europy, podczas której odwiedzi też Słowenię, Polskę i Austrię.
Przemawiając w Pilźnie przed pomnikiem „Dziękujemy Ameryko”, który upamiętnia wyzwolenie ostatniego dużego miasta przez 3 Armię amerykańską generała Georga Pattona, Pompeo podkreślił, że Czesi są wolni i mogą pomagać w zabezpieczaniu przesłania wolności, demokracji i bezpieczeństwa. Zauważył też, że w świecie wciąż są rządy autorytarne. „Jest jeszcze dużo do zrobienia” – zaznaczył.
Czeski minister spraw zagranicznych Tomasz Petrziczek powiedział z kolei, że amerykańscy żołnierze nie wkraczali do Pilzna, aby utrwalić w Czechach swoją obecność, ale aby przynieść wolność, także kolejnym generacjom. „Liczyliśmy na Amerykę i liczymy na nią również teraz” – powiedział.
Podkreślił, że europejska podróż Pompeo jest wyrazem bliskich stosunków między USA i Republiką Czeską, a także świadectwem kontaktów między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi.
Po uroczystości na głównym placu Pilzna szefowie dyplomacji rozmawiali m.in. o bezpieczeństwie międzynarodowym. Według Petrziczka strona amerykańska docenia rolę, jaką czescy żołnierze odgrywają na misjach zagranicznych i w walce z międzynarodowym terroryzmem. „Chcemy kontynuować naszą współpracę w dziedzinie cyberbezpieczeństwa” – powiedział Petrziczek w czeskiej telewizji publicznej i podkreślił, że temu ma m.in. służyć międzynarodowa konferencja na temat bezpieczeństwa sieci telefonii 5G.
Zdaniem szefa czeskiej dyplomacji politycy zajęli się jedynie marginalnie wydarzeniami na Białorusi. Petrziczek zauważył, że jest to temat na zbliżające się spotkanie ministrów spraw zagranicznych państw Unii Europejskiej, którzy mają zastanawiać się, jak dalej postępować wobec reżimu Alaksandra Łukaszenki. Oznajmił, że Czechy chcą ze Stanami Zjednoczonymi prowadzić dialog podobnie myślących partnerów o demokracji, o reformach instytucji międzynarodowych i o wspólnej ochronie wartości i interesów w szybko zmieniającym się świecie.
Pompeo miał odwiedzić Pilzno w maju br. w 75. rocznicę zakończenia II wojny światowej, ale na przeszkodzie stanęła pandemia SARS-CoV-2 i związane z nią ograniczenia.
Pomnik „Dziękujemy Ameryko” został odsłonięty w 2005 roku z okazji 60. rocznicy wyzwolenie Pilzna i południowo-zachodnich Czech w 1945 r.
W środę Pompeo ma spotkać się z premierem Czech Andrejem Babiszem i prezydentem Miloszem Zemanem. Ma też przemawiać w czeskim senacie.
Z Pragi Piotr Górecki (PAP)
PAP
