W ramach obchodów 80. rocznicy wybuchu drugiej wojny światowej i 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Związek Lekarzy Polskich w Chicago zorganizował międzynarodową konferencję. W ten sposób oddano hołd służbom medycznym, walczącym nie tylko w kampanii wrześniowej, ale także na wszystkich frontach najstraszniejszej z wojen.
To już drugie tego rodzaju forum organizowane przez chicagowski ZLP. W ubiegłym roku, w setną rocznicę odzyskania przez nasz kraj niepodległości, było ono poświęcone pamięci lekarzy i personelu medycznego, walczącego ponad 100 lat temu o wolność i niezawisłość Polski. W tym roku tematem był okres II wojny światowej.
W miniony piątek członkowie, sympatycy związku i zaproszeni goście spotkali się w Muzeum Polskim, by wysłuchać referatów przygotowanych m.in. przez: dr Marka Rudnickiego, konsula RP Piotra Janickiego, prof. Johna J. Kulczyckiego i dr Marii Długołęckiej-Graham.
Sympozjum kontynuowano w sobotę w pięknej sali The International Museum of Surgical Science, znajdującego się przy 1524 N. Lake Shore Drive w Chicago, tuż przy budynku konsulatu RP. Przybyłych gości przywitał prezes ZLP w Chicago prof. dr Marek Rudnicki, zapoznając jednocześnie uczestników z planem konferencji, nad którą honorowy patronat objął Stanisław Karczewski, marszałek Senatu RP IX kadencji.
Cykl prezentacji i wykładów rozpoczął konsul generalny RP w Chicago Piotr Janicki, który nawiązał do strat, jakie poniósł nasz kraj podczas wojny. – Polska podczas WWII ogromnie ucierpiała. Straciła sześć milionów obywateli, w tym trzy miliony pochodzenia żydowskiego – podkreślił mówca.
Znany chicagowski lekarz, prof. Marek Rudnicki, prezes Związku Lekarzy Polskich w Chicago oraz członek Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu, w swoim wystąpieniu skupił się na przedstawieniu tragedii polskich szpitali podczas Powstania Warszawskiego. Dr Anna Szpindor przybliżyła zebranym fascynujące sylwetki lekarzy Eugeniusza Łazowskiego i Stanisława Matulewicza, którzy poprzez zaszczepienie mieszkańców rejonu Stalowej Woli bakterią podobną do tyfusu, spowodowali panikę wśród niemieckich władz, co doprowadziło do zaprzestania wywózki okolicznej ludności na przymusowe prace do Niemiec. O pomocy Polonii dla walczącej Polski mówił były dyrektor Muzeum Polskiego w Ameryce Jan Loryś, natomiast Kelly Szany z Muzeum Holokaustu w Skokie przedstawiła sylwetkę Janusza Korczaka.
W konferencji uczestniczyli również goście zza granicy. Przybyły z Francji honorowy członek ZLP w Chicago dr Marek Majewski zapoznał słuchaczy z działalnością Polaków we francuskim ruchu oporu, z uwzględnieniem zasług dwóch lekarzy: Tadeusza Mieczysława Sokołowskiego i Adama Majewskiego, lekarza 3 Batalionu Strzelców Karpackich. Kolejny zagraniczny mówca, dr Maria Długołęcka-Graham przedstawiła historię Polskiego Wydziału Medycznego na Uniwersytecie w Edynburgu, kształcącego kadry medyczne dla potrzeb Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii.
Najmłodsza z prelegentów, Monika Halas, opowiedziała historię akuszerki Stanisławy Leszczyńskiej, działającej na terenie obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Swoje prezentacje mieli także: prof. Chris Świder, dr Barbara i Waldemar Niklińscy oraz prof. dr Ewa Radwańska. Tą część programu zakończył przybyły z Poznania dr. Marek Walkiewicz, omawiając działalność lekarzy w ruchu oporu na terenie Wielkopolski.
Po zakończeniu tej części programu konsul Piotr Janicki zaprosił uczestników na poczęstunek do siedziby konsulatu RP. Za nim jednak goście dotarli do suto zastawionych stołów, miała miejsce miła i niespodziewana uroczystość. Konsul generalny RP w Chicago Piotr Janicki oficjalnie wręczył dr Markowi Rudnickiemu Krzyż Wolności i Solidarności, nadany postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy. W ten sposób doceniono patriotyczna postawę prof. doktora Rudnickiego podczas stanu wojennego w Polsce. Należy także wspomnieć, iż prof. dr hab. n. med. Marek Rudnicki to polonijny kandydat na senatora RP w październikowych wyborach. Korzystając z tej wzniosłej atmosfery, Maria Długołęcka-Graham wręczyła konsulowi Piotrowi Janickiemu i dr Markowi Rudnickiemu pamiątkowe medale i typowo szkockie upominki. Sympozjum zakończyło się wieczornym rejsem luksusowym statkiem po jeziorze Michigan, połączonym z elegancką kolacją.
II Międzynarodową Konferencję Związku Lekarzy Polskich w Chicago należy uznać za niezwykle pouczającą i udaną. Jeszcze podczas jej trwania prezes ZLP w Chicago dr Rudnicki otrzymywał gratulacje za organizację tego wielkiego przedsięwzięcia. I trudno się temu dziwić. Wielu mówców, mnóstwo historycznych prezentacji uzmysławia potomnym ogrom pracy, patriotyzm i wkład do dziedzictwa narodowego lekarzy i służb medycznych. 39 procent przedstawicieli przedwojennego personelu medycznego poniosło śmierć podczas II wojny światowej. Często zapominani w historycznych opracowaniach i pomijani w beletrystycznych produkcjach zasługują na naszą pamięć i wdzięczność.
Tekst i zdjęcia: Artur Partyka
Ewa Malcher
