W wieku 90 lat zmarł w niedzielę w swym domu w Hudson w stanie Nowy Jork, John Ashbery, uważany za jednego z najwybitniejszych poetów. Poinformował o tym jego życiowy partner, David Kermani. Ashbery był zdobywcą wszystkich możliwych nagród literackich w USA.
Zgon nastąpił z przyczyn naturalnych. Ashbery zmarł we śnie.
Od 1975 r., gdy otrzymał nagrodę Pulitzera za zbiór wierszy "Autoportret w wypukłym lustrze" (Self-Portrait in a Convex Mirror; tytułowy wiersz zbioru został przetłumaczony na język polski przez Piotra Sommera) Ashbery był obsypywany amerykańskimi nagrodami literackimi takimi, jak The National Book Award czy The National Book Critics Circle prize.
W twórczości Ashbery'ego - absolwenta Uniwersytetu Harvarda oraz Columbia University, gdzie obronił pracę magisterską nt. poezji Audena - wyraźne są wpływy francuskich surrealistów. Poetyka Ashbery’ego opiera się na wolnej składni, zabawie słowem, elementami pastiszu i parodii – podkreślają krytycy.
W latach 50. do połowy lat 60. poeta mieszkał we Francji. Był autorem wielu udanych tłumaczeń poezji francuskiej tego nurtu na język angielski. Przetłumaczył na język angielski także wiersze Borysa Pasternaka.
W latach 60. potężny wpływ na Ashbery'ego wywarł Andy Warhol i przyjaźń z nim. W 1963 r. poeta został zaproszony przez Warhola do wygłoszenia serii wykładów o poezji w jego Literary Theatre w Nowym Jorku.
W latach 70. Ashbery wykładał w Brooklyn College, a w latach 80. - w Bard College. Jako wykładowca katedry im. Charlesa P. Stevensona jr. prowadził tam działalność dydaktyczną nieprzerwanie do 2008 r.
W Polsce tłumaczenia wierszy Ashbery'ego ukazywały się głównie na łamach Literatury na Świecie. W 1993 r. wydano bibliofilski zbiór opublikowany przez Fundację "Literatura Światowa" i Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju zatytułowany "No i wiesz". Do tomu weszły wiersze tłumaczone przez Piotra Sommera, Andrzeja Sosnowskiego i Bohdana Zadurę. (PAP)
Dariusz Cisowski
