Katarzyna Pilewicz
UE pracuje nad wytycznymi dla banków ws. lepszego zapewnienia bezpieczeństwa usług płatniczych, zwłaszcza płatności online. Wymagane będzie m.in. wprowadzenie skuteczniejszych metod uwierzytelniania klienta.
Dzisiaj, aby dokonać przelewu online bądź zapłacić w sieci kartą, zwykle wystarczy wprowadzić numer karty, datę ważności i znajdujący się na odwrocie karty trzycyfrowy kod CVV (Card Verification Number). Jest to najczęściej wykorzystywany system, choć zdaniem ekspertów mało bezpieczny.
„Jeśli złodziejowi uda się zdobyć numer naszej karty kredytowej, to potrzebuje jedynie odpowiedniego programu komputerowego, dzięki któremu zdobędzie datę wygaśnięcia karty, a nawet CVV” – mówi PAP jeden z unijnych urzędników.
Co prawda od kilku lat europejskie banki korzystają z tokenów lub czytników kart generujących specjalny kod, który należy wprowadzić, by zakończyć transakcję online. Wciąż jednak nie wszystkie banki oferują tego typu usługi.
To ma się jednak zmienić. W listopadzie ubiegłego roku Parlament Europejski i Rada UE przyjęły drugą dyrektywę w sprawie usług płatniczych (Payment Services Directive 2). W ramach tej dyrektywy powierzono Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Bankowego (EUNB) „zadanie opracowania wytycznych oraz przygotowania projektu regulacyjnych standardów technicznych dotyczących aspektów bezpieczeństwa związanych z usługami płatniczymi”.
Wytyczne przygotowane przez EUNB zostaną oficjalnie przedstawione w lutym br., ale już wiadomo, że nacisk zostanie położony przede wszystkim na silne uwierzytelnianie klienta, tzw. Strong Customer Authentication (SCA).
„Wszystkie banki, a także sklepy online musiałyby korzystać z mechanizmu SCA w odniesieniu do transakcji elektronicznych, także dokonywanych za pośrednictwem telefonów komórkowych. W praktyce oznaczałoby to uwierzytelnianie klienta na podstawie co najmniej dwóch elementów, jak np. coś, co znane jest wyłącznie użytkownikowi, np. kod PIN; coś, co tylko on posiada, np. karta, i jakaś indywidualna cecha klienta, np. odcisk palca czy identyfikacja głosu” – tłumaczy PAP urzędnik UE.
Nie wszystkim te rozwiązania przypadły do gustu. „Banki i duże platformy zajmujące się sprzedażą online silnie lobbują, żeby EUNB wprowadziło jak najwięcej wyjątków w przepisach. Argumentują, że nowe regulacje będą zbyt kłopotliwe i że sprawią, że konsumenci przestaną kupować w sieci. Proponują wprowadzenie metody opartej na ocenie ryzyka. Tak, żeby to bank lub sprzedawca oceniał, czy transakcja jest wiarygodna (np. na podstawie adresu IP) i na tej postawie ją akceptował lub nie. My uważamy, że surowsze przepisy są potrzebne” – mówi PAP Jean Allix z Europejskiej organizacji Konsumenckiej (BEUC).
Dodaje, że przykładem na to, że dodatkowe zabezpieczenia się sprawdzają, jest Holandia, gdzie już ok. 60 proc. konsumentów korzysta z systemu płatności iDEAL, który zapewnia silne uwierzytelnienie klienta. „Dzisiaj to najczęściej wybierana forma płatności w Holandii. A liczba przestępstw związanych z płatnościami online gwałtownie w tym kraju spadła” – mowi Allix.
Dzisiaj banki często uspokajają klientów, że nie mają oni powodu do zmartwień, bo w przypadku ewidentnego oszustwa ich pieniądze zostaną zwrócone. BEUC zauważa jednak, że cały proces jest bardzo uciążliwy. Przede wszystkim to często na kliencie spoczywa obowiązek udowodnienia, że padł ofiarą przestępstwa, a bank może odmówić zwrotu środków jeśli uzna, że konsument nie zabezpieczył odpowiednio swojej karty lub konta. Ponadto często w takich przypadkach karta zostaje zablokowana przez kilka dni.
Fundusze przeznaczone na zwrot skradzionych pieniędzy trzeba skądś wziąć, a to nie zawsze jest łatwe. I tak np. w listopadzie ubiegłego roku brytyjski internetowy bank Tesco po raz pierwszy padł ofiarą internetowych złodziei, którzy okradli konta 9 tys. klientów banku, każdego na kwotę 270 funtów, co dało w sumie kwotę 2 mln 430 tys. funtów.
W 2013 r. straty poniesione w wyniku oszustw związanych z transakcjami elektronicznymi wyniosły 1,44 mld euro. Szacuje się, że w 2015 r. w UE 71 proc. spraw o oszustwa bankowe dotyczyło płatności internetowych. W Wielkiej Brytanii w 2015 r. 1,2 mln osób padło ofiarą oszustw związanych z płatnościami online; liczba poszkodowanych wzrosła o 20 proc. w porównaniu z rokiem wcześniejszym.
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego przedstawi proponowane przez siebie przepisy w lutym.
Z Brukseli Jowita Kiwnik Pargana (PAP)
fot.Mauritz Antin/EPA
