Rząd powoła Polską Agencję Handlu i Inwestycji (PAHiI) z budżetem wsparcia eksportu w wysokości 100 mln zł w 2017 r. - przekazali we wtorek w Krynicy szefowie resortu rozwoju i PFR. Agencja ma powstać na bazie PAIiIZ i być elementem nowego modelu promocji inwestycji zagranicznych.
Przedstawiciele rządu i Polskiego Funduszu Rozwoju zapowiedzieli też, że w ramach PFR będzie możliwość "wygenerowania 60 mld zł na instrumenty finansowania eksportu".
Prezentacja strategii proeksportowej Ministerstwa Rozwoju była jednym z pierwszych punktów programu rozpoczętego we wtorek XXVI Forum Ekonomicznego w Krynicy.
Jak powiedział wicepremier i szef resortu rozwoju Mateusz Morawiecki, nowy model wsparcia eksportu pomoże polskim przedsiębiorcom lokować produkty w całym świecie i stworzy perspektywę osiągania większych zysków wszystkim firmom z Polski, także małym i średnim.
"Po to, żeby eksport stał się naszą prawdziwą husarią ekonomiczną, musimy też podbić cały świat. Musimy umieć lokować nasze produkty, nasze usługi w pozostałych miejscach na całym świecie" - podkreślał. Przypomniał, że polskie towary już podbiły Europę Zachodnią - trafia tam 80 proc. polskiej produkcji.
Szczegóły dotyczące działania Polskiej Agencji Handlu i Inwestycji przedstawił wiceszef resortu rozwoju Radosław Domagalski. Agencja będzie działała na bazie Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych i ma dysponować w przyszłym roku "budżetem minimum 100 mln zł". Będzie też zarządzać wszystkim programami operacyjnymi wsparcia.
Wiceminister przekonywał, że "PAIiIZ jest instytucją, która ograniczona jest do przyciągania zagranicznych inwestycji do Polski, natomiast nie ma kompetencji własnych w zakresie wspierania eksportu".
Podkreślił, że nowy model wspierania eksportu i zagranicznych inwestycji przez administrację publiczną ma być zorientowany na cele. "Zależy nam na tym, żeby dzięki działaniu administracji publicznej zwiększyć skalę polskiego eksportu" - wyjaśniał Domagalski. Resort rozwoju ma być organem nadzorującym, kontrolującym i wyznaczającym cele strategiczne rozwoju polskiego eksportu - wskazał.
Ponadto Ministerstwo Rozwoju będzie też wyznaczać zadania i cele takim instytucjom jak Polski Fundusz Rozwoju, KUKE, BGK, Polska Agencja Handlu i Inwestycji, a zarządy poszczególnych spółek mają odpowiadać za wyniki i realizowaną strategię - mówił Domagalski.
Powiedział też, że MR przygotowuje strategię rozwoju międzynarodowych stosunków gospodarczych, która ma pomóc polskim przedsiębiorcom realizować swoje cele eksportowe.
Według niego celem jest osiągnięcie takiego wolumenu polskiego eksportu, który - dzięki zaangażowaniu administracji publicznej - pozwoli polskim firmom konkurować na zagranicznych rynkach z firmami z Europy Zachodniej i innych regionów świata.
Domagalski zapowiedział też likwidację "nieefektywnego systemu placówek zagranicznych, czyli WPHI" (Wydziałów Promocji Handlu i Inwestycji przy polskich ambasadach i konsulatach) oraz wprowadzenie nowoczesnych instrumentów wspierania eksportu, instrumentów finansowych i operacyjnych.
"Struktura WPHI jest nieelastyczna, nie odpowiada geograficznie wymogom globalizującej się gospodarki światowej" - wyjaśnił. Stąd według niego potrzebna jest rozbudowa systemu. "W najbliższych trzech latach planujemy otworzyć 69 placówek, które będą wspierać polskich przedsiębiorców" - powiedział.
Ministerstwo Rozwoju tłumaczyło, że biura powstaną w miejscu likwidowanych 49 Wydziałów Promocji Handlu i Inwestycji, które obecnie funkcjonują przy ambasadach RP. Powstaną też nowe: w Teheranie (gdzie już rozpoczęto procedurę uruchomienia nowego biura), San Francisco, Nairobi, Ho Chi Minh i Singapurze.
Siecią placówek zagranicznych, związanych z promocją eksportu będzie zarządzać PAHiI. Agencja będzie "koncentrować swoją działalność na trzech filarach" - będzie odpowiadać za promocję polskiej gospodarki i wspierania eksportu, za wzrost skali polskich inwestycji za granicą oraz za przyciąganie zagranicznych inwestycji do Polski.
Przedsiębiorcy mają "korzystać z tych placówek, jak ze swojego własnego przedstawicielstwa" - wskazał Domagalski.
Elementem wsparcia będzie też "mechanizm jednego okienka, umiejscowiony w PFR". "Przedsiębiorca, który będzie zainteresowany wsparciem instytucji państwowych w eksporcie będzie kierowany do PFR, który rozdysponuje jego zapytanie" - wyjaśnił Domagalski.
"Agencja będzie dla przedsiębiorców" - przekonywał. Mówił, że będzie zajmować się także koordynacją misji gospodarczych i przygotowaniem przedsiębiorców do tych misji, m.in. umawianiem ich w krajach docelowych. "Wierzymy, że będzie to czynnik, który zachęci polskie firmy do podjęcia ryzyka działalności gospodarczej za granicą, zwłaszcza w krajach azjatyckich" - powiedział.
Zauważył, że do agencji mają być ściągnięci nowi ludzie, "o kompetencjach w handlu międzynarodowym", niekoniecznie związani z administracją. "Chciałbym zaprosić do współpracy Polaków, również mieszkających za granicą i mających doświadczenia w krajach docelowych" - dodał Domagalski.
Zbudowana będzie też platforma informatyczna, która pozwoli na powszechny dostęp do baz danych administracji publicznej. Ma ona powstać "do końca następnego roku" - mówił wiceminister. "Pozwoli ona przedsiębiorcom sprofilować się online pod kątem swojego potencjału eksportowego" - dodał.
Podkreślił także, iż nowy model wspierania eksportu został przygotowany w oparciu o konsultacje z przedsiębiorcami.
O szczegółach instrumentów finansowania wsparcia eksportu mówił z kolei prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys.
Cały pakiet finansowy, opracowany w PFR, ma według niego obejmować kwotę 60 mld zł, w tym ok. 30 mld zł kredytów. BGK będzie głównym centrum kompetencyjnym.
Kolejne elementy to: systemy gwarancji "de minimis", głównie dla małych i średnich firm, ubezpieczenia eksportowe oparte na działalności KUKE, limity rozliczeniowe oraz fundusz ekspansji zagranicznej. Ten ostatni może partycypować finansowo w inwestycjach bezpośrednich firm, a ma dysponować kwotą 1,5 mld zł.
KUKE ma bardziej niż dotąd gwarantować ubezpieczenia małym i średnim przedsiębiorstwom, m.in. dzięki temu, że zostanie wzmocnione kapitałowo. "Chcemy, by banki, opierając się na ubezpieczeniu KUKE, mogły zaoferować stałe limity" - wskazał Borys.
Partnerem strategicznym pakietu finansowego PFR jest PKO BP - dodał.
W ocenie wicepremiera Morawieckiego dla kraju takiego, jak Polska, który szuka nowego modelu gospodarczego i stara się w jak najlepszy sposób wykorzystać dotychczasowe atuty, a w szczególności przedsiębiorczość, bardzo ważne jest właściwe ukierunkowanie strategii eksportowej i ekspansji zagranicznej.
Zmianę modelu wsparcia eksportu nazwał "jednym z absolutnie kluczowych elementów Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju". "To taki filar, który (...) stworzy perspektywę osiągania większych zysków nie tylko dla tych czempionów międzynarodowych, nie tylko dla firm, które już dzisiaj próbują eksportować, ale również dla małych i średnich" - zaznaczył.
Wskazał też, że państwo właśnie małym i średnim przedsiębiorstwom chce w szczególności pomóc i umożliwić wyjście poza granice Polski. "Więc podnosimy zakres naszego profesjonalnego wsparcia dla eksporterów na jeszcze wyższy poziom" - dodał Morawiecki. (PAP)
Ewa Malcher
