Historii numizmatyki polskiej jest cieniem historii polskiej państwowości. Dlatego każda polska moneta niesie ze sobą bogatą opowieść o wydarzeniach, ludziach i społeczeństwie. Muzeum Polskie w Ameryce ma w zbiorach bogatą kolekcję polskich monet.
Historia polskich monet sięga początków państwowości Polski. Najstarsze zachowane okazy monet to denary Mieszka I, a później również bite przez jego syna, Bolesława Chrobrego, który jako pierwszy użył symbolu białego orła i napisu „Polonie” (Polska) umieszczonych na monecie.
Od tamtego czasu polskie monety przeszły niezliczoną liczbę przemian wykorzystywanych obrazów, symboli, napisów i denominacji; refleksji historycznych, ekonomicznych i społecznych zmian, które miały miejsce w Polsce i na kontynencie europejskim. W ramach monarchii, polskie monety przeszły trzy okresy systemów: Piastowie używali denarów, Jagiellonowie stosowali grosze, a wybrani królowie używali złotych.
Używanie złotego przetrwało rozbiory państwa polskiego. Złoty był bity w Wolnym Mieście Krakowie, w Księstwie Warszawskim, na polskich ziemiach zaboru rosyjskiego (w wersji językowej polskiej i rosyjskiej). Bito go nawet w czasie powstania listopadowego w 1830 roku.
W 1918 roku, nowo odrodzone państwo polskie odziedziczyło po zaborcach katastrofę gospodarczą. W początkach niepodległości Polska była pełna obcych monet - fenigów, rubli, kopiejek, krajcarów i innych środków płatniczych, które były w obiegu zaborczych państw. Dopiero po kilku latach - w 1924 r. nastąpiła bardzo potrzebna reforma monetarna Polski. To właśnie wtedy rząd polski oficjalnie oświadczył, że Polska będzie kontynuować doskonalenie systemu monetarnego opartego na złotym i że złoty będzie bity ponownie.
Przykładem najbardziej imponujących nowych monet były pamiątkowe monety srebrne o nominale 10 złotych pochodzące z początku lat 30. W 1932 roku, A. Madeyski zaprojektował monety z portretem młodej kobiety (mówi się, że była to królowa Jadwiga) z aureolą utworzoną z kłosów pszenicy, jako symbolu siły Polek, jak i bogatego dziedzictwa rolniczego kraju. Także inne postaci historyczne, jak i wydarzenia z historii Polski, zostały upamiętniane na monetach.
W 1933 roku zostały wydane dwie nowe monety: jedna dla upamiętnienia 250 rocznicy bitwy pod Wiedniem, a druga z postacią Romualda Traugutta – miały służyć upamiętnieniu powstania styczniowego w 1863 roku. W 1934 roku, powstała moneta, na której uwidoczniono Józefa Piłsudskiego, na cześć 20 rocznicy powstania jego Legionów.
Niestety, wraz z wybuchem II wojny światowej polska mennica przestała istnieć, kończąc jedną z najpiękniejszych kart historii polskiej numizmatyki.
Ewa Malcher
