Ewa Malcher
Dopamina i przejadanie się
Przy pojawieniu się sygnałów związanych z jedzeniem, np. zapachu prażonej kukurydzy czy gotującej się golonki, niektórzy ludzie nie tylko rzucają się na posiłek, ale przejadają się. Zjawisko to można wytłumaczyć różnicami w chemii mózgu między osobami otyłymi a tymi, którzy utrzymują wagę na zdrowym poziomie. Do takiej konkluzji doszli naukowcy z National Institutes of Health po przyjrzeniu się grupie ochotników - zarówno mężczyzn, jak i kobiet - różniących się wielkością tkanki tłuszczowej. Uczeni odkryli, że w porównaniu ze szczupłymi uczestnikami badania, w mózgach - a dokładnie ich rejonach odpowiedzialnych za formowanie się nawyków - tych, którzy wykazywali nadwagę, występowała zwiększona aktywność dopaminy. Równocześnie w obszarze mózgu zawiadującym odczuwaniem satysfakcji zaobserwowali zdecydowanie mniejszą aktywność dopaminy (chemiczny neuroprzekaźnik w mózgu, który wpływa na "zasilaną" poczuciem satysfakcji motywację i tworzenie się nawyków).
Badanie sugeruje, że to różnice w mózgu sprawiają, iż otyli ludzie są bardziej podatni na środowiskowe sygnały związane z jedzeniem niż ludzie szczupli.
W trakcie eksperymentu wszyscy uczestnicy jedli to samo, spali tyle samo godzin i zajmowali się tym samym w ciągu dnia.
Naukowcy odkryli tendencję do przejadania się na podstawie odpowiedzi uczestników na szczegółowe pytania i tomograficzne skany pozytronowe, tzw. PET, które "przyglądały się" miejscom w mózgu, w których aktywna jest dopamina. Badanie to nie dowiodło przyczyny ani skutku, ale odsłoniło powiązanie między aktywnością dopaminy, a silną skłonnością do przejadania się.
Na jesień najlepsza herbata
Regularne picie herbaty przynosi szereg korzyści zdrowiu, w tym wzmacnia kości, obniża poziom cholesterolu i redukuje ryzyko zapadnięcia na choroby serca i niektóre rodzaje raka. Za taki stan rzeczy odpowiadają najprawdopodobniej występujące w niej katechiny, czyli związki pełniące rolę przeciwutleniaczy o silnych właściwościach przeciwzapalnych i neuroochronnych. Z tych powodów warto zwiększyć ilość wypijanej herbaty, zwłaszcza w miesiącach jesiennych. Istnieje wiele rodzajów herbaty, a każda ma nieco inne właściwości zdrowotne. Najzdrowsze są:
Herbata zielona -
Jest produktem najmniej przetworzonym, gdyż liście poddaje się rolowaniu i suszeniu bezpośrednio po zerwaniu. Zawiera najwięcej cennych składników, ponieważ nie traci ich w procesie fermentacji. Szczególnie istotny dla zdrowia jest polifenol EGCG, który wspomaga zwalczanie stanów zapalnych, obniża cholesterol, chroni przed rakiem i wzmacnia system immunologiczny. Jej działanie jest znacznie wolniejsze i dłuższe niż w przypadku kawy. Jest dostępna w wielu odmianach, ale szczególnie zalecana przez ekspertów jest tzw. matcha.
Oolong -
Cechuje ją kwiatowo-owocowy smak. Ze względu na sposób przetwarzania jest nazywana niedofermentowaną lub półfermentowaną. Wykazuje szereg cennych właściwości, m.in. reguluje przemianę materii i przyspiesza spalanie tłuszczu, wzmacnia działanie cynku w organizmie, dzięki czemu opóźnia pojawienie się pierwszych zmarszczek, przeciwdziała sklerozie, chroni przed niewydolnością nerek, zapobiega zmianom skórnym (m.in. usuwa swędzenie przy zapaleniu atopowym skóry). Z najnowszych badań wynika, że codzienne spożycie choćby połowy filiżanki tej herbaty może zmniejszać ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego nawet o 50 procent.
Czarna herbata -
To ulubiona herbata Anglików, Irlandczyków i Amerykanów. Otrzymywana jest w wyniku czterech procesów – więdnięcia, skręcania, fermentacji (trwa dłużej niż przy innych rodzajach herbat) i suszenia. Mimo że w czasie fermentacji traci sporo cennych polofenoli, to i tak wykazuje dużo cennych dla zdrowia właściwości, m.in. poprawia zdolność myślenia, wspomaga trawienie i hamuje rozwój bakterii w przewodzie pokarmowym, zmniejsza ryzyko zapadnięcia na choroby serca i raka jelita grubego, skutecznie walczy z próchnicą, zapobiega powstawaniu kamienia nazębnego, zwalcza niektóre bakterie w jamie ustnej. Naukowcy z Australii stwierdzili, że jedna filiżanka czarnej herbaty dziennie może być bronią przeciwko rakowi skóry. Należy jednak pamiętać, że ze względu na dużą zawartość garbników, herbata ta może zmniejszyć wchłanianie białka i niektórych minerałów. By temu zapobiec, wystarczy dodać do niej trochę mleka.
Pu-erh -
To herbata bardzo ceniona w Chinach. Poddawana jest procesowi podwójnej fermentacji, podczas której dochodzi do aktywacji enzymów i mikroelementów. Charakteryzuje się bardzo silnym zapachem i smakiem. Jest jedną z niewielu herbat, które celowo poddaje się procesowi starzenia - im starsza, tym droższa i bardziej pożądana. Eksperci twierdzą, że pomaga obniżyć poziom cholesterolu, oczyszcza organizm z toksyn, pobudza procesy trawienne (z tego powodu bywa nazywana „zabójcą tłuszczu”), łagodzi skutki spożycia alkoholu, wzmacnia organizm, pomaga w zwalczaniu złego nastroju, a nawet depresji, hamuje zmiany miażdżycowe i obniża ciśnienie krwi.
