Redakcja
Projekt Konstrukcja w Procesie 1981 - wspólnota, która nadeszła? nawiązuje do legendarnej międzynarodowej wystawy, otwartej w Łodzi niespełna dwa miesiące przed ogłoszeniem stanu wojennego. Łódzcy artyści, reprezentujący różne dziedziny sztuki, zaprosili 54 czołowych twórców ze świata do udziału w wystawie, do której prace tworzone były na miejscu. Równie istotne, jak same prace, było doświadczenie współpracy, wykorzystanie nieformalnych kontaktów i entuzjazm. Odwołując się do tradycji międzywojennej awangardy, głoszącej włączenie sztuki w obszar codzienności, projekty realizowano z dostępnych na miejscu materiałów przy pomocy robotników łódzkich fabryk, a artyści byli gośćmi robotniczych strajków, świadcząc tym samym, że to, co dzieje się w Polsce, nie jest im obojętne. Okoliczności historyczne sprawiły, że wystawa stała się manifestacją solidarności ze społeczeństwem polskim, a jej realizacja udowodniła, że możliwe było stworzenie alternatywnej wobec władzy wspólnoty: efemerycznej, otwartej na eksperyment i jednostkowość.
Trzydzieści lat później jeszcze raz stawiamy pytanie o to, w jaki sposób kultura może kształtować rzeczywistość społeczno-polityczną. Odpowiedź będziemy próbowali sformułować nie tylko przywołując raz jeszcze historyczną ekspozycję z 1981 roku, ale również dzięki spotkaniom z artystami, organizatorami i uczestnikami Konstrukcji w Procesie oraz badaczami, zainteresowanymi tym wydarzeniem, w ramach otwartych dla publiczności paneli dyskusyjnych.
Autorem idei wystawy był Ryszard Waśko, a zrealizował ją dzięki współpracy studentów i absolwentów PWSFTViT w Łodzi. Patronat nad przedsięwzięciem przejął NSZZ „Solidarność”. Zakłady MPK zgodziły się na wykorzystanie do celów wystawy hali fabrycznej. Stowarzyszenie Twórców Kultury użyczyło formalnego zaplecza niezinstytucjonalizowanej grupie. Inicjatywie sprzyjały także m.in. Muzeum Sztuki i Zespół Filmowy Aneks.
Zaproszeni artyści wykonywali prace często inspirując się tym, co zastali w Łodzi, dostosowując się do możliwości materiałowych i finansowych. Surowość hali fabrycznej, zaadaptowanej na przestrzeń wystawienniczą, prowokowała do podobnych rozwiązań.
Stan wojenny i groźba zniszczenia dzieł powstałych poza cenzurą i biurokratyczną machiną oficjalnych instytucji spowodowały, że prace znalazły schronienie w magazynach Muzeum Sztuki w Łodzi, początkowo nie do końca zgodnie z prawem, jako depozyt zdelegalizowanego NSZZ „Solidarność”, a od 2005 roku – jako dar odrodzonego związku.
Ekspozycji Konstrukcja w Procesie 1981 – wspólnota, która nadeszła?, która będzie trwała do 29 maja, towarzyszy także film dokumentalny o historycznej wystawie i wydawnictwo.
Przy okazji wystawy kuratorki zapraszają do odwiedzenia muzeum tych, którzy brali udział w realizacji Konstrukcji w Procesie w 1981 roku. Powodzenie ówczesnego projektu zapewniła m.in. bezinteresowna współpraca robotników z łódzkich zakładów. Pozostali oni bezimienni.
– Chciałybyśmy zapisać ich nazwiska, upamiętnić również ich udział w powstaniu dzieł, które dzisiaj eksponujemy – mówią kuratorki: Anna Saciuk-Gąsowska i Aleksandra Jach.
(Informacja prasowa)
–––––––––––––––––––
Dziennik Związkowy jest sponsorem medialnym Muzeum Sztuki w Łodzi.
