Jola Plesiewicz
Światowa premiera opery „Before It All Goes Dark” w Chicago, która powstała dzięki współpracy Chicago Opera Theatre z Music of Remembrance odbyła się w Chicago na scenie Teatru Studebakera w sobotę, 25 maja i była idealnym zakończeniem roku obchodów 50-lecia teatru operowego w Wietrznym Mieście.
Nowa, jednoaktowa opera kompozytora Jake’a Heggiego i librecisty Gene’a Scheera wystawiona w języku angielskim składała się z trzech części. Pierwszą była rozmowa prowadzona przez Minę Miller – założycielkę i dyrektor artystyczną Music of Remembrance z Howardem Reichem – dziennikarzem „Chicago Tribune” – autorem książek, synem ocalonych z Holokaustu i czterokrotnym jurorem nagrody muzycznej Pulitzer Prize oraz librecistą Gene Scheerem.
Podczas muzycznego prologu przenieśliśmy się do roku 1939, do apartamentu Emila Freunda w Pradze. Trzecia i ostatnia część opery opowiedziała poruszającą, prawdziwą historię Geralda „Mac” McDonalda (Ryan McKinny – bas baryton) wyśpiewaną wspólnie z Megan Marino (mezzosopran), którą podziwialiśmy w rolach Sally, Mishy i Emila.
Kompozytor Jake Heggie i librecista Gene Scheer są przez wielu uważani za najważniejszych twórców współczesnej amerykańskiej opery.
Amerykański kompozytor Jake Heggie jest najbardziej znany z „Dead Man Walking”, a także z innych oper „Great Scott”, „Moby-Dick”, „Three Decembers”, „It’s a Wonderful Life”, „If Were You” i „Intelligence” z librettem Gene Scheera. Oprócz 10 pełnometrażowych oper i licznych jednoaktówek Heggie skomponował ponad 300 piosenek artystycznych, a także koncerty, muzykę kameralną, utwory chóralne i orkiestrowe, które były wykonywane na całym świecie.
Gene Scheer stworzył wspaniałe dzieła operowe z takimi kompozytorami jak: Tobias Picker („Amerykańska tragedia” i „Thérèse Raquin”), Joby Talbot („Everest”) i Jennifer Higdon („Cold Mountain”). Napisał piosenki dla Renée Fleming, Sylvii McNair, Stephanie Blythe, Jennifer Larmore, Denyce Graves i Nathana Gunna. Twórca filmów dokumentalnych Ken Burns wykorzystał piosenkę Scheera „American Anthem” w swoim nagrodzonym nagrodą Emmy filmie dokumentalnym „The War”.
Ich współpraca z Music of Remembrance zaowocowała takimi dziełami scenicznymi jak: „Na spojrzenie lub dotyk” (2007), „Kolejny wschód słońca” (2012), „Pożegnanie, Auschwitz” (2013), „Pozostało dwóch” (2015), które dały wyraz nieznanym historiom o Holokauście.
„Before It All Goes Dark” to piąte zamówienie kompozytora Jake Heggie’go i librecisty Gene Scheera w trwającej dwie dekady współpracy z zespołem Music of Remembrance obchodzącym obecnie 26-lecie istnienia.
Muzycy zespołu Music of Remembrance (MOR) swoimi utworami honorują osoby wykluczone lub prześladowane ze względu na wiarę, pochodzenie etniczne, płeć lub seksualność w przeszłości, jak i współcześnie. Odkrywają i wykonują muzykę Holokaustu, wspierają młodych muzyków, którzy poprzez swoją sztukę starają się poruszać kwestie praw człowieka.
Libretto „Before It All Goes Dark” zostało napisane przez Gene’a Scheera na podstawie „Podróży Maca” Howarda Reicha – serii artykułów opublikowanych w „Chicago Tribune” w latach 2001/2002.
W części pierwszej opery z rozmowy z Howardem Reichem widzowie dowiedzieli się o wielu detalach fascynującej historii rozpoczętej odkrywaniem korzeni Maca poprzez dziennikarskie śledztwo, skutkującym wyrysowaniem hipotetycznego drzewa genealogicznego, które okazało się prawdziwe po spotkaniu dziennikarza z bohaterem podczas wspólnej podróży do Pragi.
Mina Miller zaprosiła publiczność do wspólnego odkrywania mocy muzyki, która jest prawdziwą inspiracją i nieustannym sposobem odnajdywania siebie oraz otaczającego świata, na co nigdy nie jest za późno.
Podczas prologu widzowie byli gośćmi rezydencji Emila Freunda w Pradze, wypełnionej jego obrazami. Był rok 1939. W muzycznym salonie w wykonaniu muzyków Remembrance Ensemble zostały zaprezentowane utwory znanych żydowskich kompozytorów: Makh tsu di eygelekh Davida Beigelmana, serenada na skrzypce i fortepian Roberta Dauberta oraz kilka spośród najbardziej rozpoznawanych utworów Erwina Schulhoffa, w tym słynny koncert na flet, altówkę i kontrabas.
Muzycy tworzący The Music of Remembrance Ensamble pod dyrekcją Josepha Mechavicha to: Demarre McGill – flet, Laura DeLuca – klarnet, Mikhail Szmidt – skrzypce, Susan Gulkis Assadi – altówka, Eric Han – wiolonczela, Jonathan Green – kontrabas i Jessica Choe – fortepian.
Część trzecia „Before It All Goes Dark” opowiadała o Geraldzie „Mac” McDonaldzie – starzejącym się, schorowanym weteranie wojny wietnamskiej, zamieszkałym w Lyons na przedmieściach Chicago, który jako jedyny spadkobierca starał się odzyskać skradzioną przez nazistów bezcenną kolekcję dzieł sztuki swego nieznanego pradziadka Emila Freunda. W tym celu – mimo próśb sąsiadki Sally, żeby ze względu na stan zdrowia tego nie robił – za pożyczone pieniądze poleciał do Pragi, gdzie w magazynie muzeum od 60 lat przechowywana była kolekcja trzydziestu obrazów.
Ostatecznie okaże się, że nie będzie mógł odebrać swego dziedzictwa, ponieważ Republika Czeska uznała kolekcję dzieł sztuki za skarb narodowy, który nie może opuścić kraju.
Mac, przed którym rodzina skrzętnie ukrywała pochodzenie, krocząc ścieżkami Emila w Pradze, poprzez sztukę odkrył swoją prawdziwą tożsamości i głębszą prawdę o swoim życiu.
Widzowie stali się świadkami poruszającej, opartej na faktach historii osobistej przemiany bohatera na skutek przemieniającej mocy sztuki.
Produkcja „Before It All Goes Dark” została wyróżniona nagrodą National Endowment for the Arts. Operę wyreżyserował Erich Parce.
Tekst: Jola Plesiewicz
