Joanna Marszałek
Około 84 tys. osób w Illinois, którym nakazano oddanie broni palnej z powodu stanu zdrowia psychicznego lub komplikacji prawnych, nie uczyniło tego – według najnowszego raportu szeryfa powiatu Cook. Szeryf domaga się funduszy na zabezpieczenie tej broni, co ma zmniejszyć ryzyko kolejnych strzelanin.
Według opublikowanego w czwartek, 16 maja raportu szeryfa powiatu Cook Toma Darta, 114 tys. właścicieli broni w Illinois ma cofnięte pozwolenie na broń, lecz aż trzy czwarte z nich – około 84 tys. – nie oddało broni.
Dart domaga się od stanowych ustawodawców 10 mln dol. na pomoc w rozwiązaniu – jak to określił – „kryzysu regulacji dotyczących broni palnej”. Pieniądze mają być przeznaczone na szkolenie i wyposażenie większej liczby funkcjonariuszy, których zadaniem byłoby składanie wizyt posiadaczom broni, którym cofnięto pozwolenie oraz przejmowanie tej broni lub zapewnienie bezpiecznego przechowywania.
Zdaniem Darta, jeżeli działanie nie zostanie podjęte natychmiast, liczba nieuprawnionych właścicieli broni w Illinois wymknie się spod kontroli.
„W takim tempie za dwa lata będziemy mieć 100 tys. osób z unieważnioną kartą FOID (pozwoleniem na broń – red.) i nie będzie z nimi kontaktu, aby upewnić się, że ich broń została odpowiednio zabezpieczona” – powiedział Dart agencji AP.
W stanowym parlamencie na zatwierdzenie czeka legislacja zwiększająca dodatkowe opłaty przy zakupie broni. Miałyby być one przeznaczone na egzekwowanie prawa w przypadku unieważnienia kart FOID.
W Illinois jest 2,24 mln posiadaczy pozwolenia na broń – karty FOID. Karty są unieważniane, gdy właściciel broni jest skazany za poważne przestępstwo (felony), gdy istnieje przeciw niemu nakaz ochrony, gdy ma zdiagnozowane problemy ze zdrowiem psychicznym lub kiedy policja, szkoła lub personel medyczny uzna, że stanowi on „wyraźne i aktualne zagrożenie” dla innych lub siebie.
Właściciele broni, którzy otrzymają zawiadomienie o unieważnieniu ich karty FOID, muszą w ciągu 48 godzin oddać władzom broń do przechowania lub przekazać ją innej zaufanej osobie, która ma na nią pozwolenie. Takie działanie poświadczone jest odpowiednim dokumentem – Firearm Disposition Record.
Jednak, jak wykazał raport szeryfa Darta, większość osób z nakazem oddania broni nigdy jej nie oddaje. Do tej pory podejście organów ścigania polegało jedynie na wysyłaniu tym osobom kolejnych listów z przypomnieniem.
Jak niebezpieczny może być brak egzekwowania prawa, pokazały wydarzenia z 2019 r., kiedy mężczyzna zwolniony z pracy w firmie Henry Pratt Co. w Aurorze na zachodnich przedmieściach zastrzelił pięć osób i poważnie ranił kilka innych. W chwili zdarzenia miał unieważnioną kartę FOID, lecz nigdy nie oddał swojej broni zgodnie z nakazem. W tym samym roku inny mężczyzna z unieważnionym pozwoleniem na broń w powiecie DuPage zastrzelił swojego półtorarocznego syna i siebie.
Wysiłki szeryfa Darta na rzecz egzekwowania istniejącego prawa sięgają czasów jeszcze sprzed tych incydentów. W 2013 r. Dart stworzył 8-osobową grupę do zadań specjalnych, w tym obejmujących kryzysy zdrowia psychicznego. Według szeryfa, jego biuro doprowadziło do rozwiązania ponad 9 tys. spraw, odebrania 4 tys. kart FOID, zabezpieczenia ponad 1500 sztuk broni i przekazania w bezpieczne ręce kolejnych kilku tysięcy.
Ustawa podpisana w 2021 r. umożliwiła policji stanowej Illinois przeznaczenie około miliona dolarów rocznie dla departamentów policji – w tym chicagowskiego – na grupy zadaniowe ds. zabezpieczania broni.
Policja stanowa zaczęła gromadzić dane dotyczące zabezpieczania broni w 2019 r. Jak podała, do 2022 r. wyegzekwowała podporządkowanie się przepisom od 4300 osób. Zaległości nadal pozostają jednak ogromne.
Demokratyczny poseł stanowy z Deerfield Bob Morgan, po masowej strzelaninie w Highland Park w 2022 r. podczas świątecznej parady, zaproponował zwiększenie opłaty przy zakupie broni z 2 do 10 dol., z czego 4 dol. mają być przeznaczone na fundusz policji stanowej ds. zabezpieczania broni. Morgan brał udział w tragicznej paradzie, w której zginęło siedem osób, a kilkadziesiąt zostało rannych. Jego zdaniem, nawet po tej podwyżce opłata w Illinois jest niska w porównaniu do innych stanów. W New Jersey wynosi ona 15 dol., a w Nevadzie – 25 dol. Projekt czeka na zatwierdzenie w stanowym parlamencie.
Joanna Marszałek[email protected]
