Uroczystości jubileuszu 95-lecia istnienia i działalności Związku Podhalan Północnej Ameryki

Związek Podhalan Północnej Ameryki (ZPPA) rozpoczął celebrację swojego jubileuszu 95-lecia istnienia i działalności udziałem w uroczystej mszy św. dziękczynnej, sprawowanej 21 kwietnia w kościele pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Cicero. Drugą odsłoną rocznicowej celebracji był bankiet, który z udziałem blisko 400 osób odbył się w Domu Podhalan, siedzibie chicagowskich górali.

– Moje serce raduje się wraz z Wami, dziękując Bogu za wszelkie dobro, jakie wasz Związek wyświadczył i wyświadcza potrzebującym w Stanach Zjednoczonych, w Polsce i na świecie. Jestem zbudowany też faktem, że wytrwale budujecie wzajemne i dobre relacje międzyludzkie oparte na solidarnych, wzajemnych relacjach i katolickich świętych fundamentach. Wy, jako związek ludzi z Podhala, w sposób unikalny na forum kultury w USA stworzyliście dobrą odmianę kultury polskiej zwanej „góralszczyzną”. Przenika ona każdy aspekt życia waszych członków i rodzin. W tym względzie jesteście pionierami, tak trzymać – powiedział Jego Ekscelencja ks. biskup Andrzej Wypych, który przewodniczył uroczystej jubileuszowej mszy świętej, sprawowanej w asyście kapelana Związku, o. Bartłomieja Stanowskiego oraz licznej grupy polonijnych duszpasterzy.

Wartę honorową przy ołtarzu trzymały poczty sztandarowe 53 kół członkowskich Związku. Dary w procesji do ołtarza nieśli tancerze i tancerki ze Szkółki przy Zarządzie Głównym oraz zespołu „Holni”, członkowie Zarządu Głównego ZPPA, a także goście z konsulem generalnym w Chicago dr Pawłem Zyzakiem i dyrektorem wykonawczym Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej Bogdanem Chmielewskim na czele. Kazanie wygłosił kapelan o. Bartłomiej Stanowski, a oprawę muzyczną i śpiew podczas sprawowania liturgii zapewniła kapela góralska i zespół „Siumni”.Po nabożeństwie blisko 400 osób wzięło udział w jubileuszowym bankiecie, który odbył się w Domu Podhalan. Witając przybyłych gości, wiceprezes ds. kultury Jan Król wyraził wdzięczność, że sala zapełniona została gośćmi i zaprosił wszystkich do odśpiewania wspólnie z Anną Smetek i Natalią Król hymnów narodowych Polski, USA i hymnu góralskiego. Zabierając głos, prezes Związku Stanisław Sarna nawiązał do historii Związku i jego osiągnięć na przestrzeni ponad dziewięciu dekad działalności.

– Dzisiaj, w czasie wielkiego jubileuszu 95-lecia Związku Podhalan Północnej Ameryki na Ziemi Waszyngtona, mogę stwierdzić, że Związek Podhalan powstał z miłości i tęsknoty za krajem ojczystym – za Podhalem. Obecnie ta miłość wcale nie słabnie, wręcz przeciwnie rośnie, przekazując te wspaniałe tradycje młodemu pokoleniu. To wielka sprawa dla nas, emigrantów, tak mocno przywiązanych do naszej małej Ojczyzny, jaką jest Podhale, a przez to i do Ojczyzny – Polski. To wspaniała okazja, żeby przypomnieć historię naszej organizacji oraz wszystkich, którzy w niej działali (szczegółowo o historii góralskiej organizacji pisaliśmy na naszych łamach przed tygodniem). Dziękuję pierwszemu prezesowi Henrykowi Lokańskiemu oraz kolejnym prezesom wraz z ich zarządami, wszystkim kołom, które powstały przez dziesiątki lat za wkład pracy w rozwój naszego Związku. Prosząc naszą patronkę, Gaździnę Podhala, Matkę Boską Ludźmierską i św. Jana Pawła II, aby mieli nas pod swoją opieką w dalszej działalności, byśmy mogli doczekać wszyscy razem celebracji 100-lecia Związku – mówił prezes ZPPA Stanisław Sarna.

Składając góralom gratulacje, konsul generalny Paweł Zyzak odczytał list gratulacyjny od prezydenta RP Andrzeja Dudy, w którym prezydent dziękując za wieloletnią pracę na rzecz zachowania polskiej kultury i tradycji oraz wspierania starej Ojczyzny napisał między innymi: „Gratulujemy tak wielu udanych inicjatyw, dzięki którym barwny folklor góralski – wyrażający się w mowie, obyczajach, stroju, a także tańcu i śpiewie – zachowują Państwo mimo wielu trudnych wyzwań, jakie niesie życie. I nawet teraz, gdy Ameryka stała się Waszym drugim domem, nową ojczyzną – góralska dusza dalej trwa, choć tak daleko od granic Polski”.

Obecni na uroczystościach radni Sejmiku Małopolskiego: Grzegorz Biedroń, Jerzy Fedorowicz, Marek Wierzba i Stanisław Foryś oraz wiceprzewodniczący Jan Piczura przekazali na ręce prezesa Stanisława Sarny Nagrodę Samorządu Województwa Małopolskiego dla Związku Podhalan w postaci Złotego Medalu „Polonia Minor”.Za kultywowanie tradycji swoich przodków i krzewienie postaw patriotycznych oraz promowanie województwa małopolskiego Złotą Honorową Odznaką Województwa Małopolskiego „Krzyżem Małopolskim” uhonorowani zostali: Stanisław Sarna, Józef Cikowski, Józef Fryźlewicz, Andrzej Pitoń-Kubow, Stanisław Zagata, Henryk Janik, Henryk Mikołajczyk, Stanisław Dzierżęga i Andrzej Czyszczoń. Ponadto jubileuszowymi podziękowaniami zostali wyróżnieni: prezes Stanisław Sarna, prezes Koła „Ciche” Władysława Kowalczyk, prezes Koła „Spytkowice” Józef Jopek i prezes Koła „Witów” Józef Giewont.

Równie serdeczne podziękowania za współpracę i działania na rzecz kultywowania kultury góralskiej na obczyźnie przekazał gospodarzom prezes Związku Podhalan w Polsce Julian Kowalczyk w asyście wiceprezes Janiny Napory i jej męża Andrzeja.– Ta nasza polska góralszczyzna wygląda jak łąka latem, pełna różnych barwnych kwiateczków. Mamy tutaj odzienia góralskie ze Spisza, Orawy, Pienin, Skalnego Podhala i innych regionów. Tutaj widać to bogactwo kultury, zwyczajów i obrzędów. To jest nasza siła, że różnorodni jesteśmy, ale razem – podkreślił prezes Julian, wręczając gospodarzom pamiątkowy drzeworyt „Sabałowe bajanie”.

Sekretarz generalny Krzysztof Żółtek przekazał życzenia od ambasadora RP w Waszyngtonie Marka Magierowskiego oraz ambasadora RP w Watykanie Adama Kwiatkowskiego, dzięki któremu Związek otrzymał specjalne życzenia z błogosławieństwem papieża Franciszka.

Gratulacje i podziękowania góralom za współpracę w promowaniu Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej wraz z czekiem przekazał dyrektor wykonawczy „Naszej Unii” Bogdan Chmielewski w asyście skarbnika Bogdana Ogórka, członka Komisji Nadzoru Piotra Nóżki, menedżera firmy w Illinois Roberta Radkowskiego i kierownika oddziału „Naszej Unii” w Bridgeview Jolanty Wiśnickiej.

– Tu jest Polska właśnie. Tutaj się czuje polskie serce, tę polską tradycję, prawdziwe poczucie wolności, tu się czuje też to, co dla Polaków charakterystyczne, a więc ciężką pracę. I za to wszystko w imieniu PSFCU pragnę Państwu i całemu Związkowi Podhalan w Północnej Ameryce podziękować, bo dla nas jesteście przykładem, jak można wspaniale działać, rozwijać się i kultywować patriotyzm, polską tradycję, kulturę i zachęcać do tego młode pokolenie, co wam się znakomicie udaje – powiedział dyrektor Chmielewski, wspominając początki współpracy i jej rozkwit z ZPPA oraz jego prezesami: Stanisławem Zagatą, śp. Andrzejem Gędłkiem, Józefem Cikowskim i Stanisławem Sarną.

W gronie gości przekazujących gratulacje wraz z okolicznościowymi pamiątkami byli także: prezes Związku Narodowego Polskiego i Kongresu Polonii Amerykańskiej Frank Spula, prezes Związku Klubów Polskich Łucja Mirowska-Kopeć, prezes Związku Podhalan w Kanadzie Agnieszka Zagórska, prezes Koła „Solidarność” Bogdan Strumiński i wielu innych. Goście honorowi i członkowie delegacji otrzymali pamiątkowe plakietki z podziękowaniami od ZPPA.

Jubileuszowy wykład poświęcony historii i tradycji Związku wygłosiła prof. Anna Brzozowska-Krajka, która swoje wystąpienie rozpoczęła od zaprezentowania zgromadzonym wiersza „Głos stąd” napisanego i osobiście odczytanego przez autora, byłego prezesa Związku Andrzeja Pitonia-Kubowego, który poświęcił go problematyce emigracji Polaków w poszukiwaniu lepszego życia.

Uroczystość rocznicowa stała się również okazją do wyróżnienia zasłużonych działaczy złotymi, srebrnymi i brązowymi Medalami Zasługi dla ZPPA. W gronie wyróżnionych najcenniejszymi z medali byli obecni: o. Wacław Lech, Maria Rapacz, Stanisław Urbaniak, Anna Zalińska, Maria Komorowska i Stanisława Czarniak. Srebrnymi medalami zostali odznaczeni: Franciszka Kowalczyk, Władysław Michniak, Czesława Szymusiak, Anna Bobak, Stanisław Obrochta, Wiesława Wilczek, Krystyna Kowalczyk, Stanisław Krupa, Józef Pępek, Władysława Karwatka, Bolesław Jarończyk, Stanisław Kulawiak, Bronisława Maciusiak, Mateusz Staszel i Kazimierz Kopeć. Brązowym Medalem Zasługi został uhonorowany Stanisław Waksmundzki.

W uznaniu współpracy na polu promowania góralskiej organizacji i wspierania jej działalności zarząd ZPPA postanowił wyróżnić grupę osób i instytucji jubileuszowymi podziękowaniami. W tym gronie znaleźli się między innymi: redakcja „Dziennika Związkowego”, „Radio 1490 AM”, TV „Polvision”, Halina i Stanisława Urbaniakowie, właściciele delikatesów „Montrose Deli”, Ewa i Cezary Jakubowscy, właściciele sieci sklepów „Shop and Save Market”, Szkółka Pieśni i Tańca przy ZG oraz zespół „Holni”, Czesław i Beata Piłat, fotoreporterzy Andrzej Baraniak i Andrzej Brach, właściciel „Polameru” Walter Kotaba oraz Grzegorz Sarna, kierownik szkółki.

W części artystycznej bankietu wystąpiła Szkółka przy ZG Związku oraz zespół „Holni”. Z okazji jubileuszu wydany został okolicznościowy pamiętnik, w którym znalazły się życzenia, jakie z okazji rocznicy napłynęły od władz RP, miasta Chicago, stanu Illinois, duchowieństwa oraz od instytucji i urzędów z terenu małopolski i regionu podhalańskiego.

Tekst i zdjęcia: Andrzej Baraniak/NEWSRP