Kalejdoskop
Pięć szarych wilków zostało wypuszczonych do Gór Skalistych w Kolorado po głosowaniu w 2020 roku w sprawie ponownego wprowadzenia ich na wolność. Organizacja Colorado Parks and Wildlife planuje wypuścić na ten obszar od 10 do 15 wilków do połowy marca 2024 roku. Wilki zostały pierwotnie schwytane w amerykańskim stanie Oregon, zanim weterynarze i biolodzy ocenili je, by sprawdzić, czy nadają się do przeniesienia...
Nadzieje i zagrożenia
Chociaż ekolodzy z zadowoleniem przyjęli to posunięcie, farmerzy i niektórzy mieszkańcy społeczności wiejskich byli sceptyczni, twierdząc, że wilki mogą narazić na ryzyko zwierzęta gospodarskie, dzikie zwierzęta i zwierzęta domowe. Wprowadzanie wilków z powrotem do dzikich obszarów naturalnych w Stanach Zjednoczonych stało się przedmiotem intensywnych debat i kontrowersji. Pomimo że wilki były niegdyś szeroko rozprzestrzenione na terenie całego kraju, ich populacja została znacznie zredukowana w wyniku polowań oraz utraty siedlisk naturalnych. W ostatnich latach prowadzone są wysiłki w celu przywrócenia tych drapieżników do ich pierwotnych środowisk, co jest zarówno źródłem nadziei dla ochrony bioróżnorodności, jak i powodem niepokoju w niektórych społecznościach.
Podstawowym celem re-introdukcji wilków jest przywrócenie naturalnej równowagi ekosystemu. Wilki, będące gatunkiem nadrzędnym, pełnią kluczową rolę w regulowaniu populacji zwierząt roślinożernych, takich jak jelenie i łosie. Bez obecności drapieżników, populacje tych zwierząt mogą się niekontrolowanie rozmnażać, co może prowadzić do zniszczeń roślinności i negatywnie wpływać na ekosystem. Wprowadzenie wilków może zatem pomóc w przywróceniu zdrowej równowagi populacyjnej i naturalnych interakcji między gatunkami.
Jednak proces wypuszczania wilków na wolność spotyka się z oporem niektórych społeczności, szczególnie tych związanych z rolnictwem. Rolnicy obawiają się, że zwierzęta te mogą stanowić zagrożenie dla ich zwierząt gospodarskich, takich jak krowy czy owce. Faktem jest, że wilki czasami atakują zwierzęta hodowlane, co może prowadzić do strat finansowych dla rolników. Są to jednak dość rzadkie przypadki, gdyż wilki zwykle stronią od ludzi i ich gospodarstw.
Wprowadzanie wilków do natury wiąże się również z wyzwaniami związanymi z przepisami o ochronnie środowiska. Kluczową kwestią jest także edukacja społeczeństwa na temat roli wilków w ekosystemie i korzyści z ich re-introdukcji. Wiedza ta może przyczynić się do zmniejszenia obaw i sprzeciwów społecznych.
Mimo wszystkich tych wyzwań powrót wilków do natury w Ameryce przynosi również pozytywne efekty. Zwiększa różnorodność biologiczną, przywraca naturalne cykle ekologiczne i tworzy szereg możliwości badawczych. Badania nad zachowaniem wilków, ich oddziaływaniem na ekosystem oraz interakcjami z innymi gatunkami dostarczają cennych informacji naukowych, które mają zastosowanie nie tylko lokalnie, ale także globalnie.
Gatunek problemowy
W roku 2017 w Stanach Zjednoczonych żyło na wolności 18 tysięcy wilków, z czego około dwie trzecie znajdowało się na Alasce. Wilki w USA widuje się głównie w miesiącach zimowych w północnej Minnesocie, północnym Wisconsin, w górnej części półwyspu Michigan oraz w częściach Waszyngtonu, Idaho, północnego Oregonu, północno-zachodniego Wyoming, Kalifornii i Montany. 19 grudnia 2014 roku wszystkie wilki w stanach Michigan, Wisconsin i Minnesota zostały objęte ochroną na mocy amerykańskiej ustawy o gatunkach zagrożonych.
Trzeba wspomnieć, że chodzi tu o tzw. wilki szare (Canis lupus), które są największymi dzikimi członkami rodziny psowatych. Dorosłe osobniki ważą od 18 do 80 kilogramów (40 do 175 funtów), w zależności od płci i położenia geograficznego. Wilki szare występują na obszarze okołobiegunowym, obejmującym Amerykę Północną, Europę i Azję. Szeroka gama siedlisk, w których mogą rozwijać się wilki, odzwierciedla ich zdolności adaptacyjne jako gatunku i obejmuje lasy strefy umiarkowanej, góry, tundrę, tajgę, łąki i pustynie.
W Ameryce Północnej wilki są przede wszystkim drapieżnikami, które atakują średnie i duże ssaki kopytne, takie jak łoś, karibu, wół piżmowy i żubr. Wilki szare mają długie łapy, które są dobrze przystosowane do biegania, co pozwala im szybko się poruszać i daleko podróżować w poszukiwaniu pożywienia, a także duże czaszki i szczęki, które doskonale nadają się do łapania nawet dużych ssaków. Wilki mają również wyostrzony zmysł węchu, słuchu i wzroku, których używają do wykrywania ofiary i siebie nawzajem.
Na początku XX wieku programy kontroli drapieżników doprowadziły do eliminacji wilków na większości terytorium Stanów Zjednoczonych, z wyjątkiem północno-wschodniej Minnesoty. Niestety bardzo podobna sytuacja wystąpiła w Polsce, choć ostatnio zachodzą istotne zmiany. Na terytorium Polski wilki występują w trzech różnych populacjach – na południu, w polskiej części Karpat (populacja karpacka), we wschodniej części kraju (populacja bałtycka) oraz na zachód od Wisły, gdzie wilki wraz ze zwierzętami po niemieckiej stronie granicy tworzą populację środkowoeuropejską. Ta ostatnia posiada w Europie status zagrożonej.
Ograniczanie naturalnych siedlisk wilka – np. poprzez budowanie nowych osiedli czy sieci dróg – mocno ogranicza zasoby ich pokarmu. Tymczasem zwierzę to w sposób instynktowny dąży do zdobywania pożywienia dla siebie i swojego potomstwa. Największym zagrożeniem dla wilka jest człowiek i jego polityka wobec ekosystemów leśnych. Kłusownictwo (w tym nielegalny odstrzał), wypadki drogowe i utrata naturalnych siedlisk to problemy, które zagrażają wilkom każdego dnia.
Wilk jest tzw. gatunkiem problemowym. Oznacza to, że może atakować zwierzęta gospodarskie, jak owce, krowy i kozy. Jakkolwiek szkody powodowane przez wilki nie mają istotnego znaczenia gospodarczego w skali kraju, lokalnie mogą być jednak uciążliwe. Za ich sprawą od setek lat powstawał negatywny wizerunek tego drapieżnika i był on bezwzględnie tępiony.
Marcin Nowak
