Burza stulecia

W Święto Dziękczynienia 1950 roku nic nie zapowiadało nadchodzącego kataklizmu. Rodziny tłumnie ruszyły na spotkania z rozsianymi po kraju bliskimi. Wszyscy czekali z niecierpliwością na weekendowe rozgrywki amerykańskiego futbolu. Nikt się nie spodziewał, że mecze zostaną odwołane a oni sami w drodze powrotnej na kilka dni utkną w gigantycznych zaspach...

Huragan nad wybrzeżem

Nawałnica, która rozpętała się rankiem po Święcie Dziękczynienia, do dziś uważana jest za jedną za największych w historii kraju. Nad wschodnim wybrzeżem spotkały się masy tropikalnego powietrza z południa i wschodu z polarnymi z północy i zachodu, wywołując niespotykane zjawiska pogodowe. Część stanów zmagała się z rekordowymi opadami śniegu, podczas gdy w innych zawierucha przyniosła ulewne deszcze i powodzie oraz silny wiatr i ekstremalne temperatury.

Burza uformowała się nad zachodnimi terenami Karoliny Północnej dzień po święcie, 24 listopada, przynosząc huraganowy wiatr, odczuwany na całym wybrzeżu. W Hew Hampshire jego prędkość dochodziła do 110 mil na godzinę. Wiatr przewracał drzewa, zrywał dachy i uszkadzał linie wysokiego napięcia. Najbardziej dotkliwe odczuli to mieszkańcy Nowego Jorku, w którym w ciągu kilku dni wystąpiło prawie milion przerw w dostawie prądu.

Na terenach rozciągających się od Północnej Wirginii aż do Nowej Anglii zaczął padać ulewny deszcz, wywołując lokalne podtopienia i powodzie. Potężne fale oceaniczne, które zbiegły się w czasie z astronomicznym przypływem zalewały przybrzeżne miejscowości. Szkody były szczególnie dotkliwe w Connecticut, bowiem fale oceanu naniosły na ulice tak dużo piachu, że do jego odgarnięcia potrzebne były pługi śnieżne.

W regionach, przez które przechodził zimny front, zaczął padać śnieg. Ponad 20 cali białego puchu pokryło Zachodnią Wirginię i zachodnią Pensylwanię. Na wschodzie Ohio w ciągu zaledwie czterech dni spadło 44 cale śniegu. W Charleston w Zachodniej Wirginii śnieg padał nieprzerwanie przez trzy dni. Odnotowano również ekstremalnie niskie temperatury. W Pellston w stanie Michigan słupki rtęci spadły do rekordowo niskiego poziomu –23°F. Z kolei w Asheville w Karolinie Północnej do –5°F. W Atlancie termometry wskazywały zaledwie 3°F, podczas gdy do tej pory najniższa odnotowana temperatura w mieście to 14ºF.

Śnieżny futbol

Weekend po Święcie Dziękczynienia to w całych Stanach Zjednoczonych czas na tradycyjne rozgrywki futbolu amerykańskiego. W sobotę 25 listopada 1950 roku jeden z ważnych meczy miał odbyć się w Columbus w Ohio, gdzie gospodarze spotkali się z drużyną z Michigan. Sprzedano 82 tysiące biletów a tylko 30 tysięcy ludzi zrezygnowało z wyjścia na stadion. Pozostałe 50 tysięcy okazało się tak zagorzałymi fanami futbolu, że nawet temperatura oscylująca wokół 5ºF, gwałtowne opady śniegu i wiatr o prędkości 40 mil na godzinę nie zniechęcił ich do kibicowania ukochanej drużynie.

W położonym o godzinę drogi od Columbus Dayton spadło ponad 5 stóp śniegu. Burmistrz miasta ogłosił oficjalnie stan wyjątkowy, pierwszy raz od czasu powodzi w 1913 roku. Niemal 200 osób, wracających do domu po Święcie Dziękczynienia, utknęło w zaspach. Brakowało im paliwa i jedzenia, zaczęli więc szukać schronienia w pobliskich domach i budynkach użyteczności publicznej. Miejscowa szkoła średnia przyjęła 176 osób, począwszy od niemowląt, po liczące sobie 90 lat staruszki.

Marjorie Cole i jej mąż Norm obserwowali z okna swojego domu, jak samochody bezskutecznie próbowały wjechać na pobliskie wzgórze. Wkrótce do drzwi ich domu zaczęli pukać pierwsi szukający schronienia ludzie, którzy byli w mieście przejazdem i utknęli na drodze. Gospodarze fortunnie mieli wystarczający zapas oleju opałowego i drewna do kominka, aby ogrzać wszystkich. Problemem było jak nakarmić przybyszów. Na szczęście jedno z młodych małżeństw przed wyjazdem zostało zaopatrzone przez rodziców w sporą ilość domowego jedzenia, które przynieśli z samochodu. Śnieg przestał padać dopiero w niedzielę pod wieczór, ale odśnieżanie ulic zajęło jeszcze kilka dni.

Ofiary Wielkiej Burzy

Śnieg i silne wiatry spustoszyły również północną Indianę. Prognozowano, że w Fort Wayne spadnie 5 cali śniegu, ale do wieczora 25 listopada było już 25 cali a potężny wiatr tworzył wielkie zaspy. Niestety, nie wszyscy bezpiecznie wrócili do domu. Kiedy emerytowany dziennikarz Earl Edwin Gipe utknął samochodem w śniegu zaledwie milę od domu, postanowił nie czekać na pomoc i pójść dalej pieszo. Niestety, nigdy nie dotarł na miejsce. Został znaleziony przez syna w śniegu na środku autostrady. Były szef policji Edward Loper był w drodze do pracy, kiedy jego pojazd wpadł w zaspę. Wysiadł z samochodu i zapewne ruszył po pomoc. Zanim zapukał do czyichś drzwi, zasłabł. Zmarł po przybyciu do szpitala.

Najmłodszą ofiarą burzy stulecia był dwuletni Robert Strawser, który razem z rodzicami i dziadkami wracał do domu z wizyty u krewnych. Kiedy zatrzymała ich śnieżyca, postanowili, że bezpieczniej będzie zostać w samochodzie. Niedługo potem wszyscy zaczęli skarżyć się na ból głowy, jednak żadne z nich nie pomyślało, że przyczyną może być zatrucie tlenkiem węgla. Po jakimś czasie starsi państwo postanowili udać się na pobliską farmę po pomoc. Kiedy wrócili do samochodu, dzieci i wnuk byli nieprzytomni. Młodych ludzi udało się uratować, ale ich mały synek zmarł, zanim sprowadzono pomoc.

„Wielka Burza w Święto Dziękczynienia”, jak ją nazwano, dotknęła 22 stany i spowodowała szkody o wartości prawie 700 milionów dolarów. Śmierć poniosły 383 osoby. Większość z nich zamarzła na drogach, ale wśród zmarłych znalazły się również ofiary ogromnych powodzi i ci, którzy ucierpieli od huraganowych wiatrów. Nigdy wcześniej w historii kraju nie zanotowano tak ekstremalnego zjawiska na tak wielką skalę.

Maggie Sawicka