Kalejdoskop
Jesień to magiczna pora roku. Liście zmieniają kolor na tysiąc odcieni złota, w chłodniejszych wieczorach czuć pożegnanie lata. Różne kraje i ludzie różnych kultur celebrują ten czas we własny, niepowtarzalny sposób. Świat jest pełen jesiennych tradycji i nie sprowadzają się one wyłącznie do Octoberfest, Halloween, Święta Dziękczynienia czy Zaduszek...
Diwali – festiwal świateł
W październiku lub listopadzie, zależnie od roku, mieszkańcy Indii odkładają na bok codzienne obowiązki, by przez pięć dni na hucznej imprezie czcić nadejście jesieni i hinduskiego nowego roku. Diwali, indyjski festiwal świateł, to radosne i pokojowe wydarzenie. Ludzie dekorują swoje domy, wieszają przed drzwiami lampy, a w oknach stawiają świece. Zakładają też odświętne ubrania oraz wymieniają się prezentami.
Ulice głównych miast rozświetla w tym czasie dziesiątki tysięcy rozpalonych latarń, które są dla mieszkańców Indii symbolem władzy i zwycięstwa światła nad ciemnością. Robi się tak jasno, że nad niektórymi osiedlami pojawia się poświata. W pewien sposób Diwali przypomina obchodzone przez chrześcijan święto Bożego Narodzenia. Brakuje tylko choinki.
Czar Te Za
Każdego roku, w ostatnich tygodniach września, w Ghanie odbywa się festiwal Asgoli Yam, nazywany przez tubylców Te Za. Bohaterem trwającej tydzień celebracji jest tu popularny słodki ziemniak. Asgoli celebruje jego pierwsze zbiory w sezonie jesiennym, po porze monsunowej. Festiwal rozpoczyna się od posypania ugotowanymi i rozdrobnionymi ziemniakami okolicznych świątyń.
Nikomu nie wolno jednak dotknąć zbiorów przed tym wydarzeniem. Dopiero potem zezwala się na ugotowanie i skosztowanie własnych ziemniaków. Te Za słynie z kolorów, wypełniony jest śpiewem i tańcem. Dla mieszkańców Ghany ma głębokie znaczenie religijne i gospodarcze. Dobre zbiory słodkiego ziemniaka oznaczają bowiem pomyślny i dostatni rok w tym ubogim państwie zachodniej Afryki.
Palenie zdrajcy
Od kilkuset lat 5 listopada mieszkańcy Wielkiej Brytanii celebrują Noc Ogniska, znaną również jako Dzień Guya Fawkesa. W publicznych parkach w całym kraju rozpala się wtedy ogniska, a niebo rozświetla tysiące pokazów sztucznych ogni. Serwowane są pieczone kiełbaski ze smażoną cebulą, keczupem i musztardą oraz jabłka w toffi.
Jednak główną atrakcją Nocy Ogniska jest palenie kukieł Guya Fawkesa, zdrajcy stojącego za nieudanym zamachem na parlament w 1605 roku. W ten sposób wyspiarze celebrują udaremnienie jesiennego spisku. Noc Ogniska zwykle przeciąga się na nadchodzący po 5 listopada weekend.
Hangawi w blasku Księżyca
Chuseok to dla Koreańczyków powitanie jesieni i szansa, by podziękować niebiosom za udane żniwa. Przy okazji poprosić też o kolejny owocny rok. Festiwal, znany również jako Hangawi, to po Nowym Roku najhuczniej obchodzone święto w Korei Południowej.
Trzydniowa celebracja rozpoczyna się podczas pełni Księżyca na przełomie września i października. Rodziny zbierają się wtedy w domach, by przygotować wielką ucztę z tegorocznych zbiorów. Wśród tradycyjnych potraw, które pojawiają się w tym czasie na stołach, króluje popularny placek ryżowy songpyeon wypełniony kasztanami, czerwoną fasolą lub sezamem. Ucztom towarzyszą występy kwartetów perkusyjnych, pokazy tańca talchum i ssireum oraz koreańskie zapasy.
Rzeka z kwiatów lotosu
Tajlandczycy jesień celebrują podwójnie. Pierwszy festiwal, Yee Peng, to święto wyjątkowe w północnej Tajlandii. Obchodzone jest podczas pełni Księżyca 12. miesiąca tajskiego kalendarza księżycowego (zwykle w gregoriańskim listopadzie). Święto Świateł jest blisko powiązane ze starożytnym królestwem Lanna, a jego głównym akcentem jest wysyłanie w niebo papierowych latarń. Symbolicznie uwalnia się w ten sposób od pecha z poprzedniego roku.
Tego samego dnia w całym kraju odbywa się też drugi festiwal, Loy Krathong. Podczas tego wydarzenia ludzie gromadzą się wokół rzek, jezior lub kanałów, aby oddać cześć bogini wody. Zrobione z pnia bananowca łódki udekorowane kolorowymi kwiatami spławia się w dół rzeki. Wieczorem woda wypełniona jest tratwami w kształcie lotosu, ozdobionymi świecami, kadzidłami i kwiatami. Loy Krathong to jeden z najbardziej malowniczych festiwali, szczególnie w Bangkoku.
Biała noc w Paryżu
Stolica Francji wita jesień niecodziennym wydarzeniem. Jest nim Biała Noc, coroczne święto sztuki. Na początku października tylko na jedną noc Paryż otwiera swoje liczne muzea, galerie oraz wiele innych atrakcji. Można zwiedzać je za darmo aż do świtu. Ponadto przez całą noc działa w mieście transport publiczny, a w całym Paryżu odbywają się różnorodne występy na żywo.
Festiwal przyciąga do miasta tłumy turystów. Pośród wszystkich jesiennych celebracji na świecie to paryska Biała Noc jest bowiem tym wydarzeniem, którego koneserom sztuki w żadnym razie nie wypada przegapić.
Szczęście z duchami
Pełnia Księżyca wyznacza początek jesiennych celebracji także Chinach. Festiwal Yulan, znany również jako święto Środka Jesieni czy Święto Księżyca, jest jednym z najważniejszych wydarzeń obchodzonych przez etnicznych Chińczyków. Odbywa się on 15. dnia ósmego miesiąca chińskiego kalendarza, który przypada w środku sezonu jesiennego. O tej porze roku pełnia Księżyca jest bowiem najbardziej imponująca i najjaśniejsza.
W kulturze chińskiej pełnia Księżyca symbolizuje zjednoczenie. Dla wielu to czas szczęścia. Miasta rozświetlają się tysiącem wyszukanych iluminacji. Rodziny jednoczą się i zasiadają do wspólnej kolacji, podczas której symbolicznie dzielą się tradycyjnym ciastkiem księżycowym nadziewanym pastą ze słodkiej fasoli lub nasion lotosu. Wierzy się, że w podczas Yulan duchy wędrują po ziemi w poszukiwaniu pożywienia i pieniędzy. Dlatego zostawia się dla nich jedzenie na zewnątrz. W tym czasie unika się także robienia zdjęć. Przesąd mówi, że na fotografii uwieczniłaby się przerażająca postać.
Joanna Tomaszewska
