Andrzej Baraniak
Celebracja jubileuszowych uroczystości miała miejsce podczas ceremonii podniesienia polskiej flagi na maszt przy Daley Plaza w centrum Chicago, jubileuszowego bankietu w Jolly Inn i niedzielnej mszy świętej sprawowanej w kościele pw. św. Franciszka Borgii.
Z potrzeby serca, tęsknoty za ukochaną ojczyzną i miłości do stron rodzinnych polscy uchodźcy po przybyciu do Ameryki jednoczyli się i zakładali kluby i stowarzyszenia, których członkowie z trudem wypracowane na amerykańskiej ziemi pieniądze przesyłali cierpiącym biedę rodzinom w Polsce, na budowę kościołów, szkół, remiz strażackich i przychodni zdrowia. Te charytatywne cele pozostały niezmienne od lat i obowiązują do tej pory.
Materiał przygotował Andrzej Baraniak. Na podcast „Dziennika Związkowego” zaprasza Joanna Trzos
Tylko w pierwszym ćwierćwieczu XX wieku w rejonie chicagowskiej metropolii działało 35 takich organizacji. Aby lepiej koordynować akcje pomocowe i działalność na terenie USA, ich przedstawiciele w maju 1928 roku zadecydowali o utworzeniu Związku Klubów Małopolskich, którego pierwszym prezesem został Marcin Koziarz z klubu Sokołowian. Z biegiem lat formuła członkowska została udostępniona rodakom z innych regionów Polski. W 1977 roku organizacja została przemianowana na Związek Klubów Polskich – Alliance of Polish Club in the United States of America i pod tą nazwą funkcjonuje do tej pory. W sobotę, 30 września ZKP celebrował 95. rocznicę swojego powstania.
Celebracja jubileuszowych uroczystości miała miejsce podczas ceremonii podniesienia polskiej flagi na maszt przy Daley Plaza w centrum Chicago, jubileuszowego bankietu w Jolly Inn i niedzielnej mszy świętej sprawowanej w kościele pw. św. Franciszka Borgii.W gronie gości honorowych obchodów obecni byli przedstawiciele władz Rzeczypospolitej Polskiej z ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Piotrem Glińskim, wicemarszałek Sejmu RP Małgorzatą Gosiewską, konsulem generalnym RP Pawłem Zyzakiem, przedstawicielkami Stowarzyszenia Rodzin Poległych Żołnierzy „Pamięć i Przyszłość” Lidią Kordasz-Gorniewicz i Małgorzatą Wilczyńską, skarbnikiem powiatu Cook Marią Pappas, sekretarz ZNP Alicją Kuklińską, prezes Zrzeszenia Nauczycieli Polskich Ewą Koch i przedstawicielami Gwardii Narodowej na czele.
Głównym punktem celebracji był bankiet jubileuszowy, który 30 września z udziałem ponad 200 gości odbył się w sali bankietowej Jolly Inn. Po wprowadzeniu na salę przez członków Stowarzyszenia Przyjaciół Ułanów im. Tadeusza Kościuszki sztandarów i odśpiewaniu hymnów narodowych Polski i USA przybyłych powitała prowadząca uroczystość Monica Lebensztejn oraz prezes ZKP Łucja Mirowska-Kopeć, która wyraziła wdzięczność ojcom założycielom organizacji, która przez 95 lat swojego istnienia złotymi zgłoskami zapisała się w historii charytatywnej pomocy niesionej rodzinnym stronom. Duża w tym zasługa wszystkich działaczy, dzięki których zaangażowaniu, organizacja mogła realizować swoje statutowe cele.
Dziękuję zarządowi i wszystkim członkom klubów i organizacji tworzących związek, bo to dzięki wam nasza organizacja istnieje i rozkwita. Życzę, by tak było dalej, a dzisiejszym gościom dziękuję za uczestnictwo i przyczynienie się do tego, że ten jubileusz ma tak wspaniały kształt – powiedziała prezes ZKP Łucja Mirowska-Kopeć.Modlitwę w intencji zmarłych i żyjących członków ZKP odmówił kapelan związku, ks. Marek Smółka. Składając gratulacje i życzenia, wicemarszałek Sejmu RP, Małgorzata Gosiewska wyraziła radość z możliwości spotkania się z Polonią.
– Spotkania z rodakami, których los rzucił w różne zakątki świata, zawsze są dla mnie wielkim przeżyciem i świętem. Wizyty w Chicago, w tym historycznym ośrodku emigracji Polaków w USA, mają wyjątkowy charakter. Spotykam tu wiele wspaniałych osób. Ich patriotyzm, głód wieści z Polski, potrzeba kontaktu z ojczyzną, sprawiają, że atmosfera naszych spotkań jest pełna emocji i wzruszeń. Mam tutaj wielu przyjaciół. Dzięki tej świadomości czuję się tutaj jak w rodzinie – podkreśliła pani wicemarszałek, przypominając, że jubileusz 95-lecia organizacji to „kawał” historii Polonii, Polski, Stanów Zjednoczonych, a przede wszystkim historii Polaków w USA. Związek towarzyszy piątemu już pokoleniu polskich emigrantów. Pomagał i pomaga odnaleźć się w nowej ojczyźnie i utrzymywać kontakty z macierzą. To między innymi dzięki związkowi w polonijnym środowisku są pielęgnowane tradycje przodków, obchodzone są liczne rocznice i święta, kultywowany jest język polski, który jest najlepszym i najtrwalszym spoiwem łączącym polską diasporę.
– Ten wielki zbiorowy wysiłek dał wspaniałe rezultaty. Zaowocował wartościami, które uczyniły Polonię amerykańską atutem polskiej polityki zagranicznej i wizytówką Polski, a także najsilniejszym i naturalnym sojusznikiem Polski w USA – powiedziała Małgorzata Gosiewska, która po swoim wystąpieniu uhonorowała grupę działaczy nadanymi przez Prezesa Rady Ministrów RP Medalami 100-lecia Odzyskania Niepodległości. Obok Związku Klubów Polskich w gronie wyróżnionych znaleźli się: honorowy kapelan ZKP, ks. Ryszard Miłek, Jan Bator, Maria Boduch, Maria Majchrowska, Maria Rysz, Władysława Nowosad, Eugeniusz Przytuła i Julian Walas.
– To, czy naród jest silny i czy w ogóle istnieje i tworzy wspólnotę, która pielęgnuje kulturę i wartości, objawia się w sytuacjach trudnych. Taką sytuacją jest także emigracja, gdy nagle doświadcza się bycia mniejszością, bez opieki własnego państwa, z dala od rodziny. Tutaj właśnie, w Ameryce, w Chicago, Związek Klubów Polskich dał świadectwo, jak mocny jest nasz naród. Warte szczególnego podkreślenia jest to, że zrzeszały się tutaj na początku grupy Małopolan, rolników, ludzi, którzy emigrowali ze względów ekonomicznych, uciekając przed nędzą galicyjską. Tych kręgów nie stanowili wieszcze, filozofowie, bywalcy salonów, tylko ludzie konkretnej, wytężonej pracy. Jednocząc się jako mniejsze zrzeszenia w większą całość, stopniowo ludzie ci osiągali efekt skali wzmacniający tutejszych Polaków wobec otaczającej, nierzadko nadmiernie konkurencyjnej emigracji z innych krajów. Samopomoc w bogaceniu się uzupełniała solidarność wobec najbiedniejszych przedstawicieli tutejszej Polonii, która z czasem rozwinęła się na pomoc rodzinom i bliskim w ojczyźnie. Tę pomoc stanowiła niesamowitą wartość w latach walki o suwerenność Polaków pozostającej w opresji reżimu komunistycznego – powiedział minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński, wskazując na bezsporną rolę Polonii amerykańskiej w obaleniu komunizmu.
Jak podkreślił, przez ostatnie 30 lat Polska jest wolnym narodem, a przez ostatnie 8 lat osiągnęła tempo rozwoju i wzrostu dobrobytu, który znacznie przybliżył ją do świata zachodniego. – Zgromadzonymi dobrami Polska może dzielić się już z innymi Polakami za granicą. Udało się zorganizować mechanizm wsparcia dla organizacji emigracyjnych. Jednym z nich jest program wspierania polonijnych muzeów, archiwów i bibliotek poza krajem. Polska kompleksowo opiekuje się grobami polskich żołnierzy i miejscami pamięci narodowej w różnych zakątkach świata. Patron klubów polskich w Chicago, wielki polityk i przywódca ludowy, trzykrotny premier Wincenty Witos stwierdził: Nigdy i nigdzie, w żadnym państwie czy to do obrony, czy rozwoju, nie wystarczy indywidualny człowiek. Ciężar ten musi wziąć na siebie całe społeczeństwo. Tę patriotyczną myśl Witosa warto znać i podziwiać jej racjonalizm oraz aktualność. Tę myśl trzeba uzupełnić o Polonię, która jest nierozłącznym członkiem społeczeństwa polskiego, a ZKP stanowi bezcenny wzór zasług dla Polski, symbol dobrowolnego jednoczenia się Polaków i benefitów, jakie niosą za sobą zgoda, jedność i wspólnota oparta na tradycyjnych wartościach – wskazał.
Życzenia jedności w działaniu dla dobra Polonii i Polski przekazał członkom ZKP Jego Ekscelencja ks. biskup Andrzej Wypych. Do życzeń dołączyli obecni na bankiecie przedstawiciele Związku Narodowego Polskiego i Związku Podhalan w Ameryce Północnej, wręczając okolicznościowe statuetki. Przedstawiciele Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej wraz z życzeniami wręczyli pani prezes okazałą wiązankę kwiatów.Za wieloletnią posługę duszpasterską i zaangażowanie w działalność związku honorowy kapelan ZKP, ks. Ryszard Miłek został wyróżniony okolicznościową statuetką z dedykacją. Grono zasłużonych działaczy i sponsorów ZKP zostało wyróżnionych wybitymi z okazji jubileuszu medalami „Za zasługi dla ZKP”. W gronie wyróżnionych medalami znalazły się firmy i osoby: Polsko-Słowiańska Federalna Unia Kredytowa, właściciele sieci sklepów „Montrose Deli” Halina i Stanisław Urbaniakowie, pośmiertnie Romuald Matuszczak, Jerzy Migała, Teatr Ludowy „Rzepicha”, Stowarzyszenie Przyjaciół im. Tadeusza Kościuszki. Prezesi wszystkich skupionych w ZKP organizacji otrzymali pamiątkowe dyplomy. Z okazji jubileuszu wydany został album pamiątkowy. W części artystycznej wystąpiły tancerki zespołu „Wawel”, a oprawę muzyczną bankietu zapewnił „Markus Band”. Jubileuszową celebrację zakończyło niedzielne nabożeństwo dziękczynne odprawione w kościele pw. św. Borgii (o tym wydarzeniu piszemy w części IV naszej gazety).
Tekst i zdjęcia: Andrzej Baraniak/NEWSRP
