Redakcja
Prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej (KPA) i Związku Narodowego Polskiego (ZNP-PNA) Frank Spula w czwartek przemawiał w Sejmie RP podczas VI Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy. Obrady potrwają do niedzieli. Zjazd organizuje Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” i Rada Polonii Świata. Honorowy patronat nad zjazdem z udziałem ok. 350 delegatów z ponad czterdziestu krajów objął prezydent RP Andrzej Duda.
W delegacji Kongresu Polonii Amerykańskiej na Zjazd, oprócz prezesa KPA i ZNP-PNA Franka J. Spula jest także Alicja Kulińska (P), dyrektor KPA i krajowa sekretarz ZNP-PNA, Bożena Kamiński (L, przy plakacie), wiceprezes KPA ds. polskich oraz Małgorzata Margo Schultz (L), wiceprezes KPA ds. kontaktów zewnętrznych i Łukasz Dudka, dyrektor KPA i dyrektor generalny „Dziennika Związkowego”. Z Chicago na Zjazd udała się również liczna delegacja Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce i lokalnego oddziału Przystanku Historia.
Od sesji inauguracyjnej, której przewodniczyła wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska, rozpoczął się w czwartek w Sejmie VI Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. W Sejmie głos zabrał m.in. prezes i Kongresu Polonii Amerykańskiej (KPA) i Związku Narodowego Polskiego (ZNP-PNA) Frank Spula. W wystąpieniu nawiązał do kwestii rosyjskiej inwazji na Ukrainę. „Jesteśmy dumni z roli, jaką odegrała Polska, pomagając Ukrainie, przyjmując jej mieszkańców zgodnie z tradycją naszych ojców: gość w dom, Bóg w dom. Mamy nadzieję, że nasi ukraińscy sąsiedzi i cały świat będzie zawsze pamiętał o tym geście Polski” – powiedział.
„Jestem dumny także z Kongresu Polonii Amerykańskiej – pomógł on zebrać 250 tysięcy dolarów na pomoc dla Ukrainy i Polski. Kongres Polonii Amerykańskiej istnieje prawie 80 i odegrał ważną rolę w procesie wyzwolenia Polski z komunizmu i stworzenia demokratycznego państwa polskiego” – mówił Spula, wskazując m.in. na wsparcie dla członkostwa Polski w NATO czy wprowadzenie bezwizowego ruchu turystycznego z Kraju nad Wisłą do USA.
Spula dodał, że „Polska jest silnym politycznie i gospodarczo krajem, a Polonia jest w trakcie przemiany”. „Wiele jest do zrobienia” – ocenił prezes KPA, zwracając uwagę m.in. na kwestię relacji gospodarczych polsko-amerykańskich z udziałem Polonii.
Janusz Tomczak – prezes Kongresu Polonii Kanadyjskiej – zwrócił natomiast uwagę, że „Polonia kurczy się ze względu na brak napływu kolejnych fale emigracji”. „Skłania nas to do zastanowienia się, jak Polonia będzie wyglądała za 20 lub 50 lat. Dlatego myślę, że na tym zjeździe powinniśmy wypracować metodę zachęcenia naszych dzieci i młodzieży do włączenia się w działalność i pracę dla Polonii” – mówił, apelując o udział w dyskusji również przedstawicieli polskiego rządu.
Głos w debacie zabrał również Edward Trusewicz – prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych, członek mniejszości polskiej na Litwie, w przeszłości litewski wiceminister kultury. „Dzieje naszej zawiłej, trudnej, ale chlubnej przeszłości dyktują nam pozytywną przyszłość. W dobie globalizacji, we współczesnym świecie absolutnie nic nie potrafi złamać ducha polskości” – powiedział.
Pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak podkreślił, że „zjazd jest znakomitą formą kontaktu naszych rodaków z całego świata z Polską, z władzami Polski”.
„Jest okazją do tego, żebyśmy mogli, jako środowisko Polaków za granicą, przyjaciół i współpracowników naszych rodaków za granicą tutaj w kraju, zastanowić się, w jaki sposób możemy współpracować, w jaki sposób wykorzystać najlepiej dla spraw polskich, obecność 20 mln naszych rodaków za granicą” – wskazał minister Dziedziczak.
W sesji inauguracyjnej w czwartek przed południem w Sejmie wziął m.in. udział przewodniczący Rady Polonii Świata Jarosław Narkiewicz oraz prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bonisławski.
W dyskusji głos zabrali także Małgorzata Kwiatkowska z Rady Naczelnej Polonii Australijskiej, przedstawiciel Polonii Ameryki Łacińskiej ks. Zdzisław Malczewski, nestor ruchu polonijnego Tadeusz Adam Pilat, przewodniczący Związku Polaków na Litwie, poseł do Parlamentu Europejskiego Waldemar Tomaszewski.
Przed sesją w Sejmie, w Bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie odbyła się msza św. w intencji ojczyzny. Złożono wieńce pod tablicami pamiątkowymi w Sejmie: prezydenta Lecha Kaczyńskiego, Jana Pawła II, parlamentarzystów – ofiar katastrofy smoleńskiej, a także przed tablicą marszałka Sejmu Macieja Płażyńskiego, który zginął w tej katastrofie.
Uczestnicy Zjazdu – przedstawiciele organizacji polonijnych, członkowie rządu, politycy i eksperci – będą do niedzieli dyskutować w czterech blokach tematycznych: „Organizacje polskie za granicą”, „Kultura, oświata, duszpasterstwo, gwarantem polskiej tożsamości”, „Młodzież polonijna – zaangażowanie i patriotyzm”, „Sport, turystyka, przedsiębiorczość”.
W czwartek wieczorem, w podwarszawskich Otrębusach, odbył się koncert Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze”.
Według programu zamieszczonego na stronie Wspólnoty Polskiej uczestnicy zjazdu mają się w piątek spotkać z przedstawicielami władz RP. Przewidziano też wręczenie odznak honorowych „Za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą”.
W Kancelarii Premiera zaplanowany jest też panel tematyczny dotyczący wsparcia rządu RP dla Polonii i Polaków za granicą, który ma poprowadzić Jan Dziedziczak. Zgodnie z programem w debacie mają uczestniczyć minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, szef MSZ Zbigniew Rau, szef MEIN Przemysław Czarnek oraz minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak.
Również w piątek zaplanowano spotkanie delegatów zjazdu z parą prezydencką: Andrzejem Dudą oraz Agatą Kornhauser-Dudą.
Jak przypomina Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, po uzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. władze państwowe II RP prowadziły politykę proemigracyjną. W 1922 r. z inicjatywy MSZ powstała Rada Opieki Kulturalnej, do której weszły instytucje krajowe zajmujące się Polonią oraz przedstawiciele ministerstw. W 1924 r. Związek Obrony Kresów Zachodnich wysunął ideę zwołania zjazdu Polonii, a w 1925 r. powstał Komitet Organizacyjny Zjazdu Polaków z Zagranicy, który rozpoczął starania o utworzenie organizacji skupiającej Polaków za granicą.
Stowarzyszenie podaje, że pierwszy Światowy Zjazd Polaków z Zagranicy odbył się w dniach 14-18 lipca 1929 r. w Warszawie. Uczestniczyło w nim 98 delegatów z 18 krajów (m.in. 25 z Niemiec, 22 z USA) oraz 5 z Wolnego Miasta Gdańska; nie dopuszczono delegatów z ZSRR; delegaci z Litwy nie dostali wiz wyjazdowych; nie wykorzystano puli 38 mandatów dla Polonii w USA.
Poprzedni, V Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy, odbył się w Warszawie w 2018 r. W tym spotkaniu rodaków z całego świata wzięło udział ponad 600 uczestników z 44 krajów, reprezentujących blisko 200 organizacji, którzy obradowali w siedmiu tematycznych forach nad istotnymi dla środowisk polonijnych sprawami.
(inf. wł./PAP)
