Jola Plesiewicz
„The Factotum” swobodnie połączył różne style muzyki w optymistycznej historii, opartej na sprawdzonych, aktualnych bez względu na czas i miejsce wartościach. Opera została entuzjastycznie przyjęta przez widzów. Z ogromną satysfakcją ogłoszono wiadomość, żę Will Liverman otrzymał prestiżową nagrodę Grammy.
Światowa premiera soulowej opery „The Factotum” odbyła się 3 lutego 2023 roku w chicagowskim Harris Theater. Unikatowa produkcja została napisana na zamówienie Opery Lirycznej w Chicago. Opera śpiewana po angielsku z krótkim tekstem w języku hiszpańskim miała napisy w języku angielskim.
Tytuł premierowej produkcji –, który w tłumaczeniu z łaciny znaczy „robić wszystko”, zaś według słownika oznacza osobę, która robi wszystko – idealnie korespondował z treścią oraz innowacyjną strukturą opery łączącej w sobie wiele, różnorodnych stylów muzycznych: gospel, kwartet fryzjerski, R&B, jazz, funk, hip hop i trap. Opera była inspirowana „Cyrulikiem sewilskim” Gioacchina Rossiniego.
Współtwórcami „The Factotum” byli Will Liverman (baryton) – tegoroczny laureat prestiżowej nagrody Grammy oraz multiinstrumentalista Rocket Jackson, znany jako DJ King Rico.
Twórczy artyści poznali się wiele lat temu w Governor’s School for the Arts w Wirginii, liceum o profilu artystycznym, gdzie uczyli się śpiewu, opery i muzyki.
Will Liverman pozostał wierny operze, a Rocket Jackson zajął się jazzem, hip-hopem oraz produkcją.
Przy powstawaniu „The Factotum” Liverman i DJ King Rico ściśle ze sobą współpracowali. Wspólnie stworzyli libretto, napisali muzykę i nadzorowali wiele elementów innowacyjnej produkcji. Obaj artyści wystąpili w operze.
Naturalna potrzeba każdego z nas i inspirująca „The Factotum” myśl Livermana, „że za każdym razem, bez względu na to, gdzie idziesz na koncert, musisz znaleźć Black Barbershop w mieście” stały się pomysłem na stworzenie muzycznego dzieła.
Will Liverman wcielił się w rolę Mike’a, głównego fryzjera, który razem z bratem Garbym odziedziczył po ojcu zakład fryzjerski. Rocket Jackson był obecny na scenie jako DJ kontrolujący elektronikę.
„The Factotum” charakteryzowały elementy właściwe teatrowi muzycznemu. Opera zawierała narrację o postaciach, fabule i strukturze. Jej reżyserem i dramaturgiem był Rajendra Ramoon Maharaj, a muzykę dla orkiestry skomponował dr Marcus Norris. Był to ich muzyczny debiut w Lyric Opera.
W skład orkiestry wchodziły zarówno instrumenty zaliczane do klasycznej orkiestry symfonicznej, oraz nowe: saksofony (altowy, tenorowy i barytonowy), bas elektryczny, perkusja z dodatkowym zawieszonym talerzem i bębnem basowym, fortepian (i klawiatura elektryczna) oraz gitara elektryczna i akustyczna. DJ King Rico zagrał podczas opery również własne utwory elektroniczne.
„The Factotum” ma strukturę dwuaktową. Pierwszy akt wprowadził postacie, scenerię, zapoznał z historią, drugi przyniósł niespodziwany rozwój akcji i rozwiązanie niosące pozytywne przesłanie.
Akcja opery rozgrywa się latem 2019 roku, w zakładzie fryzjerskim Master Kutz w południowej części Chicago. Cece (Nissi Shalome), debiutantka w Lyric Opera poprzez taniec przedstawiała postacie z sąsiedztwa podczas ich codziennych czynności.
Interesującą częścią dekoracji były dyskretnie pojawiające się w tle zdjęcia lub nieme, archiwalne fragmenty filmów tworzące górną ramę sceny-obrazu.
Bracia Mike (Will Liverman – baryton) i Garby ( Norman Garrett –) to wujowie Cece, którzy prezentują diametralnie różne postawy życiowe.
Kwartet fryzjerski składający się z postaci: Leeroy (Adam Richardson – baryton, debiutujący w Lyric Opera), Bootleg Joe (Lunga Eric Hallam – tenor ), Sam (Ron Dukes – bas ), Charlie (Terrence Chin-Loy – debiutujący tenor w Lyric Opera) wprowadził widza w świat opowiadanej historii.
W oryginalnej historii można odnaleźć refleksje o trudach codzienności, wyznania matki samotnie wychowującej syna, cenne wskazówki o ważnych wartościach, jakimi warto kierować w życiu.
„The Factotum” swobodnie połączył różne style muzyki w optymistycznej historii, opartej na sprawdzonych wartościach, aktualnych bez względu na czas i miejsce.
Aby uczcić światową premierę „The Factotum”, Lyric Opera of Chicago zamówiła zestaw trzech murali u artysty Barretta Keithleya, pochodzącego z Chicago. Malowidła zostały zaprezentowane na ścianach południowego i zachodniego Chicago oraz na okładce programu.
Murale można oglądać w Chicago przy: 5131 W. Madison Street, 443 E 79th Street 321 N., Cicero Avenue.
Kolejną produkcją, którą prezentuje chicagowska Opera Liryczna jest „Carmen” Georgesa Bizeta, której premierę zaplanowano na 11 marca.
Tekst: Jola Plesiewicz[email protected]
Zdjęcia: Gordon Oliver Jr, Cory Weaver, Todd Rosenberg, materiały prasoweLyric Opera of Chicago
