Kiedy laska może zaszkodzić?

Poruszanie się podczas rekonwalescencji po urazie lub operacji nogi wymaga używania dodatkowego wsparcia w postaci laski, kul, chodzików lub bardzo popularnych ostatnio skuterów. O tym, jak dobrać sprzęt do naszych potrzeb rozmawiamy dzisiaj z magistrem rehabilitacji z kliniki P D Rehab, Ewą Kręcisz. 

Kiedy powinniśmy pomyśleć o kupnie laski a kiedy kuli lub skutera?

Ewa: Zarówno kule, jak i laski ortopedyczne są pomocne przy urazach kończyn dolnych. Są jednak między nimi różnice, które sprawiają, że sprawdzają się w innych sytuacjach. Pierwszą, najbardziej widoczną różnicą jest wygląd – klasyczna laska ortopedyczna ma kształt prostego, długiego trzonka zakończonego rączką w kształcie litery T bądź odwróconej litery U. Na dole może mieć cztery nóżki, pomagające zachować równowagę. Najczęściej korzystają z nich osoby po udarach.  

Jeśli chodzi o kule rehabilitacyjne, są dwie długości: do łokcia lub pachy. Pachowe przeznaczone są dla osób, które w ogóle nie powinny przez jakiś czas obciążać jednej z nóg. Łokciowe stosuje się, gdy obciążenie nogi nie jest zabronione a jedynie potrzebujemy wsparcia przy zachowaniu równowagi. Tradycyjne kule są dobrą opcją dla kogoś, kogo czeka krótka rekonwalescencja. 

Po urazie albo operacji stopy i kostki można też korzystać ze skutera ortopedycznego. Przypomina on podwyższoną hulajnogę – chorą nogą klęczy się na podparciu a odpycha zdrową. Skuter jest stabilny i bezpieczny dzięki czterem kółkom i ręcznemu hamulcowi. Jednak o tym, czy skuter jest dla nas, musi zdecydować specjalista. Każdy sprzęt rehabilitacyjny musi być dopasowany do naszych potrzeb, aby pomagał a nie szkodził. 

Kto powinien zaopatrzyć się w chodzik?

Ewa: Balkonik przeznaczony jest dla osób, które mają trudności z utrzymaniem równowagi. Może być wykorzystywany przez pacjentów wracających do zdrowia po operacji ortopedycznej, nie mogących utrzymać pełnego ciężaru ciała na jednej nodze. Chodziki oferują większe wsparcie niż laski czy kule, ponieważ zapewniają podparcie w czterech punktach po obu stronach ciała. Na rynku dostępne są trzy rodzaje balkoników: standardowe, standardowe z kółkami z przodu i specjalne z czterema kołami oraz ręcznym hamulcem. Balkonik, tak jak każdy inny sprzęt rehabilitacyjny, powinien być dobrany pod kątem naszego stanu zdrowia przez lekarza lub fizjoterapeutę. 

Czy warto kupować sprzęt na własną rękę?

Ewa: Absolutnie nie. Każdy sprzęt rehabilitacyjny trzeba dostosować do potrzeb pacjenta tak, aby go wspomagał a nie doprowadzał do niepotrzebnych urazów. Kilka tygodni temu trafił do nas pacjent po operacji kolana, który musiał przez sześć tygodni używać kul. Chodził w miarę dobrze, ale kiedy poprosiłam, żeby pokazał jak schodzi po schodach okazało się, że nie potrafi i schody pokonuje… zjeżdżając w dół na siedząco. Oczywiście nie było to ani bezpieczne, ani zdrowe. Dlatego kiedy musimy używać jakiegokolwiek sprzętu wspomagającego chodzenie, bardzo ważna jest nauka posługiwania się nim. Wbrew pozorom, nie jest to takie łatwe. Pokonanie schodów a nawet zwykłe podniesienie się z kanapy bez opanowania kilku prostych zasad będzie nam na początku sprawiało problemy. Przez nieprawidłowo dobraną lub używaną laskę czy kule możemy wyrządzić sobie krzywdę.

Czy to znaczy, że źle dobrane np. kule mogą spowodować dodatkowy uraz?

Ewa: Nie tylko kule, ale każdy sprzęt rehabilitacyjny. Na przykład długotrwałe używanie laski i kul o złej długości może skutkować bólem rąk i zespołem cieśni nadgarstka. Z kolei za długie kule pachowe mogą uszkodzić nerwy pachowe, co w konsekwencji może wywołać takie objawy, jak drętwienie rąk i problemy z krążeniem a także zespół bólowy barku. Często w naszej praktyce spotykamy się też z chronicznymi bólami kręgosłupa, stawu biodrowego i kolanowego, spowodowanymi nieprawidłowym używaniem sprzętu, np. trzymaniem laski po niewłaściwej stronie ciała.  

W tym momencie chciałabym jeszcze poruszyć sprawę nieprzestrzegania zaleceń lekarskich. Jeśli lekarz po operacji mówi, że nie wolno nam obciążać chorej nogi (non-weight bearing), to znaczy, że absolutnie nie wolno tego robić, nawet na chwilę. Jeśli mamy pozwolenie na częściowe obciążanie (partial weight bearing), musimy ściśle się tego trzymać. Nieprzestrzeganie rekomendacji i zasad prawidłowego używania sprzętu może w najlepszym wypadku spowolnić rekonwalescencję a w najgorszym odnowić uraz albo spowodować kolejny. 

Kto w takim razie powinien dobierać sprzęt rehabilitacyjny?

Ewa: Przeszkolony personel, najlepiej fizjoterapeuta. Nasza klinika też może udzielić porady, również osobom, które nie są naszymi pacjentami. Chcemy pomóc Polonii, bo wielu rodaków ze względu na barierę językową ma problemy z prawidłowym dobraniem i używaniem sprzętu wspomagającego. W czasie konsultacji sprawdzimy, czy jest on dobrze wyregulowany i czy pacjent potrafi się nimi posługiwać. Każdy wychodząc z naszej kliniki ma czuć się pewnie i przede wszystkim – być bezpieczny. Jeśli więc szykują się Państwo do operacji, są już po zabiegu a nie są pewni, jak dopasować i stosować, laskę, chodzik czy kule – zapraszamy do nas. Darmowe konsultacje i zakup profesjonalnego sprzętu w P D Rehab już od marca!

Ewa Krecisz, PT

Ewa uzyskała tytuł magistra rehabilitacji na AWF w Krakowie. Po studiach przeniosła się do USA i tu zdobyła ogromne doświadczenie, pracując przez lata w Centrum Rehabilitacji Poszpitalnej i w domach opieki. Jest też certyfikowaną terapeutką LSVT® BIG! i prowadzi w P D Rehab zespół, specjalizujący się w terapii pacjentów z chorobą Parkinsona. Ukończyła szkolenie z leczenia obrzęku limfatycznego,  Kinesio Taping i techniki Counterstrain. Prowadzi specjalny program rehabilitacji  pracowników po wypadkach (Workers Conditioning Program). Jej ulubieni pacjenci to seniorzy.

920 E. Northwest HighwayMount Prospect, IL 60056Tel.: (847) 459-4779E-mail: [email protected]www.zdrowechicago.com