Jola Plesiewicz
Baśniowa opera „Jaś i Małgosia” , (Hansel and Gretel), której premiera odbyła się 23 grudnia 1893 roku w Niemczech, w Weimarze jest uwielbiana przez publiczność na całym świecie. W sezonie 2022-2023 opera powróciła do repertuaru Lyric Opera w Chicago. Była to już druga wersja zachwycającej produkcji na chicagowskiej scenie. Pierwsza zadebiutowała w Lyric Opera of Chicago 8 grudnia 2001.
Opera w trzech aktach śpiewana w języku niemieckim, opatrzona jest angielskimi napisami.
Muzykę skomponował Engelbert Humperdinck, libretto napisała Adelheid Wette, na podstawie baśni braci Grimm.
Orkiestra wystąpiła pod batutą Sir Andrew Davis, jednego z najbardziej uznanych dyrygentów na świecie, który był dyrektorem muzycznym Lyric Opera of Chicago od 2000 do sezonu 2020/2021.
Obsadę tworzyli znakomici śpiewacy operowi i aktorzy, wśród których byli artyści debiutujący w Lyric: Samantha Hankey – odtwórczyni Jasia (Hansel), mezzo-sopran oraz Alfred Walker (bass-baryton), który zagrał Ojca dzieci.
Jako Małgosię (Gretel) moglibyśmy podziwiać Heidi Stober (sopran). W roli Wiedźmy, która zaczarowuje dzieci Jill Grove, mezzosopran. Matka to Alexandra LoBianco, sopran. Odtwórczynią Piaskowego Pana (Sandman), Wróżki Rosy Dew Fairy, magicznych stworzeń była Denis Vélez, sopran.
„Jaś i Małgosia” – muzyczne arcydzieło zaciekawiało nowoczesną i pomysłową interpretacją.
Zaprezentowane obrazy-kurtyny były zarówno symbolicznym tłem baśniowej opery, jak i wymownym elementem dekoracji i razem z muzyką pogłębiały napięcie wartko płynącej akcji.
Za przykład jednego z dekoracyjnych obrazów-kurtyn może posłużyć biały, ale pusty talerz z leżącymi obok widelcem i nożem, co nawiązuje do treści pierwszego aktu.
Pierwsza część baśniowej opery rozgrywa się w rzeczywistym świecie dawno, dawno temu w małym, nędznym domku na skraju lasu, gdzie razem z rodzicami mieszkali jej bohaterowie, biedne dzieci – Jaś i Małgosia, które musiały pracować. Dręczył je głód. Powracająca do domu matka zastała tańczące dzieci podczas zabawy. Chciała je ukarać kijem, wtedy przewróciła dzbanek z mlekiem, a ponieważ nic nie mogła dać dzieciom do jedzenia postanowiła wysyłać je do lasu, aby szukały jagód. Ojciec dzieci powrócił do domu z koszem wypełnionym jedzeniem. Kiedy zapytał o Jasia i Małgosię dowiedział się, że są na jagodach, tam gdzie mieszka piernikowa czarownica, która jest w zmowie z diabłem i zwabia dzieci do domu magicznym ciastem, a w piecu zamienia je w pierniki. Przerażeni rodzice postanowili w związku z tym wyruszyć do lasu na poszukiwania.
W drugim akcie Jaś i Małgosia byli już w lesie. Usłyszeli śpiew kukułki i zjedli wszystkie jagody. Jaś przyznał się Małgosi, że zgubił drogę. Dzieci zaczęły się bać. W oddali dostrzegły małego człowieczka Piaskowego Pana (Sandmana), przyjaciela dzieci, który przyszedł, aby je uśpić posypując ich oczy piaskiem. Po odmówieniu wieczornej modlitwy, dzieci zasnęły. We śnie widziały 14 aniołów.
Przejście od świata rzeczywistego do wyimaginowanego zaczyna się od Piaskowego Pana (Sandman).
W akcie trzecim dzieci, które weszły do domu z piernika obudziła wróżka, a kiedy będą chciały z niego uciec czarownica zaczaruje i zamknie Jasia w klatce. Małgosia pamiętając zaklęcie odczarowała brata i uwolniła go z klatki. W czasie, kiedy Czarownica przygotowywała się do pieczenia w wielkiej, przemysłowej kuchni Małgosia na jej polecenie musiała zajrzeć do piekarnika. Dziewczynka udawała, że nie potrafi tego zrobić, a gdy czarownica uklękła przed piecem dzieci wepchnęły ją do pieca. Jaś i Małgosia uciekły z domu, który eksplodował, a zaczarowane dzieci, piernikowe figurki wróciły do życia.
Matka i Ojciec odnaleźli dzieci. Wszyscy byli szczęśliwi z powodu ocalenia.
Arcydzieła często powstają przypadkiem. Tak też było i tym razem. Kompozytor Engelbert Humperdinck, asystent Ryszarda Wagnera skomponował muzykę do „Jasia i Małgosi” na zlecenie swojej młodszej siostry Adelheid Wette, która nieco zmodyfikowała historię zabłąkanych w lesie dzieci.
Operowy ojciec Jasia i Małgosi nie był drwalem, ale wyrabiał miotły.
W obu wersjach zakończenie było szczęśliwe. Dobro zatriumfowało nad złem.
Pierwsze wykonanie opery poprowadził w Weimarze Richard Strauss. Prapremiera odniosła spektakularny sukces.
Niestety, Engelbert Humperdnick stworzył tylko jedno dzieło, które na stałe trafiło do repertuaru operowego.
Wyjątkowo piękne w tej operze było to, że dzieci miały okazję podziwiania swoich rówieśników – Children’s Chorus.
Widzowie w każdym wieku są wdzięczni, że baśniowa opera „Jaś i Małgosia” powróciła do Lyric Opera of Chicago, aby wzruszać, uczyć i zachwycać.
„Jasia i Małgosię” wystawiano na scenie Lyric Opera do 5 lutego, a dwa dni wcześniej odbyła się światowa premiera „Factotum”, opery napisanej na specjalne zamówienie Lyric i osadzonej w realiach chicagowskiego zakładu fryzjerskiego. Kolejna światowa premiera i kolejna opera napisana specjalnie dla Lyric to mówiąca o problemach społecznych XXI wieku „Proximity” – premiera 5 kwietnia. Sezon zakończą dwa gwarantowane hity: „Carmen”(premiera 30 marca) oraz uznawany za najlepszy amerykański musical wszechczasów „West Side Story” (czerwiec).
Więcej informacji o przedstawieniach chicagowskiej Lyric Opera można znaleźć na www.lyricopera.com
Tekst: Jola Plesiewicz
Zdjęcia: Cory Weaver
