Joanna Trzos
Rada Akcesyjna formalnie proklamowała w sobotę przed południem Karola III nowym królem Wielkiej Brytanii. Deklarację następnie odczytano z balkonu Pałacu św. Jakuba, w którym odbyło się pierwsze od 1952 r. posiedzenie Rady Akcesyjnej.
W Wielkiej Brytanii wraz ze śmiercią monarchy tron automatycznie przejmuje jego następca, stąd Karol został któlem w czwartek po południu, gdy zmarła Elżbieta II, natomiast Rada Akcesyjna formalnie potwierdza, że nowy władca objął tron. Publiczne odczytanie deklaracji jest ceremonią wywodzącą się z przeszłości, gdy w ten sposób informowano poddanych, że jest nowy monarcha. Posiedzenie Rady Akcesyjnej, która zbiera się tylko po śmierci monarchy, było po raz pierwszy transmitowane w telewizji.
"Jest moim smutnym obowiązkiem poinformowanie, że Jej Najmiłościwsza Wysokość, królowa Elżbieta II, zmarła w czwartek 8 września 2022 roku w zamku Balmoral" - przekazała przewodnicząca Rady Akcesyjnej, liderka Izby Gmin Penny Mordaunt.
Następnie sekretarz Rady odczytał deklarację, która stwierdza, że król Karol III jest nowym monarchą Zjednoczonego Królestwa, głową Wspólnoty Narodów oraz Obrońcą Wiary, czyli głową Kościoła Anglii. "Niniejszym jednym głosem języka i serca ogłaszamy, że Książę Karol Filip Artur Jerzy, przez śmierć naszego zmarłego Suwerena, pozostającego w szczęśliwej pamięci, stał się naszym jedynym słusznym i prawowitym panem, Karolem III, z łaski Bożej, królem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz jego innych królestw i terytoriów, głową Wspólnoty Narodów, obrońcą wiary, któremu z pokornym uczuciem deklarujemy ufność i posłuszeństwo, prosząc Boga, w imieniu którego królowie i królowe sprawują władzę, by pobłogosławił Jego Wysokość długimi i szczęśliwymi latami panowania nad nami" - głosi deklaracja.
Deklarację podpisali następnie wszyscy obecni na posiedzeniu członkowie Rady Akcesyjnej, zaczynając od następcy tronu, księcia Williama. Byli wśród nich m.in. obecna premier Liz Truss, wszyscy żyjący jej poprzednicy, liderzy opozycji, obecni i byli ministrowie, szefowie rządów Szkocji i Walii, przywódcy Kościoła Anglii.
Na drugą część posiedzenia Rady przybył król Karol III i odczytał swoją deklarację, w której oświadczył, że ma świadomość obowiązków, które zostały mu przekazane. Podkreślił, że jego matka dała niezrównany przykład pełnej miłości i poświęcenia służby, a choć ją opłakujemy, jesteśmy wdzięczni za jej życie.
"Jestem głęboko świadomy tego wielkiego dziedzictwa oraz obowiązków i brzemienia odpowiedzialności Suwerena, która teraz na mnie przeszła. Podejmując się tych obowiązków, będę podążał za inspirującym przykładem, jaki mi dano, podtrzymując konstytucyjny rząd, oraz dążąc do pokoju, harmonii i dobrobytu narodów tych Wysp oraz Królestw i Terytoriów Wspólnoty Narodów na całym świecie" - zadeklarował nowy król. "A wykonując ciężkie zadanie, które zostało na mnie nałożone i któremu poświęcam teraz to, co pozostało mi z mojego życia, modlę się o prowadzenie i pomoc Boga Wszechmogącego" - dodał.
Następnie złożył szkocką przysięgę, oświadczając, że będzie dbał o bezpieczeństwo i niezależność Kościoła Szkocji, do czego monarchowie są zobowiązani na mocy Aktu o Unii miedzy Anglią a Szkocją z 1707 r.
Deklarację Rady Akcesyjnej odczytano z balkonu Pałacu św. Jakuba, a godzinę później w Royal Exchange, dawnym budynku giełdy w londyńskiej dzielnicy City. Po odczytaniu deklaracji rozbrzmiał hymn państwowy ze zmodyfikowanymi słowami "God save the King" zamiast "God save the Queen", a w twierdzy Tower of London oraz w londyńskim Hyde Parku oddano serię salw armatnich. W niedzielę w południe ta sama deklaracja zostanie odczytana w stolicach pozostałych części Zjednoczonego Królestwa - Edynburgu, Cardiff i Belfaście. Przed jej odczytaniem w Pałacu św. Jakuba flagi państwowe, które po śmierci monarchy są opuszczone do połowy masztu, zostaną podniesione i pozostaną tak przez 26 godzin. Zostaną ponownie opuszczone godzinę po odczytaniu deklaracji w Szkocji, Walii i Irlandii Północnej.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)
