Rabacja galicyjska – wielka rzeź

Rabacja galicyjska, określana też jako rabacja chłopska czy rzeź tarnowska, miała miejsce w lutym 1846 roku i przeszła do historii jako masowa i okrutna zagłada ziemian.

Ciężkie życie plebanów

W XIX-wiecznej Galicji funkcjonował jasny podział: pan i chłop. Chłop pracował dla Pana, obrabiał pole i na tym kończył się jego świat. Nie było tu miejsca na zainteresowania polskością, nastrojami społecznymi, polityką – chłop nie posiadał tożsamości. Kto ponosi odpowiedzialność za brak edukacji wśród biedoty? Ówczesna szlachta i kościół - XIX-wieczny chłop miał obowiązek służyć zarówno na dobrach kościelnych, jak i szlacheckich. Choć austriackie prawo na to nie pozwalało, mógł być chłostany, karany, a nawet torturowany przez swojego Pana. Wszystkie te okoliczności powodowały narastającą frustrację wśród plebanów.

Zaczęło się od austriackiego zaborcy

W latach 40 wśród polskiej emigracji narodziła się idea – kolejny zryw patriotyczny wydawał koniecznością. Niestety z powodu przecieków, pruska i austriacka policja dowiedziała się o tych zamiarach i postanowiła z całą stanowczością zdusić je w zarodku. Iskrę, przez którą wybuchł wielki pożar, podłożył zaborca austriacki. Jego kontrofensywa polegała na zatrzymaniu wszelkich działań emigracji wykorzystując do tego rozjuszonych chłopów, którzy byli w tym czasie wyjątkowo podatni na intrygi i manipulacje ze strony Austrii. Obszerny materiał poruszający początek i rozwój rabacji galicyjskiej można znaleźć tutaj.

Krwawa rzeź

Stało się. Decyzja o zrywie zapadła. Krwawa rzeź miała swój początek mroźną zimą. Nocą z 18 na 19 lutego rozwścieczeni, uciśnieni chłopi ruszyli na podążających na miejsca zbiórek powstańców. Działania objęły całą południową Galicję. Na czele chłopów stanął Jakub Szela – przedstawiciel mieszkańców gminy Smarzewa, pozostający w długotrwałym konflikcie właścicielami majątku – Boguszami. Jakub Szela był wielokrotnie upokarzany i bity ponieważ jako jeden z nielicznych miał śmiałość domagać się swoich praw. Chłopi uzbrojeni w piły, młoty siali zniszczenie w każdym napotkanym dworze. Ofiarą padł również Kościół. Dziś liczbę ofiar szacuje się na 1000 plus ranni.

Powody i skutki

Rabacja galicyjska to było swojego rodzaju katharsis. Napięcie pomiędzy klasą chłopską, a szlachtą balansowało na cienkiej granicy, a wina bez wątpienia leży po obydwóch stronach. Historycy, komentując te wydarzenia, często mówią, że być może ta rzeź, choć dramatyczna, była potrzebna, aby naród Polski wreszcie się o siebie upomniał. Skutki rabacji były bolesne i długofalowe. Trzeba było wielu lat działań w środowisku chłopskim, aby wzbudzić w nich na nowo poczucie przynależności do Polski.

Po więcej informacji z kraju oraz ze świata zapraszamy na stronę www.polskieradio24.pl 

Dziennik Związkowy - Polish Daily News i Alliance Printers and Publishers Inc. nie ponoszą odpowiedzialności za treść artykułów sponsorowanych publikowanych na www.dziennikzwiazkowy.com