Złagodzone procedury imigracyjne

Wobec politycznej niemożności przegłosowania przez Kongres ustaw reformujących system imigracyjny, nadzorowane przez demokratyczną administrację służby imigracyjne konsekwentnie próbują łagodzić rozporządzenia wprowadzane za prezydentury Donalda Trumpa. W grę wchodzą procedury, które można zmienić w ramach obowiązującego prawa. 

Łagodniej wobec żołnierzy (i ich rodzin)

We wtorek Immigration and Customs Enforcement (ICE), agencja odpowiedzialna za egzekwowanie prawa imigracyjnego (w tym za deportacje), przedstawiła nowe wytyczne dotyczące wydalania z USA osób, które służyły w amerykańskich siłach zbrojnych, a także ich rodzin. Nowe instrukcje formalizują opublikowaną w minionym miesiącu dyrektywę Departamentu Bezpieczeństwa Krajowego, zobowiązującą urzędników imigracyjnych do wzięcia pod uwagę przy decyzjach o deportacji sytuacji nieudokumentowanych cudzoziemców, którzy mogliby wystąpić o stały pobyt (a docelowo także o obywatelstwo), na podstawie służby w jednej z formacji wojskowych USA – armii lądowej, piechocie morskiej, marynarce, siłach powietrznych, siłach kosmicznych, straży przybrzeżnej bądź gwardii narodowej. Według uaktualnionych wytycznych funkcjonariusze ICE nie powinni wszczynać procedur deportacyjnych zarówno wobec byłych żołnierzy, jak i osób pozostających w służbie. Dotyczy to także członków najbliższych rodzin weteranów i czynnych wojskowych. 

Zgodnie z obowiązującym prawem, taka interpretacja nie chroni całkowicie tej grupy imigrantów przed deportacją, ale wytyczne wyraźnie stwierdzają, że służba wojskowa powinna stanowić „znaczącą okoliczność łagodzącą przemawiającą za niepodejmowaniem działań deportacyjnych”.  

Przypomnijmy, że po zmianie administracji Departament Bezpieczeństwa Krajowego ograniczył priorytety dotyczące deportacji do trzech obszarów: nieudokumentowanych imigrantów, którzy niedawno przekroczyli granicę USA, osób stanowiących zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego oraz imigrantów uznanych za zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego (najczęściej z przeszłością kryminalną). ICE został także zobowiązany do powstrzymania się od prowadzenia operacji w kościołach, szkołach, szpitalach i innych miejscach, które uznano za wrażliwe dla utrzymania  spokoju publicznego. 

USCIS – frontem do imigranta

Zmiany ułatwiające życie imigrantom wprowadził także US Citizenship and Immigration Service (USCIS), czyli gałąź Departamentu Bezpieczeństwa Krajowego odpowiedzialna m.in. za rozpatrywanie wniosków o wizy tymczasowe, zielone karty czy naturalizację. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć: 

• Automatyczne przedłużenie zezwoleń na pracę.Borykający się z brakiem personelu i nawałem niezałatwionych spraw USCIS ogłosił automatyczne przedłużenie ważności zezwoleń na podjęcie legalnego zatrudnienia (Employment Authorization Documents – EADs) ze 180 dni do nawet 540 dni. Przepis dotyczy osób, które wypełniły wnioski o zezwolenie na pracę w większości kategorii spraw – w tym przy sponsorowaniu przez rodzinę lub pracodawcę, wizach dla osób o szczególnych kwalifikacjach, osób objętych Temporary Protected Status (TPS), azylantach oraz osób z loterii wizowych. Wydłużenie automatycznego przedłużenia zezwolenia na pracę pozwoli na utrzymanie ciągłości zatrudnienia w czasie rozpatrywania wniosków o przedłużenie EADs. 
• Zezwolenie na pracę dla małżonków posiadaczy wiz pracowniczych H, E i L. Nowe wytyczne w znaczący sposób ułatwiają życie rodzin osób z czasowymi wizami pracowniczymi. Małżonkowie osób z wizami kategorii E i L będą mieli prawo do podjęcia zatrudnienia od momentu przekroczenia amerykańskiej granicy, co jest od razu odnotowywane na formularzu I-94, potwierdzającym wjazd do USA. Oznacza to, że ta grupa osób nie musi w ogóle występować o EAD, bo z automatu ma prawo do pracy. Co więcej, niektórzy posiadacze wiz H-4 oraz wiz E i L kwalifikują się do automatycznego przedłużenia już wydanych zezwoleń na pracę, pod warunkiem, że wypełnili podania w terminie, przed wygaśnięciem wiz.
• Wydłużenie ważności TPS i objęcie statusem Ukraińców.W kwietniu i maju sekretarz Departamentu Bezpieczeństwa Krajowego Alejandro N. Mayorkas przedłużył o 18 miesięcy czas obowiązywania Temporary Protected Status (TPS) dla obywateli kilku krajów dotkniętych przez katastrofy i konflikty wojenne – Kamerunu, Afganistanu, Sudanu Południowego oraz Sudanu. 3 marca br. Mayorkas poinformował o rozszerzeniu TPS na kolejny kraj – Ukrainę. Obywatele tego kraju, których rosyjska agresja zastała w USA mogą przebywać w Stanach przez 18 miesięcy bez obaw przed deportacją i z możliwością podjęcia legalnej pracy. 
• Przedłużenie wiz studenckich J-1.USCIS poinformował o możliwości przedłużenia nawet do 36 miesięcy ważności wiz dla studentów uczelni wyższych z kategorii J-1. Zmiana dotyczy jednak tylko osób studiujących nauki ścisłe z obszaru STEM (science, technology, engineering i mathematics), którzy chcą rozpocząć praktyki studenckie nie później niż 30 dni po zakończeniu podstawowych studiów STEM. Jednocześnie Departament Bezpieczeństwa Krajowego rozszerzył oficjalną listę uznawanych kierunków STEM o 22 nowe obszary. Za zmianą przepisów ostro lobbował sektor zaawansowanej technologii, dążący do zatrzymania w USA najbardziej utalentowanych studentów. 
• Przyspieszenie rozpatrywania wiz EB.USCIS zdecydował o przyspieszeniu rozpatrywania niektórych wiz imigracyjnych w kategoriach EB-1 i EB-2. Skorzystać z tej procedury będą mogli dyrektorzy i menedżerowie międzynarodowych korporacji, którzy złożyli podania o stały pobyt przed początkiem 2021 roku. Oczywiście przyspieszenie sprawy (premium processing) wiąże się z wniesieniem dodatkowej opłaty.
• Nowe wytyczne przy wydawaniu wiz O-1.To kategoria wiz pozwalająca na podjęcie na terenie USA tymczasowego zatrudnienia przez osoby posiadające ponadprzeciętne i nadzwyczajne uzdolnienia w takich dziedzinach jak nauki ścisłe, oświata, biznes, sport, sztuka oraz produkcja filmowa i telewizyjna. Nowa interpretacja dotyczy przede wszystkim poszerzenia możliwości korzystania z tej kategorii wiz przez osoby posiadające nadzwyczajne kwalifikacje w obszarach STEM. 
• Nowe wewnętrzne procedury w USCIS. Być może największą zmianą wdrażaną przez urząd imigracyjny jest wyznaczenie wewnętrznych limitów czasowych rozpatrywania spraw w poszczególnych kategoriach wizowych. I tak na przykład podania o naturalizację lub zielone karty (w normalnym, nieprzyspieszonym trybie) musiałyby być załatwiane w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy, a wniosek o Advance Parole – w ciągu 3 miesięcy. Proces wdrażania tych zmian, biorąc pod uwagę zaległości, może jednak zająć USCIS jeszcze sporo czasu. 

Jolanta Telega[email protected]