Amerykańscy Żydzi powszechnie wyrażają radość z beatyfikacji papieża-Polaka Jana Pawła II, jaka celebrowana będzie 1 maja br. na Placu Świętego Piotra w Rzymie. Powszechnie cytowane są słowa dyrektora Ligi Przeciw Zniesławianiu (ADL), Abrahama Foxmana, który powiedział znanej gazecie amerykańskiej, „New York Daily News”: „On już jest świętym w sercach i umysłach Żydów. Bardzo doceniamy rozważny krok Kościoła, by uczynić go świętym”.
- fot.Archiwum/ Papież Jan Pawel II podczas pierwszego spotkania w Watykanie z Abrahamem Foxmanem
Foxman dodał, że Jan Paweł II pozostaje w żydowskiej pamięci jako papież, który uczynił najwięcej dla pojednania chrześcijańsko-żydowskiego oraz jako wielki kontynuator myśli i dzieła Drugiego Soboru Watykańskiego, zdejmującego z narodu żydowskiego odium zabójców Jezusa Chrystusa.
Przejrzystość postawy Jana Pawła II widoczna była od pierwszych dni jego pontyfikatu. Już w czasie wizyty apostolskiej w Polsce 7 czerwca 1979 roku, na terenie byłego obozu koncentracyjnego Auschwitz, poświęcił oddzielny fragment wygłoszonej wówczas homilii cierpieniom narodu żydowskiego w czasie ostatniej wojny.
8 lutego 1981, gdy Jan Paweł II odwiedził rzymską parafię św. Karola, doszło do spotkania z naczelnym rabinem Rzymu, Elio Toaffem. Później, 13 kwietnia 1986 r. biskup Rzymu odwiedził po raz pierwszy świątynię żydowską, gdzie był serdecznie witany przez rabina Toaffa. Wygłosił wtedy przemówienie, które przeszło do historii jako „Odnalezione braterstwo”. Przywołał nauczanie Kościoła wobec Żydów zawarte w deklaracji soborowej „Nostra aetate” o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich.
Papież podkreślił, że Kościół „opłakuje akty nienawiści, prześladowania, przejawy antysemityzmu, które kiedykolwiek i przez kogokolwiek kierowane były przeciw Żydom”. Padły też słowa – które powtarzał cały świat – o wyjątkowych relacjach religii chrześcijańskiej i żydowskiej: „Stosunek do niej jest inny aniżeli do jakiejkolwiek innej religii. Jesteście naszymi umiłowanymi i – można powiedzieć – naszymi starszymi braćmi”.
Dalej papież-Polak napiętnował postawy wrogie wobec Żydów, zarówno te antysemickie o podłożu rasistowskim, lecz także „uzasadniane” względami teologicznymi. Powtórzył, iż nie można narodowi żydowskiemu przypisywać zbiorowej i dziedzicznej winy za śmierć Jezusa. „Nie ma żadnych podstaw do jakiejkolwiek rzekomo teologicznie usprawiedliwionej dyskryminacji lub – co gorsza jeszcze – prześladowania Żydów” – powiedział papież. Dodał, że Żydzi są powołani i umiłowani przez Boga w sposób nieodwracalny. Nie wolno więc twierdzić, że lud żydowski został przez Boga odrzucony – podkreślał. „Mogę więc otworzyć przed wami moje serce i szczodrze okazać moje uczucia życzliwości dla całej wspólnoty żydowskiej Rzymu, jak i wszystkich Żydów na całym świecie” – zapewniał Jan Paweł II.
Na zakończenie wizyty Ojciec Święty i naczelny rabin Rzymu wymienili uściski i pocałunki pokoju, co urosło na rangi symbolu i znaku nowych czasów.
- fot.Waldemar Piasecki/ Abraham Foxman uznaje Jana Pawła II za papieża przełomu w relacjach chrześcijańsko-żydowskich
– To właśnie wydarzenie uformowało obraz Jana Pawła II w oczach Żydów. Kolejne kroki i gesty papieskie przyjmowane były jako kontynuacja zbliżenia. Łącznie z ważnymi słowami u progu nowego stulecia o winach wobec Żydów i poczynionych im krzywdach czy wizytą przy Ścianie Płaczu i modlitwą oraz oddaniem hołdu sześciu milionom ofiar Holocaustu w Yad Vashem – mówił Abraham Foxman.
Rozmówca ze szczególnym sentymentem wspominał swoje kolejne spotkania z Janem Pawłem II. Poczynając od wczesnych lat 80., aż po ostatnie na kilka tygodni przed śmiercią Ojca Świętego.
Abraham Foxman dodał:
– Dzieło Jana Pawła II w budowaniu dialogu chrześcijańsko-żydowskiego i polsko-żydowskiego jest kontynuowane przez metropolitę krakowskiego, kardynała Stanisława Dziwisza, jego wiernego współpracownika. Odczułem szczególną satysfakcję, iż Liga Przeciw Zniesławianiu mogła przyczynić się do wizyty kardynała Dziwisza na czele pielgrzymów jego archidiecezji w Yad Vashem. ADL uhonorowała również metropolitę krakowskiego Międzyreligijną Nagrodą im. Kardynała Augustyna Bea, którą wręczyliśmy mu zeszłym roku w Krakowie. Nagroda jest nadawana dla podkreślenia wkładu duchowieństwa w realizację linii II Soboru Watykańskiego, której ukoronowaniem jest deklaracja „Nostra aetate” napisana przez kardynała Bea na prośbę papieża Jana XXIII.”
Kardynał Dziwisz, dziękując za uhonorowanie, podkreślił, że dla Karola Wojtyły początkiem „pielgrzymki dialogu” nie była deklaracja „Nostra aetate”, ale przyjaźnie z żydowskimi dziewczętami i chłopcami z jego rodzinnych Wadowic.
- fot.Archiwum/ Kardynał Stanisław Dziwisz wita Abrahama Foxmana w krakowskim Pałacu Arcybiskupim
– Jako biskup Krakowa chciałbym zapewnić, że Kościół katolicki w Polsce pragnie podążać za przykładem Jana Pawła II i odważnie odkrywać i odrzucać to wszystko, co czyni nasze życie niezgodne z Ewangelią. Dlatego też z przykrością dostrzegamy, że pomimo tak jednoznacznego nauczania ostatnich papieży na temat właściwego stosunku katolików do Żydów jeszcze nie wszyscy wśród nas potrafili przezwyciężyć w sobie uprzedzenia, urazy i szkodliwe stereotypy. […] Dziękuję raz jeszcze za tę nagrodę, którą przyjmuję nie tylko w imieniu własnym, ale w imieniu wszystkich moich współziomków i współwyznawców, dla których to nowe braterstwo chrześcijan i Żydów jest cennym darem samego Boga” – powiedział kard. Dziwisz.
– Liga Przeciw Zniesławianiu nie kryje satysfakcji z nadchodzącej uroczystości, podczas której Jan Paweł II zostanie wyniesiony na ołtarze Kościoła, a do czego w wielkim stopniu przyczynił się także kardynał Stanisław Dziwisz – konkluduje Abraham Foxman.
Jak się dowiadujemy, środowiska żydowskie podczas ceremonii beatyfikacyjnej 1 maja br. będą stosownie reprezentowane.
Waldemar Piasecki, Nowy Jork
