Porozumienie z Irakiem w zawieszeniu

(AP, Reuters) – W czasie poniedziałkowej wizyty premiera Iraku Nuriego al-Maliki w Teheranie duchowy lider Iranu, ayatollah Ali Khamenei, zwrócił gościowi uwagę, że największą przeszkodą w zjednoczeniu jego kraju jest obecność wojsk amerykańskich.

W chwili obecnej trwają negocjacje między Irakiem a Stanami Zjednoczonymi, które zabiegają o zgodę na ustanowienie legalnych podstaw do stworzenia 50 amerykańskich baz i zgodę na wyłączenie żołnierzy i kontraktorów z USA spod irackiego prawa.

Iran i Stany Zjednoczone winią się nawzajem za przemoc w Iraku.
„Obecność okupantów, szczególnie amerykańskich sił zbrojnych… to główna bariera na drodze do irackiej jedności”, powiedział Khamenei. Mówiąc, że korzystając ze swej siły militarnej Amerykanie interweniują w wewnętrzne sprawy Iraku, ayatollah zaznaczył, że nie będą w stanie zrealizować swoich marzeń dotyczących Bliskiego Wschodu.

W Bagdadzie tysiące Irakijczyków odpowiedziały na apel kleryka Moktady al-Sadra o udział w antyamerykańskich protestach.
W Waszyngtonie przedstawiciele rządu oskarżyli Iran o próbę pokrzyżowania negocjacji z Irakiem, poprzez „inspirowanie” mediów do rozpowszechniania stwierdzeń, że Stany Zjednoczone usiłują zmusić Irak do zgody na stałe bazy amerykańskie.

Obrona i współpraca
Iran i Irak prowadziły w latach osiemdziesiątych wyniszczającą wojnę. Ich stosunki poprawiły się wyraźnie 5 lat temu, po obaleniu Saddama Husajna i objęciu władzy przez rząd z szyicką większością.

W czasie wizyty Malikiego ministrowie obrony obu państw podpisali wstępne porozumienie o zwiększeniu kooperacji w zakresie obrony w celu „umocnienia pokoju i stabilizacji w tym regionie”. Oczyszczanie dróg i pól z min oraz poszukiwania żołnierzy zaginionych w czasie wojny w latach 1980-88 stanowią część tej współpracy.

Oba państwa , członkowie kartelu OPEC, wyraziły zgodę na zwiększenie współpracy w sektorze naftowym.
Ostrzeżenie przed zamie-szkami
Wiodący kleryk szyicki w Iraku, wielki ayatollah Mohammad al-Modaressi, ostrzegł, że omawiane z Waszyngtonem porozumienie może doprowadzić do wybuchu zamieszek w Iraku. „Ograniczanie suwerenności Iraku nie leży w interesie Stanów Zjednoczonych. To porozumienie poniża i ubliża Irakijczykom. Może skierować ich gniew przeciw USA i tym rodakom, którzy je po-pierają”. Modaressi apeluje o pełne zrozumienie sytuacji w Iraku zanim negocjacje posuną się do przodu. Ma pewność, że porozumienie w obecnej formie jest skazane na niepowodzenie.

Poza pięćdziesięcioma bazami i immunitetem dla żołnierzy strona amerykańska zabiega o zgodę na prowadzenie operacji militarnych niezależnie od Iraku.
Premier Maliki skłonny jest podpisać porozumienie. Rozumie bowiem, że po ustąpieniu Amerykanów nie utrzyma się przy władzy. Zapewnia przy tym, że Irak nie będzie punktem wyjściowym do ataku na Iran lub inne kraje.
W rozmowie z dziennikiem The Times of London przedstawiciele irackiego rządu oświadczyli, że amerykańscy żołnierze będą ograniczeni do przebywania w militarnych bazach, a personel bezpieczeństwa będzie podporządkowany irackiemu prawu.

„Nie ma potrzeby, żeby Amerykanie plątali się po irackich miastach i ulicach. Mają trzymać się z tyłu… w swoich bazach. Kiedy się do nich zwrócimy będą gotowi nas poprzeć i pomóc”, powiedział rzecznik bagdadzkiego rządu Ali al-Dabbagh.

Niepewne porozumienie
W Waszyngtonie administracja przyznała, że kompleksowe porozumienie z Irakiem może nie być sfinalizowane przed odejściem Busha z urzędu. W obliczu ostrej opozycji irackiej jest całkiem prawdopodobne, że Stany Zjednoczone będą musiały zabiegać o przedłużenie obecnego mandatu ONZ. Oznacza to, że główne decyzje dotyczące operacji wojsk USA w Iraku podejmie nowy prezydent.

Reprezentanci irackiego rządu wysunęli masę obiekcji wobec amerykańskich propozycji. Nawet ostatnia wersja, która uwzględnia sporo ich życzeń, nie spotkała się z przychylnym przyjęciem. Sugerują, że nie ma potrzeby przedstawiania propozycji parlamentowi, gdyż z góry wiadomo, że nie będzie przyjęta. (eg)