Okradali Irak

Waszyngton (The Boston Globe)  Amerykańskie firmy dopuściły się milionowych malwersacji z funduszy na rekonstrukcję Iraku. Jak na razie iracki rząd nie ma możliwości odzyskania utraconych pieniędzy.

Amerykańskie sądy powoli zaczynają zmuszać kontraktorów do zwrotu pieniędzy ukradzionych z funduszy rządowych USA.

Natomiast prawne przeszkody powstrzymują Irak przed upominaniem się o fundusze skonfiskowane z irackiego rządu na początku wojny i wypłacone amerykańskim firmom, które nie wykonały zlecenia lub spartaczyły robotę.
Prawo obowiązujące w Iraku, a wprowadzone przez tymczasowe władze koalicyjne na kilka dni przed oficjalnym scedowaniem suwerenności na Irak w czerwcu 2004 roku, zapewnia amerykańskim kontraktorom nietykalność w Iraku.

„W efekcie Irak zamieniono na strefę wolnych kradzieży”, mówi Alan Grayson, adwokat z Wirginii, który w imieniu byłych pracowników oskarża prywatną firmę ochroniarską Custer Battles z główną siedzibą w Rhode Island, o oszustwa popełnione w Iraku na ponad $3 miliony. Nawet specjalny panel ONZ, ustanowiony celem monitorowania skonfiskowanej własności Iraku, nie ma prawa do postawienia złodziei przed odpowiedzialnością karną.

Problem stał się tak powszechny, że Departament Stanu wspólnie z Departamentem Sprawiedliwości zorganizowali specjalną grupę zadaniową do opracowania mechanizmu odzyskania funduszy. Sprawa ta sięga pierwszych dni inwazji rozpoczętej w marcu 2003 roku, kiedy administracja USA sądziła, że irackie pieniądze wystarczą na pokrycie kosztów rekonstrukcji. Kiedy Coalition Provisional Authority przejęła kontrolę  zaraz po upadku Saddama Husajna  najpierw zagarnęła dochody z ropy naftowej, następnie rządowe konta bankowe, pieniądze znalezione w pałacach i pozostałości z programu ONZ „ropa za żywność”. łącznie przejęto blisko $21 miliardów. Zdeponowano je na koncie pod nazwą Development Fund for Iraq (DFI)  jak zapewniał ówczesny amerykański administrator Iraku Paul BremerĘ dla dobra Irakijczyków.

Był to pierwszy rezerwuar gotówki, z której pobierano pieniądze na budowę dróg, mostów i klinik. Wypłaty nie były ograniczane wieloma restrykcjami w przeciwieństwie do amerykańskich funduszy wyznaczonych na ten sam cel przez Kongres.

Z seri sprawdzianów przeprowadzonych w latach 2005 i 2006 przez specjalnego inspektora generalnego  to tymczasowe stanowisko ustanowił Kongres  wynika, że spośród 198 kontraktów 154 prawdopodobnie nigdy nie były wykonane. W innych przypadkach kontraktorom wypłacano podwójnie.
W czerwcu 2004 roku CPA oddała irackiemu rządowi kontrolę nad DFI. Okazało się wtedy, że z irackiego funduszu wydano już $14 miliardów.

W rezultacie dochodzenia specjalnego inspektora aresztowano pięć osób, a śledztwo podjęto przeciw sześćdziesięciu innym. Dodatkowo w sądach amerykańskich wniesiono oskarżenia przynajmniej przeciw siedmiu osobom z tytułu fałszywych roszczeń.

Alan Grayson, prawnik, który reprezentuje byłych pracowników firmy Custer Battles, uważa, że „DFI było traktowane jak fundusz na różne półmilitarne projekty, wykonywane przez amerykańskich kontraktorów, bez żadnej irackiej kontroli. „Jak każda potęga kolonialna Stany Zjednoczone przejęły pieniądze z irackiej ropy i je roztrwoniły. Irakijczycy dobrze o tym wiedzą i jest to jedna z przyczyn, z powodu której strzelają do amerykańskich żołnierzy”, mówi Grayson.

Demokrata z Kalifornii kongr. Henry A. Waxman wezwał administrację Busha do zwrotu Irakijczykom pieniędzy wypłaconych firmie Custer Battles. Departament Sprawiedliwości twierdzi, że istnieje szansa na częściowe oddanie pieniędzy, choć nie w najbliższym czasie.

W lutym tego roku Robert J. Stein jr. z Północnej Karoliny, który wydawał kontrakty na prace w Iraku, przyznał, że wraz z trzema innymi osobami kradł z irackiego funduszu. Pieniądze przeznaczone na remont akademii policji i biblioteki w miejscowości Hillah, wydali na drogie samochody, karabiny maszynowe i biżuterię. Setki tysięcy dolarów przywieźli w gotówce do USA.
W zamian za mniejszą karę Stein obiecał zwrócić $3.6 miliona. Jednakże Dept. Sprawiedliwości oświadczył, że nie ma jeszcze pewności, czy Irak dostanie te pieniądze. (eg)