W siedzibie ONZ w Nowym Jorku otwarto wystawę „Humanistyczny modernizm. Maciej i Stanisława Nowiccy”. Gromadzi ona makiety i szkice architektoniczne najważniejszych realizacji i projektów, w tym przygotowane na potrzeby budynku ONZ oraz stworzone przez małżeństwo Nowickich plakaty.
Zorganizowaną przez Stałe Przedstawicielstwo RP przy ONZ ekspozycję zainicjowano w poniedziałek. Będzie czynna przez dwa tygodnie. Przygotował ją Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki w Warszawie.
Jak podkreśliła ambasada RP przy Narodach Zjednoczonych, Maciej Nowicki (1910-1950) był jednym z architektów pracujących nad projektem nowojorskiej siedziby ONZ wraz z m.in. Le Corbusier’em i Oscarem Niemeyer’em.
Polska placówka przypomniała, że Nowiccy mieli niezwykle bogatą biografię. Maciej Nowicki w trakcie II wojny światowej walczył w obronie Polski przed nazistowskimi Niemcami oraz działał w Armii Krajowej i udzielał konspiracyjnych wykładów architektonicznych. Po wojnie wraz z żoną zaangażowali się w odbudowę Warszawy.
Stanisława Sandecka-Nowicka (1912–2018) była utalentowaną graficzka i projektantką, została pierwszą w historii USA profesorką architektury. Ich współpracę i wspólne życie połączone pasją i talentem, przerwała tragiczna śmierć Nowickiego w katastrofie lotniczej w Egipcie.
„Historia Nowickich to fascynująca opowieść o pasji tworzenia, wspólnym życiu, możliwościach i ograniczeniach burzliwego początku XX wieku. Z doświadczeń swoich, dramatycznej historii Polski, ale też nadziei na lepsze jutro zbudowali podstawy innowacyjnego programu nauczania i projektów architektonicznych, które zmieniły historię architektury. Łącząc najnowsze osiągnięcia konstrukcyjne z szacunkiem dla lokalnego kontekstu i dialogiem z drugim człowiekiem oraz angażując swój wielki talent, stworzyli humanistyczny modernizm, który otwierał ówczesne rozumienie architektury na nowe pola” – podkreśliło Stałe Przedstawicielstwo RP.
Na otwarcie przybyli m.in. dyplomaci z różnych krajów, przedstawiciele świata nauki i architekci.
Inaugurując ekspozycję, ambasador RP przy ONZ Krzysztof Szczerski zwrócił uwagę, że Nowiccy w swojej pracy, zawsze umieszczali w centrum człowieka. Przeżywszy koszmar II wojny światowej, oparli swoje projekty na architekturze służącej ludziom i promującej ich godność, tak by tworzyć w duchu humanizmu.
„Tak jak Nowicki pragnął swoimi projektami siedziby ONZ zamanifestować zjednoczony powojenny świat i wyrazić nadzieję oraz wartość i godność życia ludzkiego, tak i my musimy przekuć te wartości w konkretne czyny na forum ONZ” – dodał ambasador.
Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego ONZ Dennis Francis przypomniał wkład Nowickiego w powstanie budynku ONZ i wartości, które przyświecały jego pracy.
Prawnuczka Nowickich, Natalie Cady przywołała symbolikę umieszczenia wystawy w przestrzeni, nad którą pracował jej wybitny przodek. Z uznaniem odniosła się do promocji uniwersalnych wartości, którymi kierowali się Nowiccy.
Kuratorem wystawy jest Kacper Kępiński, a architektem wystawy Karolina Częczek z nowojorskiej pracowni Only if Architecture. Współorganizatorami ekspozycji są Instytut Polski w Nowym Jorku przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
