Nowy Jork (Inf. własna) – Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku prezentuje pierwszy polski spektakl w historii Lincoln Center Festival, jednego z najbardziej prestiżowych festiwali teatralnych świata. Jest to „Kalkwerk”, w wykonaniu Narodowego Starego Teatru z Krakowa, na podstawie powieści Thomasa Bernharda, w reżyserii Krystiana Lupy. Sztuka grana jest do 18 lipca.
„Kalkwerk” to według wielu najwybitniejszy spektakl w dorobku wielkiego polskiego reżysera, obsypany nagrodami na krajowych festiwalach, prezentowany także na Litwie, Węgrzech, we Francji, Rosji, Niemczech i Belgii. Przedstawienie, którego prapremiera światowa odbyła się na Festiwalu Europy Środkowej w Cividale del Friuli we Włoszech w 1992 r., zostało wznowione po ponad 10 latach z okazji „Lupa Festiwal”, który w 2003 r. odbył się w Starym Teatrze. Spektakl nie stracił nic ze swej teatralnej perfekcji. Głębia emocji, metafizyczny trans, który jest udziałem twórców i widzów, powróciły po latach wzbogacone o nowe doświadczenia Lupy i jego aktorów. W 1998 r. przygotowano jego wersję dla Teatru Telewizji.
„Kalkwerk” był pierwszym i jednym z czterech utworów Bernharda, który Lupa przeniósł na scenę, i jedną z wielu adaptacji prozy austriackiej, z którymi się zmierzył − obok dzieł Alfreda Kubina, Roberta Musila, Wernera Schwaba, Rainera Marii Rilkego i Hermanna Brocha. Tytułowy Kalkwerk, czyli Wapniarnia, to nazwa majątku, w którym Konrad, na wpół genialny, na wpół szalony bohater prowadzi eksperymenty mające przybliżyć go do odkrycia tajemnicy fenomenu słuchu. Bezskutecznie próbuje przenieść na papier traktat filozoficzny na ten temat. Do swoich eksperymentów angażuje niepełnosprawną żonę, której choroba i fizyczne cierpienie przeciwstawione są mękom twórczym i emocjonalnym Konrada. Lupa ukazując historię tej niezwykłej pary w ascetycznej, prawie pustej przestrzeni, w półcieniach i izolacji, pozwala dramatowi rozegrać się między słowami, w emocjach, spojrzeniach, we wzajemnej relacji uwięzionych w eksperymencie duchowym małżonków. Udaje mu się także rzecz w teatrze prawie niemożliwa – ukazanie pulsujących myśli, przebłysków geniuszu, oznak szaleństwa i monologu wewnętrznego Konrada, w którego perfekcyjnie wcielił się Andrzej Hudziak (za swoją rolę otrzymał nagrodę im. A. Zelwerowicza przyznawaną przez miesięcznik Teatr). Krytyka nazwała ten spektakl wielkim traktatem metafizycznym. /Kc
Adaptacja, scenografia i reżyseria: Krystian Lupa, tłumaczenie wersji angielskiej: Philips Boehm, muzyka: Jacek Ostaszewski.
Obsada: Andrzej Hudziak, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik, Piotr Skiba, Zbigniew Kosowski, Bolesław Brzozowski, Paweł Miśkiewicz, Paweł Kruszelnicki, Krzysztof Głuchowski.
Bliższe informacje na stronie www.PolishCulture-NYC.org.
