Reklama

Uzależnienie od internetu – dzieci złapane w sieć

Katarzyna Pilewicz
10/07/2021 10:58 PM

Dziesięcioletnią Anię wychowuje samotna matka. Dziewczynka, mimo że nie wychowywała się z ojcem, miała spokojne dzieciństwo; była roześmiana i otwarta do ludzi, otoczona miłością dziadków, raz w tygodniu jeździła konno i tańczyła w osiedlowym klubie dla dzieci i młodzieży. Do pewnego czasu. Ponad dwa lata temu drastycznie zmieniło się usposobienie Ani i jej stosunek do życia. Odnalazła nowe zainteresowanie – internet, YouTube, TikTok.

Odtąd zamknęła się w pokoju, przestały interesować ją konie, a do matki zaczęła odzywać się agresywnie. Zwłaszcza wtedy, gdy matka upominała córkę, aby wyłączyła komputer. Od kilku miesięcy, sprawy przybrały niebezpieczny obrót. Gdy matka zaczęła dozować czas w internecie, Ania nie chciała się podporządkować. Ciągłe awantury i trzaskanie drzwiami. Aż pewnego wieczora, gdy mama zabrała jej komputer i telefon na siłę, mała Ania sięgnęła po nóż kuchenny. Zrozpaczona i przerażona matka wezwała pogotowie. Ania spędziła dwa tygodnie w szpitalu psychiatrycznym – jako najmłodsze dziecko na oddziale.

Nowe zagrożenie

Coraz częściej mówi się o tym, że rzeczywistości wirtualnej nie da się zaliczyć jako osobnej sfery życia. Światy online i offline nieustannie się przeplatają, szczególnie w życiu młodych ludzi. Nie jest już możliwe niekorzystanie z technologii, internetu czy smartfonu. Od paru lat obserwuje się rosnącą liczbę dzieci, których emocje wymykają się spod kontroli do poziomu równego zagrożeniu życia. O powadze problemu świadczy fakt, że gdy rodzic widząc konsekwencje spędzania godzin przy komputerze i starając się postawić limity, nagle staje w obliczu dziecka, którego nie może poznać.

Objawy uzależnienia

Jeśli twoje dziecko spełnia co najmniej pięć z poniższych kryteriów, można u niego zdiagnozować uzależnienie.

Swoiste zniewolenie internetem, przejawiające się przeżywaniem treści online i planowaniem kolejnych sesji.
Potrzeba zwiększenia czasu przeznaczonego na używanie internetu, w celu uzyskania odpowiedniego poziomu satysfakcji.
Powtarzające się podejmowanie bezskutecznych wysiłków, mających na celu ograniczenie lub zaprzestanie używania internetu.
Podenerwowanie, pogorszenie nastroju, poirytowanie i zachowania agresywne przy próbach ograniczenia lub zaprzestania używania internetu.
Pozostawanie online dłużej niż się planowało.
Utrata lub narażenie na szwank, z powodu korzystania z internetu, ważnych związków emocjonalnych, możliwości edukacyjnych, zainteresowań oraz izolacja społeczna. Kontynuowanie grania bez względu na negatywne konsekwencje w życiu osobistym, zawodowym i szkole.
Okłamywanie członków rodziny lub innych osób, w celu ukrycia prawdziwych rozmiarów swojego zaangażowania w używanie internetu.
Traktowanie internetu jako sposobu ucieczki przed problemami lub na poprawienie złego samopoczucia (odczuwanie bezradności, winy, lęków, stanów depresyjnych).
Problemy zdrowotne związane z niewystarczająca aktywnością ruchową, brakiem snu, niezdrową dietą, agresywnym zachowaniem i depresją.

Rodzice, uważajcie

Naukowcy mówią, że uzależnienia behawioralne, jak hazard, zakupy, internet czy gry podnoszą poziom dopaminy i zmieniają chemię mózgu. Każde uzależnienie może zrujnować życie. Nastolatki, które spędzają po pięć godzin dziennie w internecie nie mają czasu na życie towarzyskie, rozmowy z przyjaciółmi, sporty czy pracę domową. Zatrzymany jest ich prawidłowy rozwój emocjonalny, cierpią na bezsenność i nadpobudliwość, mają poczucie osamotnienia i coraz trudniej im nawiązywać normalne kontakty z ludźmi. Zaniedbują obowiązki i ponoszą konsekwencje tego w szkole i w domu.

Jak pomóc dziecku?

Jeśli jako rodzic jesteś zaniepokojony ilością czasu spędzanego przez twojego nastolatka w internecie, nie odsuwaj swoich wątpliwości. Zapisuj w notesie następujące fakty: (1) jak często i jak długo twój nastolatek spędza na komputerze, (2) jakie problemy wynikają z jego ucieczki w internet, (3) jak reaguje na próby ograniczania czasu online. Pozwoli ci to na udokumentowanie powagi problemu. Gdy uświadomisz sobie, że problem jest poważny, nie zwlekaj z szukaniem profesjonalnej pomocy. Terapia dla dzieci uzależnionych od internetu powinna obejmować zarówno psychoterapię indywidualną, jak i rodzinną. Celem terapii jest identyfikacja problemów (często polegających na zniekształconym myśleniu o samym sobie czy interpretowaniu emocji), które leżą u podłoża szkodliwego używania czy uzależnienia od internetu. W terapii dzieci uczą się radzenia sobie z emocjami i stresem, komunikacji z innymi, utrzymywania dobrych relacji interpersonalnych, podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów, krytycznego myślenia, samoświadomości, empatii, asertywności, umiejętności relaksowania się. Rodzina uczy się, jak postępować z dzieckiem, jakie metody wychowawcze przyjąć i jak zrozumieć uzależnienie.

Leczenie uzależnienia od internetu jest ogólnie podobne do leczenia innych uzależnień z tą jednak różnicą, że nie można internetu odstawić tak, jak alkoholu, narkotyków czy papierosów. Podobnie jak w przypadku uzależnienia od jedzenia, które jest koniecznością, kompulsywni użytkownicy internetu nie mogą żyć w świecie bez dostępu do komputera. Dlatego muszą nauczyć się korzystać z internetu odpowiedzialnie.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.