Joanna Trzos
Sytuacja finansowa Illinois na koniec roku fiskalnego, który zakończył się 30 czerwca, była na tyle korzystna, że pozwoliła zamknąć go z oczekiwaną nadwyżką w wysokości 2 miliardów dolarów. W związku z tym agencja ratingowa Moody’s Investors Service podniosła ocenę wiarygodności kredytowej Illinois, a za nią podobną decyzję ogłosiła S&P Global Ratings. Chociaż nie oznacza to końca problemów finansowych naszego stanu, to jednak zdaniem analityków sygnalizuje kolejny ważny punkt zwrotny.
Trend obniżania ratingu Illinois rozpoczął się w maju 2003 roku, kiedy to zarówno agencja Moody’s, jak i Fitch, obniżyły ocenę zdolności kredytowej naszego stanu. Ostatni raz agencja Moody’s podwyższyła rating Illinois w czerwcu 1998 r. Z kolei S&P podniosła rating Illinois po raz pierwszy od 25 lat.
Począwszy od 2003 r. rating stanu był obniżany w sumie 24 razy. Osiem z tych obniżek, czyli jedna trzecia, nastąpiło w ciągu 20 miesięcy za rządów byłego gubernatora Bruce’a Raunera. Pewną poprawę zaczęto zauważać w 2017 r., kiedy wprowadzono podwyżkę podatku dochodowego. W ocenie niektórych ekonomistów był to punkt zwrotny.
W fiskalnym odbiciu Illinois w ciągu ostatniego roku dużą rolę odegrał rząd federalny. Miliardy dolarów od Waszyngtonu, udzielone w ramach pomocy w związku z pandemią koronawirusa, zasiliły kasę Illinois.
Stan poradził sobie tak dobrze, że rok fiskalny 2021, zakończony 30 czerwca, zamknął nadwyżką w wysokości 2 mld dol. Nadwyżka ta pozwoli na spłatę 2-miliardowej pożyczki zaciągniętej w związku z pandemią.
Z szacunków Committee for a Responsible Federal Budget wynika, że Kongres USA przeznaczył dla Illinois 126 mld dol., głównie dla sektora prywatnego, z czego około jedna trzecia została przekazana na pożyczki.
Sam sektor lotniczy w Illinois otrzyma w sumie prawie 16 mld dol., czyli około dwa razy tyle, ile rząd stanowy otrzymał wiosną tego roku w ramach ustawy American Rescue Plan.
Pomoc federalna dla stanów została rozdzielona dość równomiernie. W niektórych z nich sytuacja fiskalna wygląda dużo lepiej niż w Illinois. Kalifornia zakończyła rok fiskalny z 80 mld. dol. nadwyżki.
Całkowita pomoc rządu federalnego dla Illinois udzielona na czas pandemii zamknie się sumą 8,127 mld. dol. Ciągle 5,3 mld dol. pozostaje w rezerwie.
Przewodniczący senackiej komisji ds. aprowizacji Elgie Sims Jr. mówił od tygodni, że jest przekonany, iż nowy budżet stanowy spowoduje podniesienie ratingu kredytowego.
„Trzymaliśmy się kursu, nie zrobiliśmy niczego nieodpowiedzialnego z tymi federalnymi pieniędzmi” – ocenił senator stanowy z Chicago. Sims jest nie tylko ekspertem od budżetu, ale również prawnikiem zajmującym się obligacjami. Jego zdaniem agencje ratingowe preferują również stabilne dochody stanu.
W tym kontekście wskazał na nowy budżet Illinois na rok fiskalny 2022, który w czerwcu podpisał gubernator JB Pritzker. Dzięki reaktywacji stanowej gospodarki po zniesieniu restrykcji wprowadzonych ze względu na pandemię koronawirusa wpływy do stanowego budżetu będą o kilka miliardów wyższe niż początkowo zakładano.
Z wyliczeń biura gubernatora ds. zarządzania i budżetu wynika, że w porównaniu z szacunkami z lutego do kasy stanu wpłynęło około 1,5 mld dol. w roku fiskalnym 2021 i dodatkowe 842 mln dol. w 2022 r.
Agencja Moody’s ostrzega, że zadłużone systemy emerytalne i inne zobowiązania stanu „bez znaczącego wzrostu dochodów lub innych zmian fiskalnych mogą wywierać rosnącą presję w miarę zmniejszania się wpływu wsparcia od rządu federalnego”.
W budżecie (Fiscal Year 2022), w którym wydatki stanu Illinois ustalono na poziomie 42,3 mld. dol., deficyt oszacowano na 1,3 mld. dol. W ustawie nie przewidziano podwyżki podatków.
