W Derry w Irlandii Północnej odbył się w środę pogrzeb Johna Hume'a, jednego z architektów procesu pokojowego w tej prowincji i laureata Pokojowej Nagrody Nobla w 1998 roku. Choć z racji epidemii Covid-19 liczba uczestników była ograniczona, hołdy dla zmarłego napłynęły z całego świata."On nigdy nie stracił wiary w pokój i nigdy nie stracił wiary w swoją zdolność do przekonywania innych, że pokój jest jedyną drogą. Jeśli kiedykolwiek chcecie zobaczyć człowieka, który za swój kraj oddał życie i swoje zdrowie, tym człowiekiem jest John Hume" - mówił w czasie mszy żałobnej w katedrze św. Eugeniusza w Derry ojciec Paul Farren.Dodał, że Hume przywrócił godność i życie tak wielu ludziom w czasach, gdy "małostkowość i skupienie na sobie wydają się być siłą napędową" i nigdy nie postawił na pierwszym miejscu żadnej konkretnej grupy.
Z powodu ograniczeń koronawirusowych w mszy wzięło udział tylko ok. 100 osób, głównie rodzina, przyjaciele i zaproszeni goście, m.in. obecna pierwsza minister Irlandii Północnej Arlene Foster i jej zastępczyni Michelle O'Neill, prezydent, premier i minister spraw zagranicznych Irlandii - Michael Higgins, Micheal Martin i Simon Coveney, brytyjski minister ds. Irlandii Północnej Brandon Lewis i obecny szef Socjaldemokratycznej Partii Pracy (SDLP) Colum Eastwood.
W czasie mszy odczytano przesłania od papieża Franciszka, byłego prezydenta USA Billa Clintona, duchowego przywódcy Tybetu Dalajlamy XIV oraz wokalisty zespołu U2 - Bono. "Pamiętając o wierze chrześcijańskiej, która zainspirowała Johna Hume'a do niestrudzonych wysiłków na rzecz dialogu, pojednania i pokoju wśród ludności Irlandii Północnej, Jego Świątobliwość poleca jego szlachetną duszę miłosierdziu Wszechmogącego Boga" - napisał papież Franciszek.
Clinton oświadczył, że Hume "prowadził swoją długą wojnę o pokój" w Irlandii Północnej i opisał go jako irlandzkiego Martina Luthera Kinga. "Jego wybrana broń: niezachwiane zobowiązanie do niestosowania przemocy, wytrwałość, życzliwość i miłość. Ze swoim nieodłącznym poczuciem honoru, maszerował przeciwko wszelkim przeciwnościom w kierunku lepszej przyszłość dla wszystkich dzieci" - napisał były prezydent USA.
John Hume był jednym z założycieli i wieloletnim liderem (1979-2001) SDLP, ugrupowania, które przez czas trwania konfliktu w Irlandii Północnej było najważniejszym politycznym reprezentantem katolickiej mniejszości w tej prowincji.
Brał udział rozmowach, które doprowadziły do zawarcia w 1985 roku porozumienia brytyjsko-irlandzkiego, dającego po raz pierwszy władzom w Dublinie ograniczony wpływ na sytuację w Irlandii Północnej, a także w rozmowach z Sinn Fein, bardziej radykalną partią nacjonalistów, czyli zwolenników zjednoczenia wyspy, co doprowadziło do zawieszenia broni przez Irlandzką Armię Republikańską.
To umożliwiło pod koniec lat 90. kolejne rozmowy, tym razem z przedstawicielami partii unionistycznych, reprezentujących protestancką większość. Rozmowy, które odbywały się przy mediacji amerykańskiego senatora George'a Mitchella, ostatecznie doprowadziły do zawarcia 10 kwietnia 1998 roku porozumienia wielkopiątkowego. Na jego mocy w Irlandii Północnej powstał wspólny rząd reprezentujący partie unionistyczne i nacjonalistyczne, a choć nadal dochodziło do sporadycznych aktów terroru, porozumienie było kluczowym momentem dla zakończenia ponad 30-letniego konfliktu w tej prowincji.
Za zasługi w jego zawarciu Hume oraz ówczesny przywódca Partii Unionistów Ulsteru (UUP) David Trimble zostali w 1998 roku uhonorowani Pokojową Nagrodą Nobla.
Hume, który był także deputowanym do Izby Gmin i Parlamentu Europejskiego, stopniowo wycofał się z czynnego życia politycznego w pierwszej połowie pierwszej dekady XXI wieku. Od wielu lat miał problemy ze zdrowiem, zmagał się zwłaszcza z demencją, przez którą niewiele pamiętał ze swojego udziału w kluczowych wydarzeniach politycznych. Zmarł w poniedziałek w domu opieki dla seniorów w rodzinnym mieście Derry.
Oprócz Pokojowej Nagrody Nobla Hume otrzymał także przyznawaną przez rząd Indii pokojową nagrodę im. Gandhiego oraz nagrodę im. Martina Luthera Kinga. W 2012 roku papież Benedykt XVI nadał mu Order św. Grzegorza Wielkiego, najwyższe odznaczenie papieskie dla osób świeckich za szczególne zasługi dla Kościoła katolickiego. W 2010 roku Hume wygrał zorganizowany przez publiczną irlandzką stację radiowo-telewizyjną RTE plebiscyt na najwybitniejszego Irlandczyka w historii.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)
PAP
