Konkurs Poezji i Gawędy Góralskiej 2020  w Chicago 

“….Mowo ojcow i braci, i moja gwaro podhalańsko!            Hej moja miyło,            zalubiyłek sie w Tobie na śmierzć. Wysłaś ku mnie z siklawic tynce, ze słonecnej mgiełki i leluje kwiatu…. Przyniós mi cie sum wiatru i sum orlik skrzydeł,        i śpiyw dziywek z polany…..       Wzionek cie na rynce i idem z Tobom pokozać cie światu.” Tymi słowami Stanisława Nędzy Kubińca z 1937 roku, Helena Studencka (inicjatorka konkursu),  rozpoczęła  IV Konkurs Poezji i Gawędy Góralskiej,  organizowany przez Związek Podhalan w  Ameryce Płn. Konkurs odbył się w dniu 8 marca 2020 roku w Domu Podhalan w Chicago. Założeniem programowym konkursu jest propagowanie i kultywowanie gwarowej recytacji i gawędziarstwa na ziemi amerykańskiej jako jednego z głównych elementów kultury podhalańskiej. Gwara – obok muzyki, tańca, śpiewu, góralskiego przyodziewku – jest bardzo ważnym elementem tradycji i kultury podhalańskiej. Kiedy góralski poeta pisze tekst gwarą, jego wypowiedź jest autentyczna. Bo w dalszym ciągu gwara jest mową pierwszą, domową, bliską sercu, codzienną, szczególnie TU, w góralsko – amerykańskich rodzinach, gdzie językiem ”ojczystym” staje się język angielski. Ale w domach wciąż mówi się i pielęgnuje ”mowę Ojców”. Mimo że, wykształcone podhalańskie pokolenia emigrantów, dysponują znajomością języka angielskiego, języka polskiego – literackiego, którego uczą się w szkołach polskich, wciąż imponują znajomością gwary podhalańskiej . Prawdziwą więc ”ucztą duchową” dla przybyłych do Domu Podhalan, były pięknie recytowane przez uczestników konkursu wiersze i gawędy. Poezja gwarowa dotyczy kluczowych dla góralskiej tożsamości pojęć i wartości. A są to wiara, wolność – śleboda, miłość, rodzina, honor, praca, ojcowizna, szacunek do drugiego człowieka. To wartości nadal pielągnowane, leżące u podstaw góralskiej kultury, stawiającej człowieka w centrum. Człowieka i jego troskę o godne życie. Dlatego też z ogromną dumą możemy powiedzieć, że IV Konkurs recytatorski zakończył się wielkim sukcesem. Cieszy bardzo duże zainteresowanie i ilość uczestników – w różnym wieku – gdyż konkurs odbywał się w trzech kategoriach wiekowych. W swoim protokole końcowym, Jury podkreśliło wysoki poziom wszystkich występujących recytatorów i gawędziarzy, którzy niejednokrotnie prezentowali swoje utwory. A w jury w tym roku zasiadali:

1. Marian Bryja – przewodniczący.
2. Kinga Kościelniak
3. Zofia Bobak Ustupska
4. Małgorzata Tys – mąż zaufania.

Konkurs poprowadziła – z ogromnym wdziękiem – królowa ZPPA  2020 Kamila Wilczek, która poza konkursem recytowała swój wiersz, napisany gwarą oczywiście.   Jury po przesłuchaniu wszystkich uczestników uznało, że: Kategoria I I miejsca – Gabriela Mulica lat 10 i Oskar Mulica lat 6 II miejsca – Anna Stękała lat 7 i Vicky Tylka lat 8 III miejsca – Kuba Komperda lat 11 i Paweł Rzadkosz lat 11 Kategoria II I miejsca – Karol Stękała lat 13 i Beata Knurowski lat 13 II miejsce – Karolina Kukulak lat 13 III miejsce – Nataniel Zołądek Kategoria III I miejsca – Maria Madetko lat 70 i Katarzyna Naglak lat 37 II miejsca – Teresa Stękała lat 19 i Elżbieta Stękała lat 19 III miejsce –  Anna Scisłowicz. Wyróżnienia otrzymali: Anna Chowaniec, Karolina Szczypta, Emilia Szczechowicz, Oliwer Raczkowski, Izabela Pawlikowska, Wiktoria Komperda. Laureaci otrzymali cenne nagrody ufundowane przez sponsorów. Wszyscy uczestnicy otrzymali piękne, pamiątkowe dyplomy a także książki ufundowane przez Konsulat RP w Chicago i szkołę św Błażeja. Pamiętniki 90 Lecia ZPPA ufundował Zarząd Główny ZPPA. Wśród gości honorowych byli: Konsul Generalny RP w Chicago Piotr Janicki, który z wielkim zainteresowaniem wysłuchał wszystkich uczestników, laureatom wręczył dyplomy i nagrody, a nawet poza konkursem opowiedział o perypetiach ”góralskiej ciupagi” podczas koncertu górali w Millenium Park, podczas wizyty prezydenta RP Andrzeja Dudy z małżonką w USA; Jolanta Wiśnicki – manager oddziału w Bridgeview wraz z pracownikami, oraz przedstawiciele PSFCU – oddział w Orland Park; prezes ZPPA Józef Cikowski, który powitał wszystkich, a poza konkursem opowiedział gadkę A. Skupnia Florka, o 12 kołyskach; Zarząd Główny reprezentował także wice prezes Zdzisław Dorula z małżonką, zbójnik roku Mateusz Kois, kapelmistrz Marek Bukowski. W czasie gdy jury udało się na obrady, Lech Kubera opowiedział wzruszające wspomnienia z pielgrzymki pieszej z Nowego Targu do Rzymu, którą wraz z kolegą odbył w intencji powrotu do zdrowia postrzelonego na placu św Piotra – św Jana Pawła II – 13 maja 1981 roku. Poza konkursem wystąpiła także Ania Knurowska i Ania Stękała. Mała sala w domu Podhalan była wypełniona po brzegi – obecni byli rodzice, dziadkowie, instruktorzy, działacze. Konkurs przebiegał w serdecznej i życzliwej atmosferze, przy kawie i słodkościach z Olimpia Bakery. Z całego serca pragnę podziękować wszystkim uczestnikom, gościom, sponsorom, Jurorom, prowadzącej Kamili Wilczek, za udział w tej ważnej uroczystości, jaką jestświęto góralskiej gwary w Domu Podhalan w Chicago. Laureatom szczerze GRATULUJEMY. Do zobaczenia za rok. Z poważaniem – Helena Studencka