Z dniem 1 stycznia weszło w życie w Illinois 250 nowych aktów prawnych. Wiele z nich ma bezpośredni wpływ na nasze życie, zdrowie i kieszeń. Szokiem mogą być podwyżki kar i mandatów za wykroczenia drogowe. Zapoznajmy się z nowymi przepisami, zanim nas zaskoczą.Zatrudnienie i prawa pracowników
Po raz pierwszy od 10 lat wzrosła w całym Illinois minimalna stawka godzinowa wynagrodzenia – z 8,25 dol. do 9,25 dol. Są także odpowiednio proporcjonalne podwyżki dla pracowników otrzymujących napiwki i w wieku poniżej 18 lat. W lipcu podstawowa płaca wzrośnie do 10 dol. na godz. i do 11 dol. 1 stycznia 2021, by po następnych podwyżkach osiągnąć 15 dol. na godz. 1 stycznia 2025 r. (ustawa SB1).
Inna ustawa dotycząca zatrudnienia (HB 3405) gwarantuje pracownikom zatrzymanie nagród i napiwków; nie mogą być zawłaszczone przez pracodawcę. Powstanie też specjalny wydział w Prokuraturze Generalnej Illinois (Illinois Attorney General Office) ds. właściwego wynagrodzenia i bezpiecznych warunków pracy (SB 161). Na mocy nowego aktu prawnego (HB 253) asystenci na uczelniach wyższych, pracujący przy badaniach i prowadzący zajęcia ze studentami, nie są uważani za studentów ale pracowników z przysługującymi im uprawnieniami pracowniczymi – także do zrzeszania się w związkach zawodowych.
Bezpieczeństwo na drodze
Kara za potrącenie pracownika w rejonie robót drogowych wzrosła z 10 tys. dol. do 25 tys. dol. Dodatkowo ignorowanie urządzeń kontroli ruchu w rejonie prac drogowych grozi karami grzywny w wysokości do 100 do 1 tys. dol. (SB 1496).
Kierowcom zaleca się wyjątkową ostrożność przy wymijaniu autobusów szkolnych. Kary uległy podwojeniu za nielegalnie wyminięcie autobusu szkolnego ze 150 dol. do 300 dol. za pierwsze wykroczenie i z 500 dol. do 1 tys. dol. za każde następne (HB 1873).
Tzw. prawo Scotta (Scott’s Law) zaostrzono po tym, jak trzech stanowych policjantów z drogówki zostało zabitych w wypadkach podczas służby w 2019 r. Prawo Scotta wymaga, by kierowca zmienił pas ruchu (lane), zredukował prędkość i jechał ostrożnie zbliżając się do pojazdów uprzywilejowanych (radiowóz, ambulans etc.) czy samochodów unieruchomionych na poboczu autostrady. Kierowca, który zignoruje ten przepis, zostanie ukarany mandatem na co najmniej 250 dol. (a nie jak dotychczas 100 dol.) za pierwsze wykroczenie i co najmniej 750 dol. za drugie. Kary mogą w tym przypadku sięgnąć nawet 10 tys. dol. (SB 1862).
Zwiększenia liczby kamer monitorujących autostrady w obszarze powiatu Cook wymaga regulacja Expressway Camera Act znana też jako Tamara Clayton Act (HB 331). Ustawa zobowiązuje stanowe organy ścigania i agencje ds transportu do współpracy na rzecz zwiększenia liczby kamer na drogach szybkiego ruchu w Cook County. Tamara Clayton – której imieniem nazwano ustawę – została zastrzelona w lutym 2019 r. na autostradzie I-57, gdy jechała do pracy na poczcie. Regulacja pozwala też na analizę nagrań z kamer w celu przeprowadzenia śledztwa w sprawie strzelaniny oraz do wykrywania niebezpieczeństwa na drodze.
Kierowcom zabrania się pod groźbą kary oglądania podczas jazdy wideo i używania urządzeń elektronicznych w celu streamingu. Mandat za pierwsze wykroczenie wynosi 75 dol., za drugie – 100 dol., za trzecie 125 i 150 za czwarte i każde następne (SB 86).
Ubezpieczenia medyczne i opieka zdrowotna
Nowa regulacja zabrania ubezpieczeniom medycznym odmowy ubezpieczenia, zawyżania stawek i dyskryminowania żyjących dawców organów, albo tych, którzy już stali się dawcami oddając na przykład nerkę czy fragment wątroby, by ratować czyjeś życie. Ustawa zabrania też pracodawcom podejmowania akcji odwetowych wobec pracowników, którzy biorą urlop w celu oddania organu, szpiku kostnego lub krwi. Regulacja wymaga także, aby Biuro Sekretarza Stanowego (Illinois Secretary of State Office) sporządziło rejestr dawców organów i tkanek (HB 2847).
Polisy ubezpieczenia zdrowotnego muszą pokryć koszty jednej wizyty lekarskiej w roku, podczas której skóra na całym ciele badana jest na potencjalne zmiany rakowe. Ubezpieczenie nie może naliczać pacjentowi wkładu własnego (deductible) albo innej dopłaty z jego kieszeni (coinsurance lub co-payment). Celem regulacji jest udostępnienie prewencji raka skóry (HB 3113).
Ubezpieczyciele medyczni muszą pokryć koszty długoterminowego leczenia antybiotykami (łącznie z wizytami u lekarza i testami diagnostycznymi) w przypadku pacjentów z chorobami odkleszczowymi (tick-borne illnesses) jak np. borelioza (Lyme disease) (HB 889).
EpiPen, jednorazowy zastrzyk ratujący życie w przypadku ostrej reakcji alergicznej, sporo kosztuje. Nowa regulacja stanowa wymaga, by ubezpieczenie medyczne pokryło koszty zastrzyków EpiPen w przypadku dzieci w wieku do lat 18 (HB 3435).
Zwalczanie seksualnego prześladowania, wykorzystania i przemocy
Parlament stanowy uchwalił szereg ustaw dotyczących kontroli i prewencji prześladowania oraz wykorzystania seksualnego w miejscu pracy. Kilka już weszło w życie w 2019 r., a inne dopiero wejdą później w 2020 r. Warto wiedzieć, że z początkiem tego roku przestaje obowiązywać przedawnienie w sprawach karnych o napaść seksualną i wykorzystanie seksualne, i to bez względu na wiek ofiar (HB 2135).
Dodatkowo, ofiary tzw. pornografii odwetowej mogą wytoczyć sprawę cywilną swoim prześladowcom i domagać się zadośćuczynienia za doznane krzywdy (natury ekonomicznej, emocjonalnej itd.) nawet dwa lata po tym, jak wstydliwe obrazy zostały rozpowszechnione w internecie albo tylko grożono ich udostępnieniem (The Civil Remedies for Nonconsensual Dissemination of Private Sexual Images Act; SB 1507).
Przepisy dotyczące łazienek
Pojedyncze łazienki w miejscach publicznych nie mogą być desygnowane dla użytku tylko przez jedną płeć, ale mają być udostępnione każdemu, kto potrzebuje. Pojedynczej łazienki może jednak używać jedna osoba, chyba, że jest to pomieszczenie dla rodzin lub osób niepełnosprawnych (SB 556) – wtedy z użytkownikiem wchodzą osoby towarzyszące.
Ojcowie, którzy do tej pory nie mieli miejsca na zmienienie pieluch swoim dzieciom, zyskali uprawnienia i wygody dzięki nowym przepisom. Wymagają one, aby w każdym budynku publicznym znajdowało się przynajmniej jedno miejsce, gdzie w dogodnych i sanitarnych warunkach rodzice – matki i ojcowie – mogą zmienić dziecku pieluchę. Do tej pory specjalne stoliki do przewijania dzieci znajdowały się tylko damskich łazienkach i ojcowie skazani byli na szukanie przypadkowych dziwnych miejsc. Nowe przepisy ułatwią im spełnianie rodzicielskiej roli (HB 3711).
Marihuana – medyczna i rekreacyjna
Do niedawna zażywanie medycznej marihuany w szkole był zabronione. Od nowego roku uczeń, zażywający medyczną marihuanę z przepisu lekarza, może otrzymać dawkę w szkole pod nadzorem wyszkolonej pielęgniarki lub opiekuna, po okazaniu pisemnego oświadczenia od rodziców oraz stanowej karty identyfikacyjnej, potwierdzającej, że uczestniczy w programie leczenia cannabisem (SB 455).
1 stycznia Illinois stało się 11 stanem, gdzie sprzedaż marihuany na użytek rekreacyjny jest legalna. Codziennie w Chicago ustawiają się długie kolejki chcących nabyć narkotyk, co świadczy o tym, że popyt znacznie przewyższa podaż. Regulacja zezwala mieszkańcom Illinois, którzy ukończyli 21 lat, zakupienie marihuany w wyznaczonych do tego punktach sprzedaży i posiadanie do 30 gramów suszu kwiatostanów konopi indyjskich, 5 gramów koncentratu cannabis oraz 500 miligramów THC w nasączonych tym związkiem produktach. Osoby spoza Illinois mogą zakupić tylko połowę tej ilości. Konsumpcja marihuany możliwa jest jedynie jedynie na terenie prywatnym.
Marihuana, która w świetle prawa federalnego nadal jest nielegalnym narkotykiem, możliwa jest do nabycia w Illinois tylko za gotówkę (HB 1438).
Ewa Malcher
