Akademia Sztuki i Techniki Filmowej opublikowała w poniedziałek listę laureatów Oscarów za całokształt twórczości. Nagrody honorowe w 2019 r. otrzymują: reżyser David Lynch, aktor Wes Studi pochodzący z plemienia Czirokezów i włoska reżyserka Lina Wertmueller.
Nagrodę specjalną Akademii za wybitne osiągnięcia na polu działalności humanitarnej otrzymała aktorka Geena Davis. Przyznano jej nagrodę humanitarną im. Jeana Hersholta, duńskiego aktora, który wyemigrował do USA i przez wiele lat był prezesem fundacji, która stworzyła system opieki emerytalnej dla pracowników branży filmowej.
Geena Davis, która została zapamiętana przez publiczność na całym świecie po roli Thelmy w filmie "Thelma i Luise" (1991), będzie po raz drugi laureatką nagrody Akademii. W 1988 r. otrzymała Oscara za najlepszą rolę drugoplanową w filmie "Przypadkowy turysta" (The Accidental Tourist).
Nagroda specjalna przyznawana przez członków zarządu Akademii Sztuki i Techniki Filmowej (AMPAS), ma wyrazić ich uznanie dla zasług Davis na polu obrony praw kobiet i walki ze stereotypami dotyczącymi płci w mediach. Aktorka założyła feministyczny Instytut ds. Gender w Mediach i zajmuje się między innymi edukacją dzieci oraz młodzieży z wykorzystaniem sztuk audiowizualnych.
Oscary honorowe przyznawane są co roku za całokształt osiągnięć wybitnym twórcom kina światowego. "Za ich poświęcenie w ciągu całego życia na rzecz rozwoju sztuki filmowej i za ich osobisty wkład w rozwój techniki i produkcji filmowej" - podkreślił prezes Zarządu Akademii (AMPAS) John Bailey podczas poniedziałkowej konferencji prasowej w Los Angeles, na której przedstawiono nazwiska laureatów.
W 2019 r. członkowie zarządu ("Governors") postanowili uhonorować Oscarem za całokształt jednego z najbardziej charakterystycznych amerykańskich twórców filmowych - Davida Lyncha, który był wielokrotnie nominowany do Oscara (m.in. za film "Blue Velvet", Człowiek Słoń" czy "Mulhololland Drive"), ale nigdy nie dostąpił zaszczytu wręczenia mu statuetki.
73-letni Lynch, który w swoich filmach często odwołuje się do motywów surrealistycznych i podświadomości, zdobył światową sławę dzięki zrealizowanemu w 1989 r. serialowi telewizyjnemu "Miasteczko Twin Peaks".
Zarząd postawił też uhonorować 71-letniego aktora amerykańskiego pochodzenia czirokeskiego - Wesleya "Wes" Studiego. Wes Studi zapisał się w pamięci widzów rolami w takich filmach jak "Tańczący z wilkami" czy "Ostatni Mohikanin", gdzie grał role rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej. Grał też w filmach "Gorączka" (Heat) z 1995 r. i "Avatar" z 2009 r.
Spośród zagranicznych twórców filmowych zarząd AMPAS postawił wyróżnić w 2019 r. 91-letnią Linę Wertmueller, włoską realizatorkę, reżyser i autorkę scenariuszy filmowych, która w przeszłości była bliską współpracowniczką Federica Felliniego. Jej głośny film "Siedem piękności Pasqualino" z 1976 r. miał aż 4 nominacje do Oscara, ale ostatecznie nie otrzymał żadnej nagrody.
Wertmueller była pierwszą kobietą w historii Oscarów nominowaną w kategorii najlepszy reżyser - zaznacza w komentarzu Agence France Presse, sugerując, że przyznanie nagrody za całokształt twórczości włoskiej reżyserce jest aktem sprawiedliwości.
Na wiadomość o decyzji Amerykańskiej Akademii Filmowej Lina Wertmueller zareagowała słowami: "Jestem bardzo wdzięczna". "To nagroda, której nigdy się nie spodziewałam i dlatego jest tym cenniejsza" - dodała. Reżyserka stwierdziła: "Oczywiście, Bogu dzięki, Amerykanie zawsze dobrze mi życzyli".
Nagrody honorowe przyznawane są formalnie jako oddzielna nagroda od 2009 roku. Nagrody specjalne, jak Nagroda humanitarna im. Jeana Hersholta, były ustanawiane w różnych okresach.
Nagroda im. Hersholta została wręczona po raz pierwszy w 1957 r., podczas 29. ceremonii wręczenia Oscarów. Patron nagrody był duńskim aktorem, który wyemigrował do Stanów Zjednoczonych w 1913 r. i był dwukrotnie nagrodzony nieformalnym Oskarem honorowym. Przez 18 lat Hersholt był przewodniczącym Motion Picture Relief Fund, organizacji, która zapewniała pomoc i wsparcie finansowe dla emerytowanych pracowników branży filmowej.
Laureatami Oscarów honorowych za 2018 r. byli Cicely Tyson, Lalo Schifrin oraz Marvin Levy. Ponadto - Kathleen Kennedy i Frank Marshall otrzymali nagrodę ustanowioną ku czci Irvinga G. Thalberga. Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej przyznaje ją okresowo od 1938 roku za wybitne dokonania podnoszące poziom produkcji filmowej.
Nagrody honorowe i specjalne Akademii za 2019 r. zostaną wręczone podczas uroczystej ceremonii, jaka odbędzie się 27 października w hali widowiskowej The Ray Dolby Ballroom w Hollywood. (PAP)
Na zdjęciu: David Lynch
fot.Tytus Zmiejewski/EPA-EFE/Shutterstock
Ewa Malcher
