395 nazwisk księży oraz osób świeckich pracujących w diecezjach stanu Illinois znalazło się w tzw. Raporcie Andersona, dotyczącym pedofilii w Kościele katolickim w Illinois. Liczba nazwisk jest ponad dwukrotnie dłuższa niż opublikowana przez władze kościelne. Raport ujawnia skalę pedofilii w diecezjach w Illinois oraz proceder przenoszenia duchownych podejrzanych o czyny pedofilskie do innych parafii. Wśród sprawców są polscy duchowni oraz księża polskiego pochodzenia.
185-stronicowy Raport Andersona został opublikowany 20 marca. Jego autorzy, prawnicy z kancelarii adwokackiej Jeff Anderson & Associates w Minnesocie, reprezentującej ofiary seksualnego molestowania przez księży, upublicznili nazwiska 395 księży, zakonnic i osób świeckich pracujących w diecezjach w stanie Illinois – w Archidiecezji Chicagowskiej oraz diecezjach Belleville, Joliet, Peoria, Rockford i Springfield. Prawie wszyscy ujęci w raporcie sprawcy zostali usunięci ze stanu kapłańskiego lub zrezygnowali z kapłaństwa. Inni przeszli na emerytury, wielu zmarło. Niektóre ze spraw sięgają kilku dekad wstecz, nawet do lat 50. ubiegłego wieku. Według autorów w wielu przypadkach czyny pedofilskie popełniane przez duchownych były tuszowane przez władze kościelne, a ich ofiarom wypłacano odszkodowania. Tylko nieliczne z nich kończyły się w sądzie, a ich sprawcy zostali pociągnięci do odpowiedzialności karnej.
W raporcie znalazły się nazwiska księży-pedofilów, ich zdjęcia oraz lista parafii, w których pracowali. Z dokumentu wyłania się szokujący obraz przenoszenia duchownych, którzy dopuścili się czynów pedofilskich, do kolejnych parafii, bez ograniczenia im dostępu do dzieci.
Ponad 200 nazwisk więcej
Raport Andersona, zdaniem jego autorów, jest zaledwie początkiem ujawniania rozmiarów procederu pedofilii w diecezjach stanu Illinois, a lista nazwisk księży-pedofilów jest niepełna.
Najnowsze śledztwo w sprawie wykorzystywania seksualnego nieletnich przez duchownych w Illinois, prowadzone przez biuro Prokuratura Generalnego wykazało, że skala pedofilii wśród księży jest o wiele wyższa niż zgłoszona przez diecezje w stanie Illinois, w tym przez Archidiecezję Chicagowską. Z raportu wynika, że stanowe diecezje lekceważyły skargi i cierpienia ofiar pedofilów w sutannach oraz wielokrotnie odmawiały wszczęcia śledztwa w sprawach wykorzystywania seksualnego nieletnich.
Według Prokuratora Generalnego Illinois, diecezje stanu Illinois otrzymały na przestrzeni lat zgłoszenia dotyczące 690 duchownych podejrzanych o czyny pedofilskie, ale publicznie uznały oskarżenia wobec zaledwie 185 księży. W odpowiedzi na raport Archidiecezja Chicagowska odpowiedziała, że „zgłasza wszystkie przypadki nadużyć seksualnych, bez względu na datę ich popełnienia; niezależnie od tego, czy sprawca jest księdzem diecezjalnym czy zakonnikiem, bez względu na to, czy zmarł, czy wciąż żyje”. Archidiecezja podkreśliła jednak, że w Raporcie Andersona znalazły się także nazwiska duchownych należących do zgromadzeń zakonnych, a te przypadki „są rozpatrywane oddzielnie”. Raport ostro skrytykowały władze diecezji Springfield, określając go jako „mylący i nieodpowiedzialny”, zapewniając jednocześnie, że „diecezja nie ustaje w wysiłkach, aby zadośćuczynić ofiarom zła”.
Pedofilia to dzisiejszy problem
W odpowiedzi na zarzuty o nierzetelność raportu kancelaria Andersona zapewniła, że wszystkie przypadki nadużyć seksualnych zostały zweryfikowane, a nazwiska sprawców znalazły się w dokumentach sądowych i kościelnych oraz w artykułach prasowych. Jeff Anderson oświadczył, że raport został opublikowany, aby poinformować opinię publiczną o rozmiarach pedofilskiego procederu w Kościele w Illinois oraz zapewnić ofiary molestowania, że nie są pozostawione same sobie.
„Niebezpieczeństwo molestowania seksualnego przez księży w Illinois jest problemem dzisiejszym, a nie tym z przeszłości. Problem ten pozostanie niebezpieczeństwem dopóki nazwiska duchownych, którzy dopuścili się molestowania seksualnego nieletnich oraz przypadki molestowania dzieci nie zostaną upublicznione” – czytamy w raporcie. Zdaniem Andersona, raport powinien skłonić władze kościelne do pełnej transparentności i ujawnienia kolejnych setek nazwisk księży, którzy popełnili czyny pedofilskie.
Polacy wśród sprawców
Wśród duchownych oskarżonych o seksualne wykorzystywanie nieletnich znaleźli się także polscy księża oraz amerykańscy duchowni polskiego pochodzenia. Za Raportem Andersona publikujemy ich nazwiska, krótki opis kariery oraz zarzucanych im czynów.
Ks. Alexander Sylwester Baranowski – święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1955. W latach 1956-61 był księdzem w chicagowskiej parafii św. Wacława, następnie w parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy (1962-66), parafii Świętych Młodzianków (1967-68) oraz w parafii św. Brunona (1969-75). W 1963 roku ojciec jednej z małoletnich parafianek zgłosił, że ks. Baranowski utrzymywał kontakty seksualne z jego córką. Ks. Baranowski został oskarżony o seksualne wykorzystanie pięciorga dzieci. Z dokumentów Archidiecezji Chicagowskiej wynika, że zrezygnował z kapłaństwa w 1975 roku. Następnie ożenił się i prowadził sieć moteli. Zmarł w 2011 roku. Jego nazwisko figuruje na ujawnionej przez Archidiecezję liście duchownych podejrzanych o seksualne wykorzystywanie nieletnich.
Ks. Donald Ulatowski – święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1956. Do roku 1995 pracował w sześciu parafiach w aglomeracji chicagowskiej, m.in. św. Franciszka z Asyżu w Chicago, św. Marii Goretti w Schiller Park i Niepokalanego Poczęcia w Waukegan. W roku 1994 Archidiecezja Chicagowska otrzymała szereg zgłoszeń dotyczących molestowania seksualnego dzieci przez ks. Ulatowskiego. Ksiądz został osunięty od pełnienia publicznych funkcji kapłańskich i trafił na diecezjalną listę księży podejrzanych o seksualne wykorzystywanie nieletnich. W roku 1999, na krótko przed śmiercią przyznał się do seksualnego wykorzystywania dzieci.
Ks. Henry Swider – wyświęcony na księdza w 1950 roku. Pracował w parafiach: św. Józefa w Summitt (1950-59), Świętych Młodzianków (1960-66), Matki Bożej Nieustającej Pomocy (1966-67), św. Brygidy (1967-69) i św. Kazimierza (1972). Ksiądz Swider wielokrotnie przebywał na długotrwałych urlopach i zwolnieniach, które spędzał głównie w Acapulco, w Meksyku. Miejsce jego pobytu w latach 1973-2007 jest nieznane. Za seksualne molestowanie co najmniej trzech chłopców trafił na diecezjalną listę księży podejrzanych o seksualne wykorzystywanie nieletnich. Zmarł w roku 2007.
Ks. Leonard Bogdan – wyświęcony w 1960 r., zaraz po święceniach trafił do chicagowskiej parafii św. Kamila. Od 1966 do 1970 w parafii św. Izydora Rolnika w Blue Island, a następnie w parafii św. Symforozy w Chicago (1970-74). Od 1974 roku ks. Bogdan przebywał na studiach w Rzymie, skąd w 1976 wrócił do Chicago. Sprawował funkcje w Archidiecezji, a od 1979 r. pracował w parafii Najświętszego Serca Jezusa w Chicago. Po raz pierwszy o seksualne wykorzystanie dziecka został oskarżony w roku 1981. Pod naciskami Archidiecezji rodzina ofiary wycofała oskarżenia, ale krótko potem ujawniła się kolejna małoletnia ofiara księdza Bogdana. Ksiądz został przeniesiony do Kalamazoo, w stanie Michigan. Sprawował wysokie funkcje w Archidiecezji Chicagowskiej oraz Diecezji Kalamazoo. Po przejściu księdza na emeryturę w roku 2000, jego ofiara wznowiła oskarżenia o molestowanie, władze Archidiecezji uznały je za „uzasadnione”, a nazwisko księdza znalazło się na diecezjalnej liście duchownych podejrzanych o seksualne molestowanie nieletnich. Ksiądz Bogdan został przeniesiony do ośrodka dla emerytowanych kapłanów w Arizonie, gdzie prawdopodobnie przebywa do dziś.
Ks. Norman Czajka – po święceniach kapłańskich w roku 1961, do 1966 roku był księdzem w chicagowskim kościele św. Jana Bożego. Następnie sprawował posługę kapłańską w innych polskich parafiach w Chicago i okolicach: św. Kazimierza (1966-85), Matki Boskiej Częstochowskiej (1985-86) oraz św. Kamila (1986-2004). W latach 1968-79 ks. Czajka był kapelanem skautowskiej organizacji Boy Scouts w Chicago. W roku 2005 został oskarżony o molestowanie seksualne. Ofiara ks. Czajki twierdziła, że do molestowania doszło w 1995 roku, kiedy była dzieckiem. W 2006 r. ksiądz został odsunięty od pełnienia publicznych obowiązków kapłańskich i wpisany na diecezjalną listę duchownych podejrzanych o molestowanie seksualne nieletnich. Zmarł w 2012 roku.
Ks. Leonard Kmak – wyświęcony w 1959 roku. W latach 1959-64 pracował w chicagowskiej parafii św. Fidelisa, a następnie w parafii św. Weroniki (1964-68). W roku 1968 zrezygnował z kapłaństwa. W 2005 r. został oskarżony o molestowanie seksualne nieletnich, do którego dojść miało w 1962 roku. Zmarł w 2002 roku.
Ks. Czesław Przybyło – święcenia kapłańskie otrzymał w 1976 r. w Polsce. Od roku 1977 przebywał w Stanach Zjednoczonych – najpierw pracował w parafii św. Stanisława w Utica, w stanie Nowy Jork, a następnie, w latach 1978-80 w parafii St. Mary w Reading, w Pensylwanii. Od 1988 do 1991 r. był księdzem w chicagowskiej parafii Pięciu Braci Męczenników, a w latach 1992-93 w parafii Świętych Młodzianków. Ks. Przybyło został oskarżony o molestowanie seksualne dzieci, do którego dochodzić miało w latach 1987-92 i trafił na diecezjalną listę zagranicznych księży podejrzanych o molestowanie seksualne nieletnich. Od 2010 r. ks. Przybyło rzekomo przebywał w parafii King Shrine Christ w miejscowości Winfield, w stanie Illinois. Obecne miejsce jego pobytu jest nieznane.
Ks. Konstanty Przybylski – święcenia kapłańskie otrzymał w 1976 roku. W latach 1980-87 pracował w chicagowskiej parafii św. Jacka. W 2005 r. ks. Przybylski został aresztowany i oskarżony o molestowanie seksualne dwóch chłopców. Do molestowania doszło, kiedy pracował w parafii św. Cecylii w Port Dover w Kanadzie, w latach 1995-2000. Ks. Przybylski molestował dzieci w swoim domu w Kanadzie oraz podczas podróży do Chicago, Rzymu i Polski, w które zabierał ze sobą chłopców. Został skazany na pięć lat więzienia. Po wniesieniu przez ofiary w 2006 r. pozwów cywilnych, ksiądz Przybylski został usunięty ze stanu kapłańskiego. Obecne miejsce jego pobytu jest nieznane.
Ks. Stanisław (Stanley) Staniszewski – święcenia kapłańskie otrzymał w Warszawie w roku 1974. Od roku 1975 pracował w Stanach Zjednoczonych, w co najmniej 12 parafiach – w stanach Indiana, Illinois, Michigan, Floryda i Dakota Południowa. W latach 1984-90 był księdzem w parafii Świętych Młodzianków w Chicago, a w roku 1994 – w parafii św. Cypriana w River Grove. Ks. Staniszewski był wielokrotnie przenoszony do kolejnych parafii; ostatnie znane miejsce jego pobytu to parafia św. Józefa i Robotników w miejscowości Huntimer, w Południowej Dakocie. Jego nazwisko padło w pozwie sądowym dotyczącym molestowania seksualnego chłopca w latach 1979-81, kiedy był księdzem w parafii św. Kazimierza w Hammond, w Indianie. Nie wiadomo, gdzie przebywał ks. Staniszewski od 2003 r. do swojej śmierci w roku 2016.
Inni księża o polskojęzycznych nazwiskach należący do Archidiecezji Chicagowskiej, którzy znaleźli się w Raporcie Andersona to: ks. Valentine Klimek, ks. Michael Krol, ks. Richard Skriba, ks. Raymond Skriba, ks. Marion Joseph Snieg, ks. Robert Stepek, ks. Joseph Wilk oraz diakon Louis Wojtowicz.
Publikujemy także polskojęzyczne nazwiska księży z innych diecezji w stanie Illinois, którzy znaleźli się w Raporcie Andersona.
Diecezja Belleville: ks. Robert Chlopecki, ks. Raymond Kownacki.
Diecezja Joliet: ks. Andrew Buczyna, ks. Phillip Dedera, ks. John Furdek, ks. Mark Jendrysik, ks. Frederick Lenczycki, ks. James Nowak, ks. Edward Stefanich.
Diecezja Peoria: ks. John Onderko, ks. Bernard Tomaszewski.
Diecezja Rockford: ks. Joseph Jablonski.
----
Grzegorz Dziedzic
[email protected]
fot.123RF
Ewa Malcher
