Wielu naszych czytelników, mających rachunki w instytucjach finansowych w Polsce, dostaje do wypełnienia druki zatytułowane „Oświadczenie CRS Klienta Indywidualnego”, gdzie klient ma wstawić kraj, gdzie jest rezydentem podatkowym, oraz numer podatkowej identyfikacji. Gdy Kowalski pytany jest o podatki i swój numer Social Security, zaczyna się niepokoić. Czy słusznie?
Czytelniczka pyta
Pan Jan przysłał maila, w którym pisze: „Mieszkam w Stanach i mam konto w polskim banku. Dwa lata temu wypełniłem oświadczenie w sprawie FATCA. Dlaczego bank pisze do mnie powtórnie? Co to jest CRS? Zastanawiam się, czy ten list dotyczy osób, które mieszkają na stałe w Polsce, a czasowo przebywają w Stanach. Jeśli tak, to w jaki sposób będzie sprawdzane, że dany właściciel konta przebywa aktualnie w USA?”
Zacznijmy od wyjaśnienia, czym jest FATCA, Euro-FATCA i CRS.Krótko o FATCA
FATCA (ang. Foreign Account Tax Compliance Act) to ustawa uchwalona przez Kongres USA, która m.in. nakłada na zagraniczne instytucje finansowe obowiązek identyfikacji rachunków finansowych należących do amerykańskich podatników.
Już 113 państw zawarło ze Stanami porozumienia o wdrażaniu FATCA, w tym Polska (Dz. U. z 2015 r. poz. 1647). Wymogi zapowiedziane w Umowie FATCA zostały wprowadzone ustawą z dnia 9 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1712), która wymaga od polskich instytucji finansowych, by identyfikowały amerykańskie rachunki oraz przekazywały informacje o nich do Ministra Finansów.
Co to jest CRS
Common Reporting Standard, w skrócie CRS, to model automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania, opracowany w roku 2014 przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). W czerwcu 2015 roku 53 kraje podpisały wielostronną umowę o implementacji CRS: wymianie informacji podatkowych i walki z unikaniem opodatkowania.
FATCA jest aktem prawa amerykańskiego, na podstawie którego instytucje finansowe zobowiązane są do identyfikacji tzw. US persons oraz przesyłania wymaganych informacji zgodnie z przepisami FATCA, w oparciu o obywatelstwo i podatkową rezydencję w Stanach. CRS wymaga natomiast, aby instytucje finansowe identyfikowały klientów mających rezydencję podatkową w innym kraju niż ten, w którym prowadzone są ich rachunki.
Co to jest Euro-FATCA
Euro-FATCA to CRS – model automatycznej wymiany informacji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej, wprowadzony dyrektywą Rady, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 16 grudnia 2014. Podstawą prawną w Polsce, uprawniającą do wymiany takich informacji jest Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2017/648).
FATCA to CRS pomiędzy Stanami i resztą świata, Euro-FATCA to CRS w ramach Unii Europejskiej. Standardy tych systemów są podobne, a terminy używane zamiennie.
Ustawa implementująca Euro-FATCA i CRS weszła w życie w Polsce 1 września 2016 r. Wprowadziła, oprócz kar skarbowych, instytucję kary pieniężnej nakładanej na instytucje finansowe nie stosujące się do Ustawy, w wysokości do miliona zł. Nic więc dziwnego, że banki pracują bardzo gorliwie.
Dlaczego bank pyta znowu o kraj rezydencji podatkowej
Euro-FATCA zobowiązuje polskie instytucje finansowe do określenia, gdzie ich klienci powinni płacić podatki, co wiąże się z określeniem ich rezydencji podatkowej. W celu uzyskania tych informacji banki korzystają z danych, które już posiadają o swoich klientach, a również proszą o dostarczenie brakujących danych.
Jeśli nawet dostarczyłeś informacje dla potrzeby FATCA dwa lata temu, bank wciąż może poprosić o dostarczenie dodatkowych informacji, gdyż CRS i FATCA stanowią dwie odrębne (choć podobne) regulacje.
Jakich informacji bank się od ciebie domaga
W związku z wymogami Euro-FATCA, banki proszą o dostarczenie następujących informacji o kliencie indywidualnym: imię i nazwisko; aktualny adres zamieszkania; miejscowość i kraj urodzenia; data urodzenia; kraj/kraje rezydencji podatkowej; numer identyfikacji podatkowej tzw. TIN.
Wszystkie instytucje finansowe w państwach uczestniczących w procedurze CRS mają obowiązek postępowania zgodnie z wymogami CRS. Instytucje finansowe są zobowiązane blokować środki swoich klientów w przypadku niemożności uzyskania oświadczeń.
Jakie informacje o tobie będą banki przekazywać
Jeśli okaże się, że klient jest rezydentem podatkowym innego kraju, bank przekaże taką informację do polskich lokalnych organów podatkowych, które następnie mogą wymieniać te informacje z organami podatkowymi kraju, którego rezydentem podatkowym jest dany klient.
Słane będą dane dostarczone przez klienta na formularzach „Oświadczenie CRS klienta indywidualnego”, a także informacje o rachunkach i produktach klienta, włączając w to saldo rachunku i łączną kwotę wpłaconych odsetek lub płatności.
Który kraj jest twoim krajem rezydencji podatkowej
Banki nie pomagają bardzo klientom w odpowiedzi na to pytanie. W instrukcjach czytamy: „Zdefiniowanie kraju rezydencji podatkowej zależy od oceny dokonanej na podstawie ustaw podatkowych, umów międzynarodowych oraz innych okoliczności. W przypadku pytań dotyczących Państwa kraju rezydencji podatkowej, prosimy skontaktować się z niezależnym doradcą, gdyż nasz bank nie świadczy usług doradztwa podatkowego lub prawnego”.
Każdy kraj może mieć inną definicję podatkowej rezydencji. W Stanach Zjednoczonych „rezydentem podatkowym” jest „osoba amerykańska” (US person). IRS definiuje, że „US Person” oznacza amerykańskiego obywatela, rezydenta, i dowolną osobę, która nie jest cudzodziemcem. Rezydentem natomiast jest ktoś, kto spełnia warunek posiadania zielonej karty albo warunek znaczącej obecności (substantial presence test), który sprowadza się do tego, czy w roku bieżącym i dwóch poprzednich przebywałeś w USA ponad 183 dni. Obliczenie jest skomplikowane, przeczytaj: https://www.irs.gov/individuals/international-taxpayers/substantial-presence-test.
Jak polski bank będzie cię sprawdzał
Pan Jan pyta, jak polski bank sprawdzi prawidłowość podanych danych. Otóż bank szpiegować i sprawdzać nie będzie. Ale wystarczy podać amerykański adres zamieszkania, amerykański adres do korespondencji czy upoważnić amerykańskiego pełnomocnika, a konto uznane zostanie za amerykańskie. Transfery środków ze Stanów również zwrócą uwagę personelu banku. O konsekwencjach identyfikacji nas jako podatnika amerykańskiego i obronie przed kłopotami przeczytasz w książce „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, której najnowsza wersja uaktualniona na rok 2019 jest dostępna w księgarniach i na sieci.
Elżbieta Baumgartner
jest autorką wielu poradników, między innymi książek pt. „Jak szczędzać na podatkach”, „Amerykańskie emerytury”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com
fot.123RF
Ewa Malcher
