„Chicago Tribune” karci Polskę, konsul Janicki odpowiada

13 lipca w „Chicago Tribune” ukazał się artykuł redakcyjny pt. „Poza NATO, Brexitem i Putinem – polski problem Europy” („Beyond NATO, Brexit and Putin: Europe’s Poland problem”), poruszający problem populizmu w Europie przez pryzmat konfliktu pomiędzy polskim rządem a Unią Europejską, dotyczącym zmian w Sądzie Najwyższym. Na artykuł zareagował konsul generalny RP w Chicago, Piotr Janicki, którego odpowiedź została opublikowana na stronie internetowej „Chicago Tribune”.

W artykule redakcyjnym pt. ”Poza NATO, Brexitem i Putinem – polski problem Europy”, publicyści największej opiniotwórczej gazety w Wietrznym Mieście – „Chicago Tribune” w mocnych słowach skrytykowali przeprowadzane przez rząd zmiany w polskim sądownictwie, w tym wymianę części sędziów Sądu Najwyższego. „W Polsce, nacjonalistyczny rząd systematycznie rozmontowuje niezawisłość sądów. W Sądzie Najwyższym przeprowadzono czystkę, a sędziowie zostali zastąpieni przez sędziów lojalnych wobec władz. (…) Wiele osób w Polsce obawia się, że rząd odchodzi od zasad demokracji i zmierza ku autorytarnemu stylowi władzy, takiemu, który Lech Wałęsa pomógł obalić w latach 80.” – czytamy w artykule. Dalej autorzy opisują konflikt pomiędzy polskim rządem a Unią Europejską, która ich zdaniem nie posiada odpowiednich narzędzi w walce z narastającą w Europie falą populizmu. Publicyści proponują jednak rozwiązanie: „Wstrzymanie pomocy finansowej dla krajów członkowskich, które tratują zasady prawa, byłoby mocnym przekazem mówiącym, że Unia Europejska chce, aby Polska i inne rządzone przez prawicowe władze kraje przestrzegały unijnych wartości, które powinny łączyć wszystkie kraje Europy”. Artykuł kończy się konkluzją, że Polska powinna przemyśleć i zmienić postępowanie, a impulsem do tej zmiany powinien być „kuksaniec” z Waszyngtonu i upomnienie przez administrację Donalda Trumpa. Redakcja „Chicago Tribune” przypomina, że „Polska potrzebuje wsparcia Ameryki i całego NATO, aby odeprzeć wciąż realne zagrożenie płynące ze strony Rosji”. Jak można było się spodziewać, redakcyjny artykuł wywołał burzę w polonijnej społeczności. Najgłośniej swoje oburzenie wyrazili zwolennicy reformy sądownictwa i polskiego rządu, sprzeciwiający się ingerencji Unii Europejskiej w wewnętrzne sprawy Polski. Odpowiedzią na artykuł był list konsula generalnego RP w Chicago Piotra Janickiego, adresowany do Johna McCormicka – szefa redakcji dziennika “Chicago Tribune”. Odpowiedź konsula Janickiego ukazała się na stronie internetowej chicagowskiej gazety. Poniżej publikujemy oryginalną wersję oraz polskie tłumaczenie tego listu. Konsul Piotr Janicki pytany o motywacje, które kierowały nim przy napisaniu odpowiedzi na kontrowersyjny wstępniak napisał: „Moją motywacją do napisania listu do redakcji „Chicago Tribune” była chęć odpowiedzi na intelektualną nierzetelność tej gazety. Cześnik bohater „Zemsty” Aleksandra Fredry odpowiedziałby jednym zdaniem: ‘Znaj proporcjum, mocium panie’. Ja dodam, że nie można godzić się na intelektualne nadużycia zestawiające zagadnienia reformy wymiaru sprawiedliwości w Polsce z niedemokratyczną działalnością Putina. Aż nadto widoczny w tekście „Chicago Tribune” jest błąd logiczny „argumentum ad traditionem” w nowoczesnej wersji „reductio ad Putinum”, aby milczeć.” Grzegorz Dziedzic [email protected] 16 lipca 2018 r. Szanowna Redakcjo, Zdecydowałem się napisać do Państwa w sprawie niedawnego artykułu: „Nie tylko NATO, Brexit, Putin. Europejski problem z Polską”. Zasada wzajemnego wpływu i równoważenia się trzech rodzajów władzy w systemie amerykańskiego prawa jest co do zasady aprobowana przez opinię publiczną w Stanach Zjednoczonych. Amerykańscy prezydenci wybierają kandydatów na urzędy w federalnym sądownictwie a Senat zatwierdza te kandydatury albo im się sprzeciwia. To już przyjęta zasada, utarta praktyka w USA. W przeciwieństwie do większości Amerykanów, polscy obywatele nie mogą wpływać na kształt sądownictwa w Polsce poprzez decyzję podejmowane przy urnie wyborczej ani bezpośrednio ani nawet pośrednio. Władza, która nie podlega kontroli często okazuje się niesprawiedliwa. W Polsce przed rokiem 1989, ale także po transformacji ustrojowej tak właśnie wyglądał ustrój sądów. System sądownictwa, który według waszej redakcji wymaga zachowania to ustrój, w którym sędziowie decydują o przyjęciu do zawodu innych sędziów, o wzajemnych awansach i o odpowiedzialności dyscyplinarnej we własnym środowisku. Taki system wymiaru sprawiedliwości wymaga reformy. Obniżenie wieku emerytalnego sędziów ustawą nie wpływa na niezależność sądów, nie wpływa na jakość sędziowskiej niezawisłości. Sędziowie zachowają swoje dotychczasowe przywileje, łącznie z immunitetem sędziowskim i przywilejami emerytalnymi. W naszym systemie nie ma nic co naruszałoby europejskie standardy. Polski Premier Mateusz Morawiecki stwierdził, że kraje Unii Europejskiej mają prawo do kształtowania swojego sądownictwa. Powiedział, że: "Mamy prawo kształtować swój wymiar sprawiedliwości zgodnie ze swoimi tradycjami. Można to nazwać populizmem, ale wcześniej czy później należałoby sobie odpowiedzieć na pytanie czy spełnianie oczekiwań obywateli jest populizmem czy też może stanowi kwintesencję demokracji". Piotr Janicki Konsul Generalny RP w Chicago July 16, 2018 Dear Editor, I am writing in regard to your recent editorial piece “Beyond NATO, Brexit and Putin: Europe’s Poland Problem”. The checks and balances in the American legal system are generally approved by the American public. American presidents pick their candidates for the federal judiciary and the Senate opposes or consents to these nominations. This is a well established practice in the United States of America. Unlike most of Americans, the citizens of Poland can not influence the Polish Judiciary with their decisions at the polling stations neither directly nor indirectly. Power that is not accountable is often times unjust. Yet this was exactly how the Polish judiciary was structured before and also after the 1989 transition. The system that is worth preserving according to your opinion is the system where judges recruit other judges into the judiciary; judges then elevate each other to higher positions in the judiciary, as well as hold each other accountable for their misdeeds. It is necessary to reform this type of judiciary system. Lowering the judges’ retirement age in a statute does not prejudice the independence of courts, as it has no impact on their quality of independence. All Polish judges will keep their existing guaranteed rights, including immunity, and none will be deprived of their retirement benefits. There is nothing in our system that contravenes European standards. Polish Prime Minister Mateusz Morawiecki stated that EU countries had the right to shape their courts in accordance to their own traditions: “Every country has a right to set up its own legal values with its own traditions. You can call it populism, but, sooner or later, the following question must be asked: is meeting the expectations of our citizens truly populistic or maybe it is the essence of democracy.” Sincerely, Piotr Janicki Consul General of the Republic of Poland in Chicago fot.Wikipedia