Długie podróże są dla organizmu dużym obciążeniem. Długotrwałe unieruchomienie w pozycji siedzącej może prowadzić do rozwoju zakrzepicy żył głębokich, którą naukowcy określają potocznie syndromem klasy ekonomicznej.
W samolocie klasa ekonomiczna to niewygodne warunki podróżowania i brak miejsca umożliwiającego swobodne poruszanie się, podobnie jak w samochodzie i pociągu. Gdy chodzimy, nasze stopy działają jak pompa, która pomaga wtłaczać krew z najniższych partii naszego ciała do naczyń żylnych. Podczas długiego siedzenia w jednej pozycji bez ruchu ta pompa nie pracuje. Co gorsze, dochodzi do ucisku na tylną powierzchnię ud oraz doły podkolanowe, a w rezultacie do zwiększenia ciśnienia w tkankach.
Powoduje to zwolnienie przepływu krwi i jej zastój w żyłach głębokich kończyn dolnych (pojawiają się obrzęki w okolicach kostek). W konsekwencji może to doprowadzić do powstania płynnych złogów. W niektórych przypadkach może dojść do powstania skrzepu na ściance żyły. Zjawisko to nazwane jest skrzepliną i prowadzi do powstania zakrzepicy, która jeszcze bardziej utrudnia przepływ krwi.
Poważny stan wywiązuje się wtedy, gdy część skrzepu ulegnie oderwaniu i zaczyna się przemieszczać wraz z prądem krwi. Gdy dotrze do zwężenia w naczyniu, zaczopowuje się, uniemożliwiając cyrkulację krwi. Dochodzi do zastoju, zapalenia i obrzęku, a w konsekwencji do zmniejszenia wydolności pracy serca. Może się zdarzyć, że skrzep przedostanie się z naczyń żylnych do tętnicy płucnej i albo znacznie zwęzi jej światło, albo ją zatka. W tym przypadku mówimy o zatorze płucnym. Jego następstwem może być nagłe zatrzymanie pracy serca i zgon.
By zapobiec takiej sytuacji, warto stosować w podróży kilka prostych zasad:
– wybierać odpowiedni strój, tzn. luźny i wygodny, który nie będzie uciskał kończyn dolnych ani talii
– zakładać rajstopy lub choćby podkolanówki uciskowe (znacząco zmniejszają zastój płynów w nogach), które w przypadku osób z grupy szczególnego ryzyka powinny zostać dopasowane indywidualnie
– jak najwięcej się ruszać: co jakiś czas pospacerować, wykonać kilka prostych ćwiczeń, a siedząc możliwie często napinać mięśnie podudzi oraz unosić pięty i wspinać się na palce, tak aby pracowały mięśnie łydek
– pić dużo płynów (bez alkoholu); jest to szczególne istotne podczas lotu samolotem, bowiem w kabinie powietrze jest suche – ograniczyć spożycie alkoholu
– zrezygnować z zażywania tabletek nasennych i uspokajających
– osoby szczególnie zagrożone powinny skonsultować się przed długą podróżą z lekarzem prowadzącym; w takich przypadkach koniecznie jest prewencyjne przyjęcie leku, który zapobiegnie powstaniu skrzepu; najczęściej jest to heparyna drobnocząsteczkowa podawana w zastrzyku, a czasem nawet zwyczajna aspiryna, która też rozrzedza krew.
Dorota Feluś
Dziennikarka. W Stanach Zjednoczonych od ponad 20 lat. Rodowita krakowianka. Studiowała elektronikę na AGH. Publikowała m.in. w „Gazecie Krakowskiej”, „Tempie”, „Kobiecie i Stylu: magazynie kobiet myślących”, „A'propos”, „Chicago Forum”. Współautorka „Bożego dopingu”. Pasje: drugi człowiek, medycyna holistyczna, tenis ziemny, podróże.
fot.pxhere.com
Ewa Malcher
