W pogoni za szczęściem nasze społeczeństwo osiągnęło już punkt kulminacyjny. Sposoby na szczęście podpowiadają tysiące książek samopomocowych, blogów i stron internetowych. Istnieją naukowo udowodnione techniki wspomagające dobre samopoczucie, jak ćwiczenia fizyczne, kierowanie świadomości na teraźniejszość, joga czy ćwiczenie wdzięczności za drobne elementy dnia codziennego. Jest jednak duża różnica pomiędzy szczęściem w rozumieniu hedonistycznym, czyli pogonią za przyjemnościami, a szczęściem pojmowanym jako znalezienie sensu i celu życia. Szukanie czystej przyjemności zazwyczaj kończy się obniżeniem nastroju. Kompulsywne zakupy, niezdrowe żywienie, nieodpowiedzialne zachowania seksualne, nadużywanie alkoholu i innych używek, dążenie do osiągnięcia euforii za wszelką cenę bez umiarkowania – mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji, które ze szczęściem nie mają nic wspólnego.
Naukowcy z dziedziny psychologii pozytywnej skupiają się na doświadczeniach, które nie muszą przynosić przyjemności w sensie hedonistycznym, ale zwiększają poczucie połączenia z innymi ludźmi, przynależności i życia w zgodzie z wartościami wewnętrznymi. Te doświadczenia i czynności nie zawsze są łatwe, ale utrzymują nas w przekonaniu, że nasze życie ma cel i sens. Na dłuższą metę to one dają nam głęboką satysfakcję i są bardziej wartościowe niż powierzchowne poczucie szczęścia i euforii.
Poszukiwanie poczucia celu i znaczenia
Trudno jest znaleźć znaczenie i sens we współczesnym świecie. Stres, tempo życia i natłok informacji sprawiają, że nasza codzienność często wypełniona jest troską i lękiem. Niestety, większość ludzi ma problemy ze znalezieniem głębokiego sensu życia. Jeśli uważasz, że należysz do tej większości, a chcesz, aby twoje życie było celowe i sensowne, szczerze odpowiedz sobie na następujące pytania.
1. Kiedy czujesz przepływ? Przepływ (z ang. flow, doznanie uniesienia, uskrzydlenie) jest koncepcją amerykańskiego psychologa pochodzenia chorwackiego, Mihalya Csikszentmihalyi’ego, który opisuje to zjawisko jako koncentrację na czynności, w którą człowiek głęboko się angażuje, z jednoczesnym silnym poczuciem zainteresowania i oddania, bez poczucia stresu. Czynność ta nie może być zbyt mało wymagająca, bo stanie się nudna, nie może też być zbyt wymagająca, bo spowoduje stres. Najłatwiej zrozumieć ją jako coś, czym można się pasjonować na tyle, by oddać jej swoją uwagę w pozytywny sposób i zatracić poczucie czasu. Tak więc odpowiedz sobie na pytanie: czy zajęcie się czymkolwiek sprawia, że czujesz przepływ? Czy jest to praca, którą kochasz, czy hobby, któremu poświęcasz cały sobotni poranek? Czy dają ci to ludzie, z którymi spędzasz czas i zapominasz o codziennych troskach?
2. Jakie twarze widzisz, kiedy myślisz o miłości? Dla wielu z nas relacje międzyludzkie to podstawa do znalezienia sensu życia. Co dla ciebie znaczy słowo miłość? Kiedy wyobrażasz sobie twarze przedstawiające dla ciebie to uczucie, kto przychodzi ci do głowy? Bardzo często sens i znaczenie w życiu zarówno profesjonalnym, jak i osobistym przychodzi nie z osiągnięć, ale z przebywania z ludźmi.
3. W co chcesz włożyć wysiłek? Zazwyczaj posiadamy różne poziomy motywacji do wykonywania poszczególnych czynności. Niektóre prace wykonujemy szybko i bez wysiłku, bo nie sprawiają nam trudności. Jeśli znajdujemy w sobie motywację do czegoś, to znaczy, że czynność ta jest dla nas ważna. Pomyśl o czynnościach, które lubisz wykonywać, a które wymagają wysiłku. Przynosi to na myśl stare powiedzenie: ”znajdź pracę, którą kochasz, a nie spędzisz w niej ani jednego dnia dłużej”. Oczywiście wielu z nas nie jest w stanie podejść do swoich zawodów z prawdziwą pasją, ale nawet ci, którzy swoją pracę uwielbiają, mogą stać się zestresowani i przeciążeni swoimi karierami. Jeśli spojrzysz wstecz i zobaczysz, nad czym ciężko w życiu pracowałeś, czego pragnąłeś i co osiągnąłeś, zdasz sobie sprawę, jakiego typu dążenia są najbardziej warte twojego czasu i wysiłku.
4. Co chciałbyś robić przez kolejne 12 godzin? Załóżmy, że miałbyś dzień, w którym byłbyś wypoczęty, zrelaksowany, wolny od wszelkich obowiązków i mógłbyś robić to, co tylko zechcesz. Co w takich okolicznościach chciałbyś robić przez kolejne 12 godzin? Wiemy, że w dzisiejszych czasach trudno jest być wolnym od obowiązków, ale wyobraź sobie dzień bez planów, które musisz wykonać, bez dosypiania, nadrabiania zaległości czy bezsensownego siedzenia przed telewizorem. Masz mnóstwo energii, którą możesz użyć do czegokolwiek chcesz. Co zdecydowałbyś się robić? Być może okaże się, że marnujesz czas na wybory, które nie są twoje, na życie które nie przynosi ci spełnienia. Pomyśl, w jaki sposób chcesz przeżyć swoje życie. Wybór należy przecież do ciebie.
Katarzyna Pilewicz
