Start rządowego Programu 500 plus, spór o Trybunał Konstytucyjny, Światowe Dni Młodzieży, szczyt NATO, 1050-lecie chrztu Polski, wznowienie badania katastrofy smoleńskiej, strajk kobiet czy reforma edukacji - te wydarzenia przykuwały uwagę opinii publicznej w 2016 r.
Spośród wyroków sądowych duże zainteresowanie budziły: proces ws. nielegalnych nagrań polityków w restauracjach z lat 2013-2014, kasacja prokuratora generalnego ws. ekstradycji Romana Polańskiego do USA, proces Tomasza Arabskiego i czterech innych urzędników, oskarżonych przez rodziny ofiar katastrofy smoleńskiej o niedopełnienie obowiązków przy organizacji lotu do Smoleńska 10 kwietnia 2010 r.
Wiele dyskusji wywołało też udostępnienie przez IPN dokumentów agenta SB "Bolka", znalezionych u wdowy po Czesławie Kiszczaku, połączenie funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, a także decyzja o ekshumacji ciał ofiar katastrofy smoleńskiej. Debatę społeczną rozgrzewał też spór o projektach: zaostrzających i liberalizujących przepisy dot. przerywania ciąży.
STYCZEŃ
- 1 stycznia – Weszły w życie przepisy, które wprowadzają ozusowanie umów zleceń. Składka emerytalna jest od tej pory płacona do minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- 4 stycznia - ZUS zarejestrował pierwsze elektroniczne zwolnienia lekarskie. Do końca 2017 r. obowiązywać będą równolegle dotychczasowe, papierowe zwolnienia.
- 7 stycznia - Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie w sprawie 10 uchwał Sejmu z 2015 r. - o unieważnieniu wyboru w październiku 2015 r., przez poprzedni Sejm, 5 sędziów TK oraz o powołaniu w grudniu 2015 r. 5 nowych w ich miejsce. Zdania odrębne złożyło troje sędziów, w tym Andrzej Rzepliński.
- 15 stycznia - Sejm uchwalił nowelizację kilkunastu ustaw regulujących zasady pobierania przez służby specjalne billingów oraz prowadzenia przez nie kontroli operacyjnej, w tym podsłuchów. Było to wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. o niekonstytucyjności części zasad inwigilacji. Zastrzeżenia do projektu wyrażała opozycja, RPO, Krajowa Rada Sądownictwa oraz wiele innych organów, środowisk i stowarzyszeń. RPO Adam Bodnar zaskarżył ustawę do TK.
- 23 stycznia - Weszła w życie nowelizacja, znosząca obowiązek szkolny dla sześciolatków i przedszkolny dla pięciolatków.
LUTY
- 4 lutego - Szef MON Antoni Macierewicz wznowił badanie katastrofy smoleńskiej. Do tego celu została powołana podkomisja w ramach Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego. Przewodniczącym podkomisji został dr inż. Wacław Berczyński, podobnie jak większość jej członków wcześniej związany z parlamentarnym zespołem smoleńskim kierowanym przez Macierewicza.
- 16 lutego - 4,5 roku więzienia w zawieszeniu, 93 tys. zł grzywny oraz przepadek przyjętych korzyści - to wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wobec Andrzeja M., głównego oskarżonego w "infoaferze" - nieprawidłowościach w przetargach z lat 2007-2010 na zakup sprzętu i usług teleinformatycznych dla MSWiA i KGP. Wyrok był wynikiem poddania się M. karze, na co zgodziła się prokuratura.
- 17 lutego - Prof. Marek Zirk-Sadowski został powołany przez prezydenta Andrzeja Dudę na prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.
- 19 lutego - Ernest Bejda został powołany przez premier Beatę Szydło na szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
- 22 lutego - IPN udostępnił dziennikarzom dokumenty agenta SB "Bolka", znalezione u wdowy po Czesławie Kiszczaku. Są to teczka personalna i teczka pracy z lat 1970-1976 TW "Bolek", gdzie znajduje się odręcznie napisane zobowiązanie do współpracy, podpisane: Lech Wałęsa "Bolek". Są tam też doniesienia "Bolka" oraz notatki funkcjonariuszy SB ze spotkań z nim.
- 22 lutego - Premier powołała szefów służb specjalnych - AW płk Grzegorza Małeckiego, ABW prof. Piotra Pogonowskiego, SWW płk Andrzeja Kowalskiego i SKW Piotra Bączka.
- 25 lutego - Odmienność płci nie jest konieczna do uznania, że dwie osoby pozostają we wspólnym pożyciu - uznał w uchwale siedmiu sędziów Izby Karnej Sąd Najwyższy. Otworzyło to drogę np. do odmowy zeznań wobec oskarżonego partnera tej samej płci.
MARZEC
- 4 marca - Weszła w życie reforma polegająca m.in. na połączeniu funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego. Kadencję zakończył dotychczasowy szef prokuratury Andrzej Seremet, zaś jego następcą został minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. W miejsce Prokuratury Generalnej powołano Prokuraturę Krajową; w miejsce prokuratur apelacyjnych - prokuratury regionalne. Minister-prokurator generalny uzyskał więcej uprawnień. Miesiąc później zlikwidowana została odrębna prokuratura wojskowa.
- 9 marca - Nowela ustawy o TK z grudnia 2015 r. autorstwa PiS narusza konstytucję - orzekł Trybunał Konstytucyjny, przy zdaniach odrębnych dwójki sędziów wybranych przez obecny Sejm. Zakwestionowano m.in. określenie pełnego składu jako co najmniej 13 sędziów; wymóg większości 2/3 głosów dla jego orzeczeń; nakaz rozpatrywania wniosków przez TK według kolejności wpływu. Według rządu nie był to wyrok i nie został opublikowany.
- 30 marca - Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił wyrok I instancji z 2015 r. skazujący na kary więzienia b. szefów CBA - w tym Mariusza Kamińskiego, dziś koordynatora służb specjalnych - za złamanie prawa przy "aferze gruntowej" z 2007 r. i prawomocnie umorzył całe postępowanie. Oskarżeni zostali w listopadzie 2015 r. ułaskawieni przez prezydenta Andrzeja Dudę. Wobec tego postępowanie musi być umorzone niezależnie od instancji, w której sprawa się znajduje - uzasadnił sąd.
- 31 marca - Sejm uchwalił ustawę przewidującą utworzenie rejestru przestępców seksualnych, m.in. pedofilów. Rejestr składałby się z dwóch części: rejestru z dostępem ograniczonym i rejestru publicznego, do którego dostęp będzie powszechny i bez ograniczeń.
- Przed Sądem Okręgowym w Warszawie ruszył proces Tomasza Arabskiego i czterech innych urzędników rządowych, oskarżonych w trybie prywatnym przez rodziny ofiar katastrofy smoleńskiej o niedopełnienie obowiązków przy organizacji lotu prezydenta Lecha Kaczyńskiego do Smoleńska 10 kwietnia 2010 r. Podsądni nie przyznają się do zarzutów, za które grozi im do 3 lat więzienia. Do procesu przyłączyła się prokuratura jako "rzecznik praworządności".
KWIECIEŃ
- 1 kwietnia - Start programu "Rodzina 500 plus" - sztandarowego projektu PiS. Dzięki niemu rodzinom przysługuje świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł miesięcznie na każde drugie i kolejne dziecko do 18 lat, niezależnie od dochodu; w przypadku rodzin z dochodem poniżej 800 zł netto na osobę (lub 1200 zł netto w przypadku wychowywania w rodzinie dziecka niepełnosprawnego) wsparcie można otrzymać także na pierwsze lub jedyne dziecko. Według danych na koniec listopada programem objęto 3,79 mln dzieci, czyli 55 proc. wszystkich dzieci w Polsce. Na świadczenia wydano ponad 15,1 mld zł.
- 1 kwietnia - Otworzyło się tzw. okienko transferowe pomiędzy ZUS i OFE. W tym czasie można było składać wnioski o przeniesienie 2,92 proc. składki na ubezpieczenie społeczne z Otwartych Funduszy Emerytalnych do Zakładu, lub odwrotnie. Do końca lipca skorzystało z tej możliwości ponad 135 tys. 300 osób.
- 13 kwietnia - Nadinspektor Jarosław Szymczyk został nowym komendantem głównym policji.
- 14 kwietnia - Rozpoczęły się trzydniowe, centralne obchody jubileuszu 1050. rocznicy chrztu Polski. W gnieźnieńskiej katedrze, pod przewodnictwem legata papieskiego kard. Pietro Parolina odprawiona została msza św. W Gnieźnie odbyły się też obrady Konferencji Episkopatu Polski. Z kolei na Ostrowie Lednickim - w miejscu, gdzie miał się odbyć chrzest Mieszka I - odbyło się nabożeństwo ekumeniczne, w którym udział wzięli duchowni Kościołów chrześcijańskich, pod przewodnictwem prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka. W Poznaniu miały miejsce uroczyste obrady Zgromadzenia Narodowego.
- Kandydat PiS, Zbigniew Jędrzejewski został wybrany przez Sejm na nowego sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Wynik głosowania wzbudził wątpliwości; wybór potwierdził marszałek Sejmu. Opozycja ujawniła, że posłanka Małgorzata Zwiercan (Kukiz'15) zagłosowała za kolegę klubowego Kornela Morawieckiego.
- 15 kwietnia - Weszły w życie zmiany przewidujące odejście od kontradyktoryjnego procesu karnego i powrót do modelu sprzed reformy wprowadzonej 1 lipca 2015 r. Na sądzie - jak przed reformą - zaczęła ciążyć inicjatywa dowodowa. Resort sprawiedliwości pod kierownictwem Zbigniewa Ziobry od początku krytycznie oceniał zeszłoroczną reformę procedury karnej wprowadzoną przez rząd PO-PSL i zapowiadał odejście od kontradyktoryjnej koncepcji oraz powrót do najważniejszych zasad sprzed zmian.
MAJ
- 2 maja - Prezydent Andrzej Duda mianował gen. Mieczysława Gocuła na drugą kadencję na stanowisku szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. W październiku w mediach pojawiły się informacje, że generał z końcem stycznia 2017 r. odejdzie ze służby wojskowej. MON je zdementowało.
- 11 maja - W Sejmie minister koordynator służb specjalnych Mariusz Kamiński podał, że służby specjalne inwigilowały 52 dziennikarzy. Billingowano ich telefony, pozyskiwano dane dotyczące miejsc logowania telefonów, sporządzano analizy dotyczące wszystkich osób, z jakimi kontaktowali się dziennikarze, częstotliwości tych kontaktów i miejsc pobytu dziennikarzy, ustalano też dane adresowe i zbierano informacji o ich sytuacji rodzinnej - mówił Kamiński.
- 13 maja - W Redzikowie (woj. pomorskie) rozpoczęły się prace przy budowie bazy pocisków przechwytujących amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej Aegis. To kolejny etap zainicjowanego w 2009 r. programu europejskiej części tarczy antyrakietowej (European Phased Adaptive Approach). System, którego częścią będzie instalacja w Redzikowie, ma chronić wojska USA i ich sojuszników z NATO przed pociskami balistycznymi wystrzelonymi z Bliskiego Wschodu. Baza ma być gotowa do działania w 2018 roku.
- 20 maja - W Sądzie Okręgowym w Warszawie zaczął się proces biznesmena Marka Falenty, jego współpracownika Krzysztofa Rybki i dwóch kelnerów oskarżonych za nielegalne nagrania w restauracjach z lat 2013-2014. Falenta i Rybka nie przyznali się do winy; kelnerzy przyznali się. Podsądnym grozi do 2 lat więzienia. Według prokuratury motywy ich działania miały "charakter biznesowo-finansowy".
- 24 maja - Początek strajku pielęgniarek z Centrum Zdrowia Dziecka. Tego dnia część pielęgniarek odeszła od łóżek pacjentów, domagając się podwyżek i poprawy warunków pracy. Negocjacje między pielęgniarkami a dyrekcją przez wiele dni nie przynosiły rezultatu, ostatecznie porozumienie podpisano po 16 dniach strajku.
- 31 maja - Minister obrony Antoni Macierewicz i sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg potwierdzili, że w Polsce i krajach bałtyckich będą stacjonowały cztery batalionowe grupy bojowe.
CZERWIEC
- 7 czerwca - Rozpoczęło się ćwiczenie Anakonda-16 - największe wojskowe manewry wojskowych w Polsce po 1989 r. W sojuszniczym ćwiczeniu, które trwało do 17 czerwca, wzięło udział ok. 31 tys. żołnierzy z 24 państw, w tym 12 tys. z Polski, z 3 tys. pojazdów, ponad 100 samolotami i śmigłowcami oraz 12 okrętami.
- 10 czerwca - Sejm uchwalił ustawę o działaniach antyterrorystycznych, której celem jest podniesienie efektywności działania polskiego systemu antyterrorystycznego i zwiększenie bezpieczeństwa obywateli. Zdecydowano, że głównym koordynatorem polityki antyterrorystycznej i osobą odpowiedzialną za zapobieganie zdarzeniom o charakterze terrorystycznym będzie szef ABW. Ustawa określa zasady m.in. wprowadzania stopni alarmu terrorystycznego.
- 18 czerwca - Prezydent podpisał postanowienia o wysłaniu dwóch polskich kontyngentów wojskowych do Kuwejtu i Iraku do wsparcia koalicji walczącej z tzw. Państwem Islamskim. Polacy nie angażują się bezpośrednio w działania bojowe, lecz szkolą siły specjalne irackiej armii oraz prowadzą misje rozpoznawcze przy użyciu samolotów F-16 z bazy w Kuwejcie.
- 21 czerwca - Na półtora roku więzienia w zawieszeniu Sąd Okręgowy w Warszawie skazał b. wiceszefa BOR gen. Pawła Bielawnego za nieprawidłowości przy ochronie wizyt w Smoleńsku Donalda Tuska i Lecha Kaczyńskiego w 2010 r. W uzasadnieniu wyroku sąd uznał, że nie ma podstaw, by uznać, że przyczyną katastrofy smoleńskiej był zamach przy użyciu materiałów wybuchowych, a BOR prawidłowo sprawdził samolot. Obrona zapowiedziała apelację.
- 21 czerwca - Prokuratura Krajowa poinformowała o konieczności zbadania ciał ofiar katastrofy smoleńskiej. Jak wyjaśniano ekshumacje - jak informowała później prokuratura w sumie 83 - są konieczne by naprawić "poważne błędy i zaniechania, które popełniono sześć lat temu". Ekshumacje rozpoczęły się 14 listopada - w pierwszej kolejności ekshumowano parę prezydencką Lecha i Marię Kaczyńską; następnie ekshumowano osiem osób: Stefana Melaka, Tomasza Merty i według nieoficjalnych informacji: Aleksandra Szczygłę, Piotra Nurowskiego, Edwarda Duchnowskiego, Janinę Natusiewicz-Mirer, Ewę Bąkowską oraz mjr Dariusza Michałowskiego. Do końca roku - jak poinformowała PK - ma zostać ekshumowana jeszcze jedna osoba; kolejne zaplanowano na 2017 r. W czasie dotychczasowych ekshumacji okazało się, że w grobie Piotra Nurowskiego znajduje się ciało innej ofiary katastrofy smoleńskiej - według nieoficjalnych informacji - Mariusz Handzlik.
LIPIEC
- 1 lipca - Zakończyła się realizacja rządowego programu refundacji in vitro. Od tej pory pary zmagające się z problemem niepłodności, które chcą skorzystać z procedury in vitro, muszą finansować ją z własnych środków. Część z nich może też korzystać z nielicznych programów refundacji in vitro prowadzonych przez samorządy. Decyzję o unieważnieniu kolejnej edycji programu podjął minister zdrowia Konstanty Radziwiłł, który argumentował m.in., że program refundacji in vitro redukował problem zaburzeń płodności "do jednej procedury o zresztą niezbyt dużej skuteczności".
- 7 lipca - Sejm uchwalił ustawę o minimalnej stawce godzinowej za pracę. Wynagrodzenie wyniesie 12 zł za godzinę, a po waloryzacji w 2017 r. - ok. 13 zł.
- 8-9 lipca - Szczyt NATO w Warszawie, podczas którego przywódcy państw i rządów krajów sojuszu potwierdzili decyzję o rozmieszczeniu w 2017 r. w regionie czterech wielonarodowych batalionowych grup bojowych. Postanowiono, że w Polsce będzie dowództwo na szczeblu dywizji, któremu będą podlegały cztery wielonarodowe bataliony. Zapowiedziano także, że państwem ramowym - wystawiającym główne siły i dowodzącym - batalionowej grupy bojowej, która ma trafić do Polski, będą USA. Kanada będzie państwem ramowym batalionu na Łotwie, Niemcy - na Litwie, Wielka Brytania - w Estonii.
Szczyt potwierdził też wzmocnienie obecności w południowo-wschodniej części NATO, ogłosił wstępną gotowość operacyjną systemu obrony balistycznej, uznał cyberprzestrzeń za nową sferę działań operacyjnych.
W warszawskim szczycie wziął udział prezydent Barack Obama, który zapowiedział, że w Polsce rotacyjnie będzie stacjonować ok. tysiąca amerykańskich żołnierzy. Obama, który spotkał się z prezydentem Andrzejem Dudą, poinformował też, że wyraził zaniepokojenie sytuacją wokół Trybunału Konstytucyjnego.
Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko - jeden z uczestników szczytu NATO - oddał w Warszawie hołd ofiarom zbrodni wołyńskiej. Złożył wiązankę kwiatów i zapalił znicz przed pomnikiem ofiar zbrodni na Skwerze Wołyńskim na warszawskim Żoliborzu.
- 15 lipca - Weszła w życie tzw. ustawa o dekomercjalizacji szpitali, która ma zagwarantować zachowanie publicznego charakteru szpitali w Polsce. Zgodnie z nią w przypadku wystąpienia ujemnego wyniku finansowego, szpital ma pokryć stratę netto we własnym zakresie. Jeśli to nie wystarczy, wówczas podmiot tworzący będzie zobowiązany do pokrycia pozostałej części. Gdy szpital nie będzie w stanie samodzielnie pokryć straty netto, wówczas możliwa będzie jego likwidacja. Ustawa umożliwia także samorządom kupowanie świadczeń opieki zdrowotnej dla swoich mieszkańców.
- 19 lipca - Sejm zdecydował o powołaniu komisji śledczej ds. Amber Gold. Firma, która miała inwestować w złoto i inne kruszce w 2012 r. ogłosiła likwidację, a tysiące jej klientów straciły powierzone Amber Gold pieniądze.
- 25 lipca - Weszły w życie przepisy ustawy o działaniach antyterrorystycznych, które obligują do podania danych osobowych przy kupowaniu kart przedpłaconych telefonii komórkowej. Dostawcy usług będą weryfikowali tożsamość kupujących.
26-31 lipca - W Krakowie i w Brzegach pod Wieliczką odbyły się Światowe Dni Młodzieży. W ŚDM uczestniczyli ludzi ze 187 krajów świata; szacowano że w spotkaniach udział wzięło łącznie ponad 3,5 mln osób. Od 27 do 31 lipca w Polce przebywał papież Franciszek, który oprócz Krakowa i Brzegów odwiedził także Częstochowę i teren byłego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.
- 27 lipca - Trybunał Konstytucyjny za zgodne z konstytucją uznał przepisy zeszłorocznej ustawy o gruntach warszawskich, która miała rozwiązać problem nieruchomości objętych tzw. dekretem Bieruta z 1945 r. Trybunał wskazał, że ustawa zamyka długi okres niepewności prawnej. Ustawę - przed decyzją o podpisaniu - zaskarżył w sierpniu 2015 r. poprzedni prezydent Bronisław Komorowski. Orzeczenie to kończy "dziką reprywatyzację" - oceniała prezydent stolicy Hanna Gronkiewicz-Waltz.
SIERPIEŃ
- 11 sierpnia - Trybunał Konstytucyjny uznał częściową niekonstytucyjność ustawy autorstwa PiS o TK z 22 lipca, przy zdaniach odrębnych trójki sędziów wybranych przez obecny Sejm. Za niekonstytucyjne uznano m.in: zasadę badania wniosków w kolejności ich wpływu; możliwość blokowania wyroku pełnego składu przez czterech sędziów nawet przez pół roku; zobowiązanie prezesa TK, by dopuścił do orzekania sędziów wybranych przez obecny Sejm - Henryka Ciocha, Lecha Morawskiego i Mariusza Muszyńskiego. Rząd nie opublikował tego wyroku, uznając go za niezgodny z prawem
WRZESIEŃ
- 1 września - Rozpoczęła się realizacja programu bezpłatnych leków dla seniorów, który był jedną z wyborczych zapowiedzi PiS. Zgodnie z programem osoby, które ukończyły 75. rok życia mają prawo do bezpłatnych leków znajdujących się na liście ogłoszonej przez Ministra Zdrowia. Receptę na bezpłatny preparat mogą wystawiać lekarze podstawowej opieki zdrowotnej. Przez pierwsze półtora miesiąca z programu skorzystało 1,1 mln seniorów. Wydano im ponad 4 mln opakowań bezpłatnych leków, na które wystawiono ponad 1,7 mln recept.
- Rozpoczęła się realizacja programu kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego w Polsce. W ramach programu planowane jest utworzenie sieci co najmniej 16 referencyjnych ośrodków leczenia niepłodności.
- W życie weszły przepisy znowelizowanego Kodeksu pracy, które zakładają likwidację tzw. syndromu pierwszej dniówki. Według nowelizacji, pracodawca ma obowiązek podpisania z pracownikiem umowy przed dopuszczeniem go do pracy. Za brak pisemnego potwierdzenia warunków umowy przed dopuszczeniem pracownika do pracy, pracodawcy grozić będzie kara grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł.
- 2 września - Prezydent Andrzej Duda podpisał postanowienia o pośmiertnych awansach generalskim dla por. Jana Karskiego, kuriera i emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego, świadka Holokaustu, oraz płk. Ryszarda Kuklińskiego, w latach 1971-81 szpiega CIA w Sztabie Generalnym ludowego Wojska Polskiego, który przekazał Amerykanom plany strategiczne Związku Radzieckiego i Układu Warszawskiego, w tym plany ataku na państwa NATO, oraz informację o planowanym wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego.
- 8 września - Weszła w życie nowelizacja ustawy dotyczącej ochrony zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, która wdraża regulacje przyjętej w 2014 r. dyrektywy tytoniowej. Zgodnie z nią osoby poniżej 18 lat nie mogą kupić w sklepach już nie tylko tradycyjnych wyrobów tytoniowych, ale także e-papierosów. Nowe przepisy wprowadziły także zakaz używania e-papierosów w miejscach, gdzie palenie jest zabronione, np. na przystankach i w szkołach.
- 14 września - Premier Beata Szydło podpisała rozporządzenie ws. wzrostu płacy minimalnej - od 1 stycznia 2017 wyniesie ona 2 tys. zł.
- 15 września - Prace rozpoczęła Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy. Jej celem jest opracowanie nowego Kodeksu pracy. Kadencja komisji ma trwać 18 miesięcy.
- 23 września - Sejm skierował do dalszych prac obywatelski projekt inicjatywy "Stop aborcji" zaostrzający przepisy dot. przerywania ciąży; przewidywał on m.in. całkowity zakaz aborcji i kary dla kobiet, które jej się poddały. Jednocześnie posłowie odrzucili projekt inicjatywy "Ratujmy kobiety", który zliberalizować miał prawo aborcyjne; dopuszczał przerywanie ciąży do 12 tygodnia, a po tym terminie - w sytuacjach, w których dozwolona jest obecnie (gdy ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety, gdy jest wynikiem czyny zabronionego oraz jeśli jest podejrzenie uszkodzenia płodu lub nieuleczalnej choroby). Decyzja posłów wywołała liczne protesty.
PAŹDZIERNIK
- 3 października - W całym kraju zorganizowano protesty przeciwko ograniczaniu praw kobiet i projektom dot. zaostrzenia przepisów dot. przerywania ciąży. Organizowane były pod hasłem "czarny poniedziałek", "czarny protest" lub "strajk kobiet". Inicjatorzy akcji odwoływali się do strajku kobiet w Islandii z 1975 r. i zachęcali do tego, by solidarność z protestującymi wyrazić czarnym strojem. Przeciwnicy akcji organizowali z kolei "białe protesty"; w kościołach prowadzone były modlitwy w intencji ochrony życia; zachęcał do nich episkopat.
Jak informowała policja, odnotowano 143 zgromadzenia związane z "czarnym protestem", uczestniczyło w nich ok. 98 tys. osób; największe odbyły się we Wrocławiu, gdzie było ok. 20 tys. uczestników, w Warszawie - 17 tys. uczestników i w Poznaniu - ok. 8 tys.
- 4 października - Ministerstwo Rozwoju, które prowadziło negocjacje offsetowe, poinformowało o zakończeniu rozmów z Airbus Helicopters w sprawie wskazanych w przetargu śmigłowców H225M Caracal, uznając dalsze rozmowy za bezprzedmiotowe. Według rządu, oferta Airbusa nie zabezpieczała interesów ekonomicznych i bezpieczeństwa Polski, a wartość proponowanego offsetu była niższa od oczekiwanej. Rozmowy dotyczyły offsetu będącego warunkiem zakupu 50 śmigłowców w różnych wersjach. Wartość przygotowywanego kontraktu wynosiła 10,8 mld zł, a z podatkiem - 13,5 mld zł. Zawód decyzją polskiego rządu wyrazili pod koniec października ministrowie obrony Francji i Niemiec.
- 6 października - Sejm odrzucił obywatelski projekt zaostrzający prawo dot. aborcji; przed głosowaniem premier Beata Szydło zapowiedziała, że rząd przygotuje program "Za życiem" - wspierający m.in. te rodziny, które spodziewają się narodzin ciężko chorego dziecka.
- 10 października - Związek Nauczycielstwa Polskiego protestował przeciw reformie edukacji. W demonstracji wzięło udział ok. 25 tys. nauczycieli (członków związku), rodziców i samorządowców.
- 13 października - CBA zatrzymało b. pracownicę resortu sprawiedliwości Marzenę K. Chodzi o sprawę dot. kwestii reprywatyzacyjnych w Warszawie.
- 18 października - Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro poinformował o przygotowanym w jego resorcie projekcie ws. reprywatyzacji, który zmierza do powołania komisji weryfikacyjne mającej badać decyzje reprywatyzacyjne podejmowane dla m.st. Warszawy. Projekt ustawy o "szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa" Rząd przyjął projekt pod koniec listopada. Od początku grudnia nad tymi propozycjami pracuje Sejm.
- 18 października - CBA zatrzymało b. prokuratora Zbigniewa N. b. prokuratora, doradcę kilku ministrów sprawiedliwości. Zatrzymanie związane jest ze sprawą tzw. afery podkarpackiej.
- 31.10 - Do Warszawy przybył nowy nuncjusz apostolski w Polsce arcybiskup Salvatore Pennacchio; zastąpił na tym stanowisku abp. Celestino Migliore.
LISTOPAD
- 4 listopada - Sejm przyjął ustawę o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem". Ustawa zagwarantowała rodzinom, w których urodzi się dziecko z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu, jednorazowe świadczenie w wysokości 4 tys. zł. Ustawa gwarantuje też rodzinom, w których urodzą się dzieci z niepełnosprawnością lub ciężką chorobą wsparcie asystenta rodziny. Ustawa miała być pierwszym krokiem w kierunku przygotowania kompleksowego programu "Za życiem".
- 11 listopada – Po 225 latach od obietnicy, jaką złożył Sejm Czteroletni, uroczyście otwarto Świątynię Opatrzności Bożej - wotum wdzięczności narodu za Konstytucję 3 maja i dar wolności.
- 14 listopada - MON podpisało umowę na dostawę dwóch małych samolotów do przewozu najważniejszych osób w państwie. Wartość kontraktu na samoloty Gulfstream G550 to 440,5 mln zł netto. Oba samoloty mają zostać dostarczone do połowy sierpnia 2017 r.
- 16.11 - Sejm znowelizował ustawę o powszechnym obowiązku obrony. Zgodnie z nowelizacją od 2017 r. obrona terytorialna stanie się odrębnym rodzajem sił zbrojnych. Ich dowódca będzie powoływany przez prezydenta z kontrasygnatą premiera i na co dzień będzie podlegał bezpośrednio szefowi MON. Utworzenie WOT to jeden z priorytetów obecnego kierownictwa resortu. MON przewiduje, że Wojska Obrony Terytorialnej będą w 2018 r. liczyć ok. 35 tys. żołnierzy, a w roku 2019 ponad 50 tys. Szacowane koszty funkcjonowania WOT do tego czasu to 3,6 mld zł. W ciągu kilku lat MON zamierza utworzyć 17 brygad (po jednej w każdym województwie i dwie na Mazowszu).
- 18 listopada - Prokuratura postawiła zarzuty obecnej prezydent Łodzi Hannie Zdanowskiej. Zarzuty dotyczą poświadczenia nieprawdy w dokumentach przy zaciąganiu kredytów i nie są związane z jej działalnością jako prezydenta miasta.
- 23 listopada - Trybunał Konstytucyjny orzekł, że główne spośród zaskarżonych przepisów ustawy - zwanej w mediach ustawą o "bestiach" - umożliwiających m.in izolację najgroźniejszych przestępców w specjalnym ośrodku w Gostyninie są zgodne z konstytucją. Za niekonstytucyjny uznał jedynie przepis dotyczący procedury wypisania z ośrodka. Obecnie w ośrodku umieszczone są 32 osoby, w tym jedna kobieta.
- 29 listopada - Centralne Biuro Antykorupcyjne zatrzymało dziewięć osób we Wrocławiu w związku z zarzutami korupcyjnymi. Wśród nich jest były senator Józef Pinior i jego asystent Jarosław Wardęga.
- 30 listopada - Sejm uchwalił ustawę autorstwa PiS o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Zmienia ona m.in. zasady wyłaniania kandydatów na prezesa TK i wprowadza jego sześcioletnią kadencję.
- Sejm uchwalił podwyższenie od 1 marca 2017 r. najniższych emerytur i rent do 1 tys. zł.
GRUDZIEŃ
- 6 grudnia - Sąd Najwyższy oddalił kasację prokuratora generalnego, który chciał zwrotu krakowskiemu sądowi sprawy ekstradycji Romana Polańskiego do USA. Ostateczna stała się decyzja Sądu Okręgowego w Krakowie z ub.r. o prawnej niedopuszczalności ekstradycji 83-letniego reżysera.
- 8 grudnia - Episkopat poinformował, że nowym metropolitą krakowskim będzie dotychczasowy metropolita łódzki abp Marek Jędraszewski, który zastąpił kard. Stanisława Dziwisza odchodzącego na emeryturę w związku z ukończeniem 75 lat.
- 14 grudnia - Sejm uchwalił reformę oświaty. Jeśli ustawy podpisze prezydent, od roku szkolnego 2017/2018 w Polsce rozpocznie się wygaszanie gimnazjów. Przywrócone zostaną 8-letnie szkoły podstawowe, 4-letnie licea i 5-letnie technika, a w miejsce szkół zawodowych powstaną dwustopniowe szkoły branżowe. Reforma wywołuje liczne protesty: samorządowców, rodziców, a nauczyciele związani z ZNP przygotowują strajk generalny w oświacie. ZNP apeluje o zorganizowanie ws. reformy ogólnokrajowego referendum, wezwało też prezydenta Andrzeja Dudę do zawetowania ustaw.
- W Hucie Stalowa Wola została podpisana warta ponad 4,6 mld zł umowa na dostawę czterech dywizjonowych modułów ogniowych Regina, wyposażonych w sumie w 96 armatohaubic Krab kalibru 155 mm. To największe zamówienie MON w polskim przemyśle obronnym po 1989 r.
- Dyrektora Sądu Apelacyjnego w Krakowie i cztery inne osoby zatrzymali funkcjonariusze Centralnego Biura Antykorupcyjnego. oprócz zatrzymanego dyrektora Andrzeja P., zatrzymano też główną księgową Martę K., byłego dyrektora Centrum Zakupów dla Sądownictwa Marcina B. i dwoje biznesmenów.
15 grudnia - Kandydat PiS Michał Warciński został wybrany przez Sejm na nowego sędziego Trybunału Konstytucyjnego - w miejsce kończącego 19 grudnia kadencję sędziego Andrzeja Rzeplińskiego, dotychczasowego prezesa TK.
- Szef MON Antoni Macierewicz przyjął rezygnację dowódcy generalnego rodzajów sił zbrojnych gen. broni Mirosława Różańskiego.
- 16 grudnia - Minister obrony wyznaczył nowego szefa Inspektoratu Uzbrojenia. Został nim płk Dariusz Pluta. Dotychczasowy szef IU gen bryg. Adam Duda został przeniesiony do rezerwy kadrowej.
- Sejm uchwalił tzw. ustawę dezubekizacyjną obniżającą emerytury i renty ponad 32 tys. byłych funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa PRL oraz ich rodzin. Od 1 października 2017 r. maksymalna emerytura dla tych osób nie będzie mogła być wyższa niż średnie świadczenie w ZUS (emerytura - ok. 2 tys. zł, renta - ok. 1,5 tys. zł, renta rodzinna - ok. 1,7 tys. zł).
- 19 grudnia - Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę, która przewiduje obniżenie od 1 października 2017 r. wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Prace nad projektem pilotowało MRPiPS. Nowelizacja likwiduje emerytury częściowe, których celem było łagodzenie podwyższenia czasu przejścia na emeryturę. Obecnie wiek emerytalny wynosi 67 lat niezależnie od płci - podnoszony jest stopniowo - kobiety osiągnęłyby go w 2040 r., a mężczyźni w 2020.
- 20 grudnia - Rząd przyjął uchwałę ws. programu kompleksowego wsparcia dla rodzin "Za życiem". Jego powstanie premier Beata Szydło zapowiedziała na początku października, kiedy Sejm odrzucił obywatelski projekt ustawy zakazujący całkowicie przerywania ciąży. Program obejmuje kompleksowe rozwiązania dotyczące wsparcia kobiet w ciąży i ich rodzin, wczesnego wspomagania dziecka, usług wspierających i rehabilitacyjnych oraz wsparcia mieszkaniowego. Zapewnić ma także koordynację wsparcia, poradnictwa i informacji. (PAP)
Ewa Malcher
