Nabożeństwem w kościele Jezusowym w Cieszynie rozpoczęli wierni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce obchody roku jubileuszu 500-lecia Reformacji. Reformacja nadal trwa w Kościele i sercach ludzi – mówił w kazaniu bp diecezji katowickiej Marian Niemiec.
„To dzień, który dał nam Pan. Weselmy i radujmy się nim! (…) Reformacja to nie jest coś, co się zakończyło. Reformacja nadal trwa w Kościele i sercach ludzi, którzy wsłuchują się wciąż na nowo w radosną wieść o zbawieniu z łaski (…)” – powiedział bp Niemiec.
Biskup podkreślał fundamentalną dla ewangelików naukę św. Pawła o usprawiedliwieniu z łaski przez wiarę. „Gdy Marcin Luter odkrył prawdę o usprawiedliwieniu z łaski, to musiał się nią dzielić, bo jak wyznał: +odczuł, że niebo się przed nim otwiera+. Ta nauka mówi o otwartym dla nas niebie. (…) Nie własnymi siłami, uczynkami, zasługami osiągniemy niebo; to Boży dar dla grzesznego człowieka. Nauka o usprawiedliwieniu z łaski przybliża nam Boga sprawiedliwego, łaskawego i miłosiernego. Takiego Boga odnalazł i zwiastował Luter” – mówił.
Duchowny mówił, że po podpisaniu w 1999 r. przez Kościół rzymsko-katolicki i Światową Federację Luterańską wspólnej deklaracji w sprawie nauki o usprawiedliwieniu „stała się ona powszechną”. „Dziś prawie wszyscy chrześcijanie wyznają: tylko z łaski i w wierze w zbawcze działanie Chrystusa, a nie na postawie naszych zasług, zostajemy przyjęci przez Boga (…). Nie dziwmy się, że papież Jan Paweł II nazwał tę deklarację kamieniem milowym w procesie pojednania między Kościołami” – wskazywał bp Niemiec.
Przyznał, że są głosy, iż nie powinno się upamiętniać wydarzeń, które doprowadziły do rozłamu w Kościele zachodnim. „Nie wzywam, żeby radować się z podziału, aby wymazywać przeszłość. (…) Nie możemy zapomnieć o wojnach religijnych i prześladowaniach” – mówił.
Podkreślił jednak, że dziś wydarzenia sprzed pięciu wieków upamiętniają razem luteranie i katolicy. „Jesteśmy tutaj razem. Czy to nie jest powód do radości? Potrzeba było 500 lat reformowania się w naszych Kościoła, byśmy mogli spotykać się i prowadzić dialog oparty na Piśmie Św.” – podkreślił.
W nabożeństwie uczestniczyli przedstawiciele innych wyznań chrześcijańskich oraz wspólnot religijnych, m.in. prymas Polski abp Wojciech Polak, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce bp Marek Izdebski oraz abp Abel z Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w Polsce.
„Nie stajemy tu dzisiaj, aby się nawzajem oskarżać, ale by z nadzieją spojrzeć w przyszłość i szukać nie tyle tego, co nas dzieli, ale tego, co łączy” – mówił podczas nabożeństwa abp Polak.
Prymas nawiązał do chrztu Polski, którego 1050-rocznica przypada w tym roku. Przypomniał, że zaowocował on „duchem ekumenicznej wolności i tolerancji”. „Nie było wojen między wyznaniami, lecz twórcze ich współistnienie. Dzięki temu ewangelicznemu impulsowi polska kultura tworzona była na przestrzeni dziejów przez chrześcijan – łacinników, prawosławnych, grekokatolików i protestantów – a jednocześnie przez Żydów i muzułmanów, jak również ludzi niewierzących. To jest dziedzictwo z którego możemy być wspólnie dumni, a jednocześnie wielka odpowiedzialność wobec naszych przodków, aby tę szczególną wspólnotę nadal pielęgnować” – podkreślił.
Prymas dziękował, że jako przedstawiciel Kościoła katolickiego może uczestniczyć w nabożeństwie, by wspólnie spojrzeć na drogę, którą przeszli chrześcijanie w ostatnich 500 latach. „Jest to ponadto okazja do dziękczynienia Bogu za dar 50 lat wspólnego dialogu katolicko-luterańskiego, w ramach którego, zgodnie z wolą Pana Jezusa, modlimy się o to, abyśmy byli jedno” – mówił hierarcha.
List do polskich luteran z okazji inauguracji jubileuszu skierował prezydent Andrzej Duda. Wyraził w nim uznanie i szacunek dla społeczności. „Dziękuję, że idąc śladem poprzednich pokoleń swoją postawą dają państwo przykład takich cnót ludzkich i obywatelskich, jak pracowitość, gospodarność, przedsiębiorczość i aktywność. Za szczególnie wartościowe uważam to, abyśmy wszyscy, Polacy różnych wyznań i tradycji, umieli uczyć się od siebie, jak w codziennym życiu budować silne i nowoczesne państwo, oparte na 1050-letnim dziedzictwie chrześcijańskim” – napisał.
Prezydent podkreślił, że od pięciu wieków luteranie współtworzą bogactwo religijne i kulturowe Ojczyzny. „Polacy wyznania ewangelicko-augsburskiego dali liczne dowody przywiązania do naszego państwa i narodowej tożsamości. Na Śląsku Cieszyńskim (…) Kościół ewangelicko-augsburski był ostoją polskości w okresie pozostawania tych ziem pod władzą Habsburgów. Społeczności luterańskiej zawdzięczamy wiele postaci o najwybitniejszych zasługach dla nauki, kultury narodowej. (…) Ewangelicy wydatnie przyczynili się do rozwoju ekonomicznego. (…) Wielu luteran wsławiło się w zmaganiach o niepodległość Rzeczypospolitej” – napisał prezydent.
Podczas nabożeństwa cieszyński kościół Jezusowy, największa świątynia luterańska w Polsce, był wypełniony wiernymi. Wierni śpiewali m.in. pieśń „Warownym grodem jest nasz Bóg”, będącą hymnem Kościoła luterańskiego.
Ogólnopolskie obchody jubileuszu, które zainaugurowało nabożeństwo w Cieszynie, potrwają rok. W tym czasie we wszystkich diecezjach luterańskich w Polsce będą się odbywały konferencje naukowe i teologiczne, wystawy, koncerty, spotkania ewangelizacyjne.
Rok jubileuszowy zwieńczą centralne uroczystości, które pod koniec października przyszłego roku odbędą się w Warszawie. Patronat nad nimi objął prezydent Andrzej Duda. Ostatnim akordem będzie nabożeństwo w kościele luterańskim w Katowicach odprawione 31 października 2017 r., dokładnie 500 lat po wystąpieniu Marcina Lutra.
31 października przypadła 499. rocznica przybicia przez mnicha augustiańskiego Marcina Lutra 95 tez do drzwi kościoła w Wittenberdze. Miały się one stać podstawą dysputy na temat ówczesnego stanu Kościoła zachodniego i propozycją odnowy jego oblicza. Wówczas nie było to możliwe. W 1521 r. Luter zerwał stosunki z Rzymem, a ówczesny papież Leon X go ekskomunikował.
Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce należy do rodziny Kościołów zrzeszonych w Światowej Federacji Luterańskiej. Liczy ok. 70 tys. wiernych. Składa się z sześciu diecezji i liczy 134 parafie. Najliczniejsza grupa luteran mieszka na Śląsku Cieszyńskim. Reformacja dotarła tu wkrótce po wystąpieniu Marcina Lutra w 1517 r. Diecezja cieszyńska zrzesza ok. 38 tys. wiernych. Na świecie jest ok. 74 mln luteran.
Kościół Jezusowy w Cieszynie jest największą świątynią luterańską w Polsce. Został wzniesiony na początku XVIII w. Do roku 1781, w którym cesarz Austrii Józef II wydał „patent tolerancyjny”, zezwalający luteranom, kalwinom i prawosławnym praktykowania swojego wyznania, był jedyną świątynią ewangelicką na Śląsku Cieszyńskim. (PAP)
Ewa Malcher
