Ewa Malcher
Ponad pięćdziesiąt lat temu Polonia chicagowska zaplanowała i zorganizowała serię uroczystości związanych z przypadającym w 1966 r. jubileuszem tysiąclecia chrztu Polski. Odbywały się wystawy, koncerty i bankiety, a momentem kulminacyjnym było spektakularne widowisko oraz msza święta na stadionie Soldier Field, w której 28 sierpnia 1966 r. uczestniczyło 100 tysięcy osób.
Planowanie obchodów milenijnych w Wietrznym Mieście rozpoczęto jesienią 1962 roku, kiedy kardynał Albert Meyer, arcybiskup Chicago, polecił duszpasterstwu polonijnemu stworzenie Komitetu Obchodów Milenijnych Chrztu Polski. Przewodniczącym tego komitetu został nominowany biskup pomocniczy archidiecezji chicagowskiej Alojzy Wycisło, któremu asystował młody biskup Alfred Abramowicz. We wrześniu 1963 r., podczas jednej z sesji Soboru Watykańskiego II, kardynał Meyer oficjalnie zaprosił prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego do odwiedzenia Chicago i wzięcia udziału w uroczystościach zaplanowanych na niedzielę 28 sierpnia 1966 r. Prymas nie tylko przyjął zaproszenie, ale wspólnie z grupą roboczą, w skład której weszli biskup Władysław Rubin, delegat Watykanu dla Polonii, biskup pomocniczy Alojzy Wycisło z Chicago i biskup pomocniczy Stanisław Brzana z Buffalo, planował w dniach od 19 sierpnia do 9 października 1966 r. wizyty w innych ośrodkach polonijnych USA: Buffalo, Detroit, Nowym Jorku, Cleveland, Filadelfii i Syracuse.
Niezależnie od planowanych uroczystości religijnych Polonia i miasto Chicago przygotowywały równolegle program świecki. Dziewięciu demokratycznych kongresmenów pochodzenia polskiego wnioskowało o wydrukowanie przez pocztę amerykańską znaczka milenijnego, który ukazał się 30 lipca 1966 roku. Muzeum Wiedzy i Techniki przygotowało dużą wystawę o polskich uczonych. Instytut Sztuki sprowadził z Polski wystawę pod nazwą „Skarby polskie”. Chicagowska Orkiestra Symfoniczna przygotowała program z polskim repertuarem, a w Muzeum Polskim w Ameryce dnia 26 sierpnia wysłannik prymasa Polski – biskup Władysław Rubin z Rzymu otworzył wystawę Polpex 1966, zorganizowaną przez Towarzystwo Filatelistyczne Polonus Philatelic Society. Młodzież szkół sobotnich oraz parafialnych brała udział w licznych konkursach artystycznych i literackich, a Związek Harcerstwa Polskiego w Ameryce zorganizował w lipcu 1966 r. Zlot Milenijny w Ohio.
Aby upamiętnić wydarzenia z 1966 r., archiwiści Muzeum Polskiego w Ameryce przygotowali wystawę czasową pt.„50-lecie obchodów tysiąclecia chrztu Polski w Chicago”, do obejrzenia której serdecznie zapraszamy od 15 lipca do 25 września 2016 roku. Podstawę wystawy stanowi dokumentacja archiwalna przekazana do archiwum MPA w 2003 roku przez biskupa Alfreda L. Abramowicza, pełniącego funkcję przewodniczącego Komitetu Wykonawczego obchodów w Chicago oraz Siga Sakowicza – znanego prezentera stacji WGN, dyrektora prasowego obchodów. Uzupełniają ją eksponaty z kolekcji sztuki MPA, gablota dotycząca działań harcerstwa w roku jubileuszowym oraz dwie gabloty znaczków z 1966 r., pochodzące ze zbiorów Adama Gigiela, członka Towarzystwa Filatelistycznego Polonus.
Równocześnie informujemy, że w piątek, 26 sierpnia (dokładnie w rocznicę otwarcia wystawy w MPA w 1966 r.), odbędzie się w Sali Głównej MPA uroczystość, której towarzyszyć będzie pokaz migawek filmów z uroczystości milenijnych z 1966 roku.
MPA współpracuje z Komitetem Obchodów 1050-lecia Chrztu Polski i zaprasza całą Polonię do wzięcia licznego udziału w uroczystej mszy św., która odprawiona zostanie w Sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej w Merrillville w stanie Indiana w niedzielę, 28 sierpnia 2016 roku.
Jan M. Loryś, historyk MPA
