Papież Franciszek zapowiedział, że w czasie swej lipcowej wizyty na terenie nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz nie wygłosi przemówienia i pragnie uczcić ofiary w milczeniu. Wyraził też opinię, że "coś jest nie tak z Unią Europejską".
Papież mówił o tym w niedzielę podczas konferencji prasowej w samolocie, w drodze powrotnej z Armenii do Rzymu.
Jeden z dziennikarzy zapytał Franciszka, czy w czasie swej wizyty w Auschwitz uczyni to samo, co podczas pobytu w memoriale pamięci ofiar rzezi Ormian w Erywaniu, gdzie modlił się w milczeniu.
Papież odparł przypominając, że podobnie uczynił przed dwoma laty, gdy oddał hołd ofiarom pierwszej wojny światowej w Redipuglia, we Włoszech.
"Chciałbym pojechać do Auschwitz, do tego miejsca grozy bez przemówień, bez wielu osób, tylko z tymi nielicznymi niezbędnymi, choć oczywiście dziennikarze będą, ale bez witania tej czy innej osoby"- powiedział Franciszek. "Sam, (chcę) wejść i modlić się, aby Pan dał mi łaskę płaczu" - dodał.
Pytany o to, czy obawia się, że Brexit może doprowadzić do rozpadu UE, bądź wojny, papież odparł: ": "Wojna jest już w Europie".
Następnie zwrócił uwagę na panujący klimat podziałów i w tym kontekście wymienił Katalonię i Szkocję.
Franciszek przyznał, że "nie przestudiował" powodów, dla których większość obywateli Zjednoczonego Królestwa opowiedziała się za Brexitem. "Secesja kraju, weźmy przykład Szkocji, to coś, co politycy, nie obrażając Bałkanów, nazywają: "bałkanizacją"- oświadczył papież. "Dla mnie jedność jest zawsze ponad konfliktem, ale są różne formy jedności. Braterstwo jest lepsze od dystansu, mosty są lepsze od murów" - dodał.
"Kraj może powiedzieć: +jesteśmy w Unii Europejskiej, chcemy mieć pewne rzeczy, które należą do naszej kultury+"- mówił Franciszek. Stwierdził, że aby odnaleźć siłę swych korzeni UE musi zrobić krok w kierunku "kreatywności" i "zdrowego rozłączenia", czyli - jak następnie wyjaśnił - "dać więcej niezależności i wolności państwom UE". "Potrzeba kreatywności w kwestii tworzenia miejsc pracy, gospodarki"- zaznaczył papież i przypomniał, że we Włoszech 40 procent młodych ludzi nie ma pracy.
"Coś jest nie tak z tą ogromną Unią, ale nie wylewajmy dziecka z kąpielą" - zastrzegł Franciszek. Jako dwa słowa - klucze dla Unii wskazał "kreatywność i owocność".
Papieża pytano też, dlaczego w Armenii do tekstu przygotowanego wcześniej przemówienia do władz dodał słowo „ludobójstwo” w odniesieniu do rzezi Ormian przed stu laty. Odpowiedział, że w jego ojczystej Argentynie zawsze tak właśnie nazywano zbrodnie popełnione na Ormianach. „Nie znałem innego słowa”- przyznał.
„Kiedy przybyłem do Rzymu usłyszałem słowa +Wielkie Zło+ i powiedziano mi, że +ludobójstwo+ jest obraźliwe”- wspominał Franciszek. Zauważył, że kiedy użył tego słowa przed rokiem, podczas uroczystości w Watykanie w stulecie rzezi Ormian, nie zostało to “dobrze przyjęte przez rząd turecki”. “Wszyscy mają prawo protestować”- stwierdził.
Papież wyjaśnił, że kiedy wysłuchał wystąpienia prezydenta Armenii, uznał, że byłoby bardzo dziwne, gdyby tego słowa nie powtórzył.
Franciszek podkreślił, że kiedy dochodziło do ludobójstwa, wielkie potęgi “patrzyły w inną stronę”.
“W czasie drugiej wojny światowej niektóre mocarstwa miały możliwość zbombardowania linii kolejowej prowadzącej do Auschwitz i tego nie zrobiły”- stwierdził papież.
Podkreślił też: „Nie wiem, czy to prawda, ale mówi się, że kiedy Hitler prześladował Żydów, powiedział: +Kto pamięta dzisiaj o Ormianach? Zróbmy to samo z Żydami+”. Franciszek wyjaśnił, że powiedział o ludobójstwie nie z „obraźliwymi zamiarami, ale obiektywnie”.
Papież odniósł się też do wypowiedzi prefekta Domu Papieskiego abp Georga Gaensweina, z której niektórzy wywnioskowali, jakoby obecnie była „wspólna” posługa Franciszka i Benedykta XVI. Podkreślił, że publicznie podziękował swemu poprzednikowi za „otwarcie drzwi dla emerytowanych papieży”. „Ale jest tylko jeden papież, drugi jest emerytem”- oznajmił.
Franciszek komentując słowa jednego z kardynałów o tym, że Kościół powinien przeprosić homoseksualistów za zepchnięcie ich na margines, oświadczył, że osób tych nie można dyskryminować, że muszą być szanowane i mieć opiekę duszpasterską.
“Można potępić, nie z powodów ideologicznych, ale z racji postępowania politycznego, pewne manifestacje zbyt obraźliwe dla innych. Ale to nie ma nic do rzeczy”- mówił papież. Chodzi o to – wskazał - że jest osoba z takimi skłonnościami, która ma dobrą wolę i szuka Boga.
„Kim jesteśmy, by osądzać?”- zapytał papież trzy lata po tym, gdy po raz pierwszy zadał w tym kontekście takie pytanie.
Franciszek stwierdził, że Kościół powinien także przeprosić ubogich, wykorzystywane kobiety oraz za to, że błogosławił broń i nie wspierał wielu rodzin.
Ewa Malcher
