Ewa Malcher
Polską mapę skarbów opracował i umieścił w internecie Michał Młotek z Iławy, eksplorator i autor bloga historycznego "Z dziennika odkrywcy". Jak powiedział w czwartek PAP, przedsięwzięcie było przygotowywane od wielu miesięcy i nie ma związku ze wzrostem zainteresowania skarbami, wywołanym sprawą tzw. "złotego pociągu".
Na mapie zaznaczono miejsca, w których od końca XIX wieku - w trakcie prac polowych lub budowlanych - natrafiono przypadkowo na skarby. Najwięcej takich znalezisk odnotowano w Wielkopolsce oraz woj. pomorskim, małopolskim i świętokrzyskim. Informacje o nich pochodzą z archiwalnych wydań gazet sprzed wieku, w tym kwartalnika "Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne", ukazującego się w latach 1889-1948.
Według autora polskiej mapy skarbów może być ona przydatna dla miłośników historii, zwłaszcza członków tzw. grup eksploracyjnych, skupiających detektorystów i innych poszukiwaczy zabytkowych przedmiotów.
"Mapa prezentuje lokalizacje znalezisk, na które natrafiono w czasach, gdy technika nie była na tyle profesjonalna, żeby wydobyć wszystko. Współczesne doświadczenia pokazują, że w takich miejscach mogą być nadal pozostałości po skarbach. Jest więc nadzieja, że może lokalni odkrywcy coś jeszcze tam odnajdą" - powiedział Młotek.
O tym, że przy tego typu znaleziskach część przedmiotów pozostaje w ziemi i warto przeprowadzić ponowne badania, świadczy m.in. historia skarbu ze wsi Mózgowo na Pojezierzu Iławskim. W 1867 r. podczas orki natrafiono tam na 2 tys. monet i fragmentów srebrnej biżuterii z wczesnego średniowiecza.
Na informacje o tym znalezisku natrafili w XIX-wiecznych źródłach miłośnicy historii ze stowarzyszenia "Ylavia". Za zgodą służb ochrony zabytków i właściciela gruntów przeszukali oni w 2010 r. ponownie to samo pole przy pomocy wykrywaczy metalu. Wydobyli wówczas i przekazali do muzeum 800 srebrnych przedmiotów, w tym cenny enkolpion - pudełkowy krucyfiks służący do noszenia relikwii na piersiach. Dwa lata później pozostałą część tego skarbu - 350 srebrnych monet z przełomu X i XI wieku - odnaleźli archeolodzy z muzeum w Olsztynie.
Podobnego odkrycia dokonali w 2009 r. członkowie Klubu Odkrywcy z Susza, którzy w gazecie z 1880 r. natrafili na wzmiankę o rolniku, który wykopał na polu 4,5 tys. krzyżackich monet. Detektoryści przeszukali setki hektarów, aż w końcu natrafili na opisane miejsce. Wydobyli tam z ziemi ponad 150 szelągów i brakteatów z początku XV wieku.
Na internetowej mapie skarbów zaznaczono obecnie blisko 100 miejsc w Polsce, ale - jak zapowiedział autor - w najbliższych tygodniach będzie ona uzupełniana o kolejne lokalizacje. Miejsca na mapie są opatrzone informacjami o tym, co i kiedy tam znaleziono. Część opisów zawiera szczegóły okoliczności odkrycia skarbu. Mapa jest dostępna na stronie zdziennikaodkrywcy.pl
Zamieszczone na stronach internetowych portalu www.DziennikZwiazkowy.com materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Codziennego Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Alliance Printers and Publishers na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
