Ewa Malcher
Czy Ministerstwo Sprawiedliwości dysponuje dokładnymi liczbami dotyczącymi ekstradycji obywateli polskich do USA?
– To są pojedyncze przypadki, dotychczas były to może dwie, trzy osoby. Natomiast trochę więcej, bo kilkadziesiąt osób, poddano w ostatnich latach ekstradycji z USA do Polski. W lutym tego roku miałem okazję być na spotkaniu ministra sprawiedliwości, który gościł amerykańskiego prokuratora generalnego Erica Holdera, i wówczas mieliśmy okazję dyskutować na temat poprawy wzajemnych relacji dotyczących właśnie ekstradycji.
Spotka się Pan z przedstawicielami władz lokalnych. Czy będzie to okazja do podglądania, a może skopiowania demokracji w stylu Illinois?
– To prawda, poruszaliśmy ten temat na środowym spotkaniu w Springfield, stolicy stanu. Przyjechaliśmy tu po wszystkie dobre praktyki. Jesteśmy otwarci na świat od co najmniej 25 lat i szukamy tych najlepszych rozwiązań, aby zastosować je w Polsce. Przez te lata osiągnęliśmy już bardzo wiele, lecz chcemy, aby było lepiej, także w sensie demokratycznego państwa i władz lokalnych. W Polsce już w listopadzie odbędą się wybory do władz lokalnych i zdobyte tu doświadczenie z pewnością się przyda. Przede wszystkim wyciągamy wnioski, przysłuchujemy się, wymieniamy się doświadczeniami – spotkania z władzami lokalnymi są bardzo ważne, zwłaszcza w tej ostatniej kwestii.
Jak Pan wie, wielu Polaków nie dostaje pozwolenia na wjazd do USA. Czy sądzi Pan, że nasz kraj ma wciąż możliwość włączenia do programu ruchu bezwizowego do Ameryki?
– Cóż, jest to pytanie na pewno nie do mnie. Poruszyłem delikatnie ten problem w jednej z rozmów dzisiejszego dnia, wspominając, że jak każdy polski obywatel, musiałem wypełnić wniosek wizowy. Oczywiście wolelibyśmy, aby ten przepływ był zupełnie inny. Tym bardziej, że świat się jednak zmienił, dużo Polaków wyjeżdża dziś do Europy, a Unia Europejska pozostaje wciąż otwarta.
To już druga Pana wizyta w Chicago. Po 20 latach nieobecności, jak Pan widzi to amerykańskie miasto pełne Polaków?
– Wydaje mi się, że Chicago niewiele się zmieniło. Oczywiście są nowe budynki, ale zasadniczo jest takie, jakie zapamiętałem podczas pierwszej wizyty. Bardziej byłem zaskoczony widokiem miasta dwadzieścia lat temu, bo wtedy przyjechałem z innej Polski. Dziś również przyjeżdżam z innej, zmienionej Polski, i może właśnie dlatego widok tego miasta nie budzi już takiego zdziwienia jak kiedyś. Bo sklepy, których nazwy widzę tu na ulicach, są również w Polsce, z tymi samymi towarami.
Dziękujemy za rozmowę
W konsulacie Chicago 7 kwietnia odbyło się spotkanie podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości RP Wojciecha Węgrzyna ze środowiskiem prawniczym z Chicago. Polska delegacja przebywająca z tygodniową wizytą w stanie Illinois omawiała między innymi współpracę w zakresie orzeczeń sądowych.
Na początku spotkania konsul generalny Robert Rusiecki przypominał o podobieństwach polskiego i amerykańskiego systemu prawnego – niemal jednocześnie ustanowionych konstytucjach, a także spoiwie obu narodów, jakim są ludzie posługujący się językiem polskim. Konsul przywołał problem setek tysięcy Polaków zamieszkałych w Chicago i okolicach, podlegających jurysdykcji polskiego konsulatu, którzy urodzili się w Polsce ponad trzydzieści, czterdzieści i więcej lat temu, a których paszporty już dawno wygasły. Nie posiadają oni przez to aktualnych dokumentów używanych w Polsce, a niejednokrotnie jedynie amerykańskie prawo jazdy. Takie osoby po pomoc prawną mogą zwrócić się do konsulatu. Jednak w przypadku istniejących rozwiązań prawnych czy to w Polsce, czy USA, pracownicy konsularni nie są w stanie przygotować odpowiednich dokumentów tożsamości bez pomocy prawnej płynącej z obu krajów. To właśnie główny powód wizyty i spotkań z władzami lokalnymi podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości RP Wojciecha Węgrzyna.
Steven Rakowski, prezes Polsko-Amerykańskiego Stowarzyszenia Adwokatów, które było organizatorem spotkania, przypominał, że usprawnienie procesów prawnych dla obywateli polskich, których sprawy toczą się równolegle w Polsce i Stanach Zjednoczonych, były między innymi tematem rozmów delegacji amerykańskiej w Polsce w październiku w 2013 roku. Uczestniczył w tej wizycie wraz z sędziami i pracownikami sądów przewodniczący Sądu Okręgowego Powiatu Cook Timothy Evans, który był również obecny na spotkaniu w konsulacie.
Program wizyty Wojciecha Węgrzyna obejmował spotkanie z przedstawicielami sądów powiatu Cook, członkami Stowarzyszenia Adwokatów, polskimi studentami prawa w John Marshall Law School i z marszałkiem stanowej Izby Reprezentantów Michaelem Madiganem.
Warto dodać, że obecnie ponad 50 proc. orzeczeń sądowych z całego świata rejestrowanych w Polsce pochodzi z powiatu Cook. Są to głównie sprawy spadkowe, rozwodowe i alimentacyjne. Język polski jest drugim, po hiszpańskim, językiem tłumaczonym w sądach powiatu Cook.
Tekst i zdjęcia: Dariusz Lachowski
