Dwaj senatorzy z Illinois – demokrata Dick Durbin i republikanin Mark Kirk – zgłosili w Senacie rezolucję w sprawie uznania 24 kwietnia 2014 Dniem Jana Karskiego. Stulecie urodzin członka polskiego ruchu oporu, który jako jeden z pierwszych dał znać światu o grozie Holokaustu, to data trafnie wybrana dla uczczenia tego wyjątkowego Polaka.
"Miałem szczęście studiować pod kierunkiem profesora Jana Karskiego na Wydziale Spraw Zagranicznych (School of Foreign Service) Uniwersytetu Georgetown. Karski inspirował wielu ludzi i wpływał na ich życie w niezliczonych przypadkach zarówno w Polsce, jak i w Stanach Zjednoczonych" - powiedział senator Durbin.
"Bardzo wielu ludzi powinno dziękować Janowi Karskiemu za jego odwagę podczas II wojny światowej. Ważne jest, abyśmy pamiętali jego nieustraszone poświęcenie, kiedy ujawniał horror Holokaustu. Ponad milion obywateli polskiego pochodzenia mieszka obecnie w Chicago. Powinniśmy w dalszym ciągu czcić dziedzictwo Karskiego i historię, którą dzielił z naszym narodem" – oświadczył senator Kirk.
W proponowanej rezolucji Senat "uznaje życie i dziedzictwo dr. Jana Karskiego oraz wyraża wdzięczność za jego działania informujące wolny świat o zbrodniach popełnianych przez nazistów i totalitarne siły w okupowanej Polsce w czasie II wojny światowej". Rezolucja również "pochwala przyznanie Janowi Karskiemu Prezydenckiego Medalu Wolności" oraz "potwierdza wielkie znaczenie dwustronnych kontaktów amerykańsko-polskich".
Karski urodził się 24 kwietnia 1914 roku w Łodzi. W czasie II wojny światowej dostał się do obozu w Kozielsku, jednak uniknął śmierci w Katyniu, gdyż objęła go wymiana jeńców pomiędzy Niemcami i ZSRR, która odbyła się w Przemyślu. Od stycznia 1940 roku działał z ramienia władz podziemnych w misjach kurierskich do rządu polskiego na uchodźstwie we Francji. Po wojnie – już jako obywatel amerykański – uzyskał doktorat na Uniwersytecie Georgetown i przez 40 lat wykładał na tej uczelni aż do śmierci w 2000 roku.
Prezydent Obama w 2012 r. odznaczył go pośmiertnie Prezydenckim Medalem Wolności.
Ewa Malcher
