Redakcja
______________________
Andrzej Kazimierczak
______________________
Szczególnie wiele zgłasza się do nas kobiet, które pracują „na domkach” – mówi Katarzyna Wilamska. – Te panie opiekują się ludźmi starszymi, którzy w rzeczywistości są dla nich obcymi osobami, lecz częstokroć wieloletnia opieka powoduje, że blisko przywiązują się do swych podopiecznych. Gdy umierają, trudno im przeżyć tę stratę. Jeśli do tego dochodzi śmierć członka rodziny w Polsce, na którego pogrzeb nie mogą pojechać, to rozmiary ich tragedii i bólu są trudne do opisania. Dla takich osób nasza pomoc psychologiczna jest niezbędna.
Katarzyna Wilamska, psychoterapeutka od 6 lat prowadzi w języku polskim spotkania terapeutyczne w "Centrum wsparcia w żałobie" przy Rainbow Hospice and Pallative Care w Mount Prospect.
W Hospicjum Rainbow czasem umierają osoby, które nie mają żadnej rodziny w Stanach Zjednoczonych. Do takich należą na przykład bezdomni Polacy W takim wypadku proces przesłania zwłok do Polski jest dość skomplikowany.
Przewóz ciała do Polski
Aby można było sprowadzić zwłoki z zagranicy w celu ich pochówku należy uzyskać pozwolenie starosty z powiatu, gdzie ma nastąpić pochówek. Starostwo wyda pozwolenie po porozumieniu z właściwym inspektorem sanitarnym.
Z takim pozwoleniem należy udać się do polskiego konsula, który z kolei wyda zaświadczenie po okazaniu pozwolenia na sprowadzenie zwłok i szczątków na terytorium RP. O pozwolenie mogą ubiegać się osoby najbliższe zmarłemu. W stosunku do osób wojskowych zmarłych w czynnej służbie wojskowej prawo takie mają również organa państwowe, instytucje i organizacje społeczne, jeżeli starają się o sprowadzenie zwłok osób zasłużonych wobec państwa i społeczeństwa.
Pozwolenia na sprowadzenie zwłok z zagranicy wydawane są na wniosek wskazanych osób niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia złożenia wniosku.
Sytuacja się zmienia jeżeli osoba zmarła na skutek choroby zakaźnej; takie pozwolenie może być wydane dopiero po upływie dwóch lat od dnia zgonu.
Tak stanowią przepisy w Polsce, które muszą być respektowane także poza jej granicami.
Procedura przewozu ciała lub prochów do Polski zaczyna się wprawdzie u nas, lecz kontynuowana jest przy wydatnej pomocy polskiego konsulatu w Chicago – mówi Katarzyna Wilamska. – Pomagamy w poszukiwaniach rodziny zmarłego w Polsce. W miarę możliwości staramy się o uzyskanie pozwolenia starosty na sprowadzenie ciała. Zwyczajowo nie stanowi to większych trudności. Więcej formalności wymaga przypadek, gdy zmarły był chory na chorobę zakaźną. Takich przypadków jest jednak bardzo niewiele.
W przypadku śmierci członka rodziny, którego ciało ma być wysłane do Polski można zgłaszać się też do Zrzeszenia Amerykańsko Polskiego. – Nasza placówka jest w stanie fachowo rozpocząć całą procedurę – zapewnia Angelika Danek, przedstawicielka ZAP. – Kolejne kroki podejmują już przedstawiciele konsulatu, na którego barkach spoczywać będzie techniczna strona przewozu ciała lub prochów. My możemy zapewnić opiekę psychologiczną rodzinie lub przyjaciołom. Korzysta z niej wielu członków polonijnej społeczności.
Konsul Konrad Zieliński z konsulatu RP w Chicago potwierdza: – Konsulat wychodzi naprzeciw prośbom bliskich obywateli polskich zmarłych w Stanach Zjednoczonych.
W sytuacji, gdy rodzina potrzebuje uzyskać zaświadczenia na przewóz zwłok lub prochów do Polski, jesteśmy w stanie wydać taki dokument w ciągu 1-3 dni roboczych od chwili złożenia przez rodzinę lub bliskich wymaganych dokumentów. Szczegółowe informacje na temat takiej dokumentacji można znaleźć na stronie internetowej Konsulatu pod adresem www.chicago.msz.gov.pl, w zakładce: informacje konsularne > sprawy prawne > zaświadczenia > przewóz prochów i zwłok.
Może się zdarzyć, że rodzina zmarłej osoby potrzebować będzie pomocy miejscowego adwokata, który mógłby asystować jej w rozpoczęciu postępowania spadkowego. W takich sytuacjach Konsulat jest gotów udostępnić listę takich prawników.
Ponadto, na wniosek polskich sądów Konsulat regularnie odbiera zapewnienia spadkowe od Polaków zamieszkałych na terenie okręgu konsularnego placówki w Chicago (13 stanów Midwest), aby pomóc im w ukończeniu postępowania spadkowego toczącego się w Polsce.
W przypadku śmierci obywatela polskiego w Stanach Zjednoczonych i zgłoszeniu tego faktu Konsulowi, Konsulat – za pośrednictwem Urzędu Wojewódzkiego właściwego dla miejsca zamieszkania zmarłego – powiadomi jego krewnych w kraju.
Należy pamiętać, że mimo iż Konsulat nie może sfinansować kosztów pogrzebu ani zorganizować transportu zwłok lub prochów osoby zmarłej do Polski, rodzina osoby zmarłej może zwrócić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o zasiłek pogrzebowy lub inne świadczenia wypłacane z polskiego ubezpieczenia społecznego. Formularz takiego wniosku (druk ZUS Z - 12) można znaleźć na stronie internetowej ZUS pod adresem: www.zus.pl/default.asp?p=4&id=439
Szczegółowe informacje na ten temat można uzyskać także pod nr tel. +48 22 560 16 00 (infolinia ZUS).
Opieka duchownych
O. Piotr Kochanowicz z Ośrodka Jezuickiego w Chicago, zapewnia, że kościoły chicagowskie ściśle współpracującą z domami pogrzebowymi. Na ich zaproszenie duchowni odprawiają msze i modlą się za osoby, których ciało lub prochy będą wysłane do Polski. Ośrodek Jezuicki w Chicago oferuje także spotkania w ramach"Centrum wsparcia w żałobie", gdzie spotykają się osoby, które utraciły swych najbliższych. Takie spotkania pomagają im przetrwać ciężkie chwile, do których szczególnie należą Święta Bożego Narodzenia i 1 listopada. – W dniu Wszystkich Świętych spotkają się w naszym Ośrodku rodziny w żałobie, które zapalą świeczki za swych zmarłych, z którymi często spędziły całe życie. Podobne spotkania odbywają zawsze dwa razy w miesiącu, w każdy pierwszy i trzeci wtorek miesiąca.
– Często także celebrujemy mszę pogrzebową dla rodziny i przyjaciół zmarłego, gdy prochy są w drodze do Polski. Na prośbę rodziny odprawiamy mszę w tym samym czasie, gdy odbywa się pogrzeb w ojczyźnie.
Koszty
Przedstawiciele placówki konsularnej w Chicago nie są w stanie podać dokładnych kosztów przewozu ciała do Polski. – Opłaty za wysyłkę ciała lub prochów z USA do Polski są bardzo różne – każda firma ustala własne stawki. Trudno tu podać jakiekolwiek szacunki - informuje nas wicekonsul z Wydziału Prawnego i Opieki Konsularnej Adam Bożko.
Od początku 2013 r. Konsulat otrzymał 102 wnioski o wydanie zaświadczenia zezwalającego na przewóz urn z prochami i 82 wnioski o wydanie zaświadczenia zezwalającego na przewóz zwłok.
