John Guzlowski
Już od 45 lat piszę o moich rodzicach i ich doświadczeniach z czasów drugiej wojny światowej i po wojnie. Piszę o nich wiersze, tomiki z wierszami, artykuły akademickie i felietony do gazet. Doświadczenia mojej mamy i taty znalazły się nawet w niektórych powieściach, które napisałem.
Kiedy pierwszy raz zaczęłam pisać jako nastolatek, nie miałem pojęcia, że tak wiele z mojego pisania będzie o moich rodzicach. Wtedy marzyłem o pisaniu powieści science-fictions. Oszalałem na punkcie robotów, statków kosmicznych i naukowców, którzy stają przed najbardziej niemożliwymi wyzwaniami. Co tydzień czytałem trzy albo cztery powieści s-f autorstwa wielkich pisarzy: Roberta Heinleina, H. G. Wellsa i Isaaca Asimova. Nie tylko czytałem s-f, ale próbowałem też pisać. I to złamało mi serce, gdy odkryłam, że bez względu na to, jak bardzo kocham science fiction, nie potrafię tego pisać.
Kiedy to się stało, przestałem w ogóle pisać, za wyjątkiem tego, co pisałem na zajęcia na studiach i pracami naukowymi o literaturze angielskiej i amerykańskiej. Postanowiłem, że skoro nie mogę być pisarzem science fiction, zostanę profesorem uniwersyteckim. Po ukończeniu licencjatu na UIC zacząłem pracować nad doktoratem z literatury amerykańskiej na Purdue.
W 1979 roku, jeszcze zanim skończyłem pracę nad doktoratem, zdarzyła się zabawna rzecz. Znów zacząłem pisać prace niezwiązane z akademią.
Stało się to w gorące i parne sierpniowe popołudnie, gdy siedziałem przy biurku i myślałem o Williamie Faulknerze. Próbowałem zrozumieć ciąg obrazów przewijający się przez wszystkie jego powieści.
Nagle, zupełnie niespodziewanie, poczułem, że jestem z rodzicami, wiedziałem, gdzie są i co robią.
To uczucie było szokiem. Nie mieszkałem w domu od prawie dekady, rzadko widywałem rodziców, starałem się w zasadzie nie myśleć o nich i ich życiu. Nie chciałem wiedzieć o ich zmartwieniach, ich wspomnieniach z II wojny światowej i obozów pracy niewolniczej i zaburzeniach, jakie te wspomnienia teraz powodują w ich życiu w Chicago. Ale nagle byli w mojej głowie i z jakiegoś powodu zacząłem pisać o nich wiersz.
Co najmniej od dekady nie napisałem wiersza, ale oto ja, znów piszący. I to nie był jedyny wiersza, jaki napisałem. Ten wiersz o moich rodzicach sprawił, że znowu zacząłem pisać wiersze, pisać o moich rodzicach i pisać wiersze nie o nich. Zacząłem też znowu pisać beletrystykę. Pewnego dnia pisałem sonet o mojej mamie i niemieckich żołnierzach, którzy przyszli do jej domu w Polsce i zabili jej matkę, siostrę mojej mamy i dziecko siostry, i dotarłem do końca wiersza. I z jakiegoś powodu zacząłem się zastanawiać, co właściwie się stało, kiedy Niemcy otworzyli drzwi do jej domu. To doprowadziło mnie do napisania mojej pierwszej powieści „Retreat – A Love Story”, a ta powieść doprowadziła mnie do napisania moich pięciu powieści kryminalnych o Hanku i Marvinie.
A co to był za wiersz, który mnie zainspirował?
Oto on:
Marzenia o Polsce, wrzesień 1939
Zbyt wiele obaw
jak na letni dzień
Dostrajam swoje myśli
i oddech
zauważam wilgotność
i marzę
Gdzieś moi rodzice
są wciąż ocalałymi
żyjącymi niespiesznym życiem
niespiesznych wspomnień:
chory zamach bagnetem
przez pierś młodej dziewczyny,
ciało zwisające na płocie,
zwęglone usta kapitana ułanów
szepczące i parujące,
“Gdzie są konie
gdzie są konie?”
Śmierć w Polsce
Jak nigdzie indziej–
Chłodna, szara, bez oddechu.
–
Wiersz ten znajduje się w moim tomiku wierszy i prozy o moich rodzicach i wojnie – „Echoes of Tattered Tongues”.
The First Poem I Wrote about My Parents
For 45 years now, I’ve been writing about my parents and their experiences during and after World War II. I’ve written poems and books of poems and academic articles and newspaper columns about them. My mom and dad’s experiences have even figured into some of the novels I’ve written.
When I first started writing back in my teens, I had no idea that so much of my writing would be about my parents. Back then, my dream was to write science fiction novels. I was crazy about robots and rocketships and scientists facing the most impossible challenges. Every week, I’d read three or four novels by great science-fiction writers like Robert Heinlein, H. G. Wells, and Isaac Asimov. I not only read science fiction, I also tried to write it, and It broke my heart when I discovered that no matter how much I loved science fiction, I couldn’t write it.
When that happened, I stopped writing everything except what I wrote for college classes, academic papers about English and American literature. I decided that since I couldn’t be a science fiction writer, I’d be a university professor. After I finished my BA at UIC, I started working on a PhD in American Literature at Purdue.
In 1979, just before I finished working on my PhD, a funny thing happened. I started doing non-academic writing again.
It happened on a hot, humid August afternoon while I was sitting at a desk thinking about William Faulkner. I was trying to make sense of a line of imagery that threaded through all of his novels.
Out of nowhere, suddenly, I had this sense of my parents and where they were and what they were doing.
It came as a shock, this sense. I hadn’t lived at home in almost a decade, seldom saw my parents, tried in fact not to think about them and their lives. I didn’t want to know about their worries, their memories of WWII and the slave labor camps and the mess those memories were making now of their lives in Chicago. But suddenly there they were in my head, and for some reason I started writing a poem about them.
I hadn’t written a poem in at least a decade, but there I was, writing one. And it wasn’t the only poem I wrote. This poem about my parents started me writing poems again, writing about my parents and writing poems not about them. It also started me writing fiction again. One day, I was writing a sonnet about my mom and the German soldiers who came to her house in Poland and killed her mother and my mom’s sister and the sister’s baby, and I got to the end of the poem, and for some reason, I started wondering what actually happened when the Germans pushed open the door to her house. That led me to write my first novel Retreat – A Love Story, and that novel led me to write my five Hank and Marvin mystery novels.
And what was the poem like that did all this inspiring?
Here it is:
Dreams of Poland, September l939
Too many fears
for a summer day
I regulate my thoughts
and my breathing
regard the humidity
and dream
Somewhere my parents
are still survivors
living unhurried lives
of unhurried memories:
the unclean sweep of a bayonet
through a young girl’s breast,
a body drooping over a rail fence,
the charred lips of the captain of lancers
whispering and steaming,
“Where are the horses
where are the horses?”
Death in Poland
like death nowhere else‑‑
cool, gray, breathless.
–
The poem appears in my book of poems and prose pieces about my parents and the war, Echoes of Tattered Tongues.
John Guzlowski
.JPG)
amerykański pisarz i poeta polskiego pochodzenia. Publikował w wielu pismach literackich, zarówno w USA, jak i za granicą, m.in. w „Writer’s Almanac”, „Akcent”, „Ontario Review” i „North American Review”. Jego wiersze i eseje opisujące przeżycia jego rodziców – robotników przymusowych w nazistowskich Niemczech oraz uchodźców wojennych, którzy emigrowali do Chicago – ukazały się we wspomnieniowym tomie pt. „Echoes of Tattered Tongues”. W 2017 roku książka ta zdobyła nagrodę poetycką im. Benjamina Franklina oraz nagrodę literacką Erica Hoffera za najbardziej prowokującą do myślenia książkę roku. Jest również autorem serii powieści kryminalnych o Hanku i Marvinie, których akcja toczy się w Chicago oraz powieści wojennej pt. „Retreat— A Love Story”. John Guzlowski jest emerytowanym profesorem Eastern Illinois University.
-
John Guzlowski's writing has been featured in Garrison Keillor’s Writer’s Almanac, Akcent, Ontario Review, North American Review, and other journals here and abroad. His poems and personal essays about his Polish parents’ experiences as slave laborers in Nazi Germany and refugees in Chicago appear in his memoir Echoes of Tattered Tongues. Echoes received the 2017 Benjamin Franklin Poetry Award and the Eric Hoffer Foundation's Montaigne Award for most thought-provoking book of the year. He is also the author of two Hank Purcell mysteries and the war novel Road of Bones. Guzlowski is a Professor Emeritus at Eastern Illinois University.
