„By góralska krew płynęła w żyłach naszych dzieci i młodzieży”

W gronie ponad 25 zespołów folklorystycznych, szkółek i grup tanecznych działających w środowisku chicagowskich górali „Szkółka ZPPA” i zespół „Holni” należą do ścisłego grona organizmów artystycznych realizujących z powodzeniem przekazywanie młodemu pokoleniu Amerykanów polskiego pochodzenia umiłowanie do tańca, gwary, tradycji, zwyczajów i kultury rodzimego Podhala.

Jubileusz 45-lecia działalności „Szkółki” i pięciolecia istnienia zespołu „Holni” uroczyście celebrowano 12 października. O godzinie drugiej po południu w kościele pw. św. Alberta w Burbank mszę świętą w intencji zespołu, nauczycieli i rodziców odprawił kapelan zespołów, ks. Stanisław Drewniak w asyście miejscowego proboszcza, ks. Mariusza Nawalańca i honorowego kapelana ZPPA o. Wacława Lecha. W wygłoszonym kazaniu kapelan „Szkółki” nawiązał do początków jej istnienia.

– Kiedy myślimy o tym, co się wydarzyło 45 lat temu, to trzeba wspomnieć, że to byli wasi dziadkowie, którzy zakładali tę szkółkę i rozpoczynali bardzo chwalebne i piękne dzieło. Przede wszystkim chcieli, aby to co oni otrzymali od swoich ojców i dziadków, aby wszystkie te wartości nie zostały zapomniane, ale aby były kultywowane i zachowywane, bo to była ich tradycja. By góralska krew płynęła w żyłach naszych dzieci i młodzieży. Tyle ludzi przeszło przez „Szkółkę”, trzy pokolenia. Tylu ludziom możemy zawdzięczać to, że zespół przetrwał tak długi okres czasu i się ma bardzo dobrze – powiedział ks. kapelan polecając boskiemu miłosierdziu i opiece wszystkich tych, którzy przyczynili się do rozwoju i istnienia zespołu.

Finałem kościelnej celebracji kierowanych przez Grzegorza Sarnę zespołów z udziałem tancerek i tancerzy, nauczycieli i rodziców oraz członków władz ZPPA z prezesem Janem Królem na czele była ceremonia poświęcenia nowego sztandaru, na którym po złożeniu ślubowania wszyscy złożyli symboliczny pocałunek. W poczcie sztandarowym przy ołtarzu byli obecni chorąży Marek Byrdak i rodzice chrzestni Bożena Mąka i Wojciech Granat, a wartę honorową trzymały poczty sztandarowe kilkunastu kół góralskich.
Drugą odsłoną jubileuszowej celebracji był bankiet w Domu Podhalan z udziałem ponad 200 osób. List gratulacyjny od Pierwszej Damy Agaty Kornhauser-Dudy, jaki skierowała do kierującego zespołami Grzegorza Sarny odczytał wicekonsul Tomasz Orczyk. W piśmie Pierwsza Dama RP złożyła wyrazy podziękowania za podejmowaną od ponad czterech dekad codzienną, społeczną pracę podejmowaną przez dzieci, nauczycieli i rodziców dla zachowania tożsamości narodowej wśród amerykańskiej Polonii.

– Bardzo dziękuję za godne naśladowania przywiązanie do wielowiekowej spuścizny przodków. Za krzewienie polskości w Stanach Zjednoczonych Ameryki poprzez muzykę, taniec, śpiew, za wychowywanie kolejnych pokoleń dzieci i młodzieży w duchu wartości patriotycznych i chrześcijańskich (…). Bardzo doceniam państwa liczne inicjatywy propagujące polskie dziedzictwo w zróżnicowanym, wieloetnicznym społeczeństwie amerykańskim. Dzięki takiemu zaangażowaniu przez 45 lat możliwe było budowanie prestiżu i pozycji szkoły, która stała się profesjonalnym miejscem doskonalenia artystycznych umiejętności wszystkich jej członków – napisała między innymi pani prezydentowa podkreślając, że działalność Związku Podhalan, w którą wpisują się te dwa zespoły, jest jej szczególnie bliska, bo jest honorowym członkiem podhalańskiej organizacji w USA.

Wśród licznych gratulacji jakie napłynęły z okazji jubileuszu szczególnie miłe w imieniu Reprezentacyjnego Zespołu Pieśni i Tańca „Siumni” przekazała kierowniczka zespołu i zarazem wiceprezes ds. kultury ZPPA Karolina Walkosz-Stefiera wręczając kierownikowi Grzegorzowi Sarnie pamiątkowy dyplom z życzeniami dla tancerzy, instruktorów i kierownictwa zespołów.

Witając uczestników jubileuszowego bankietu rozpoczętego odśpiewaniem hymnów narodowych przez Natalię Król, kierownik zespołów Grzegorz Sarna przypomniał początki działalności szkółki.

– Było to za czasów honorowego prezesa ZPPA, śp. Józefa Gila, który postanowił, żeby uczyć regionalnych tańców, pieśni i muzyki dzieci oraz młodzież przy Zarządzie Głównym Związku Podhalan. 2 czerwca w 1979 roku zorganizował posiady góralskie, na których przedstawił swoją propozycję. Oznajmił, że na początku instruktorem szkółki będzie Franciszek Bachleda-Księdzularz. Próby z 26 dziećmi odbywały się w Domu Podhalan, który mieścił się przy 3035 W. 51 Str. w Chicago.

Przy „narodzinach” zespołu była Antonina Morawa, instruktorka i pierwsza kierowniczka zespołu, która wraz z Franciszkiem Księdzularzem rozpoczynała działalność grupy.
– Na 50-lecie Związku Podhalan przyjechał z Polski Franciszek Księdzularz i powiedział tak: „Co to wy przy Związku Podhalan nie macie żadnej szkółki”. Prezes Józef Gil zadecydował, żeby założyć. Zaprosili mnie, bo ja w Polsce byłam w zespołach, a po przyjeździe tutaj należałam do zespołu „Wierchy” Michała Cieśli. Pojechaliśmy z panem Frankiem i Helenką Cukier do Yorkville na pierwsze tygodniowe wakacje. Na ten wyjazd „nazganiałam” 28 dzieci. Franek Księdzularz był z zespołem tylko przez miesiąc. Od tego czasu przez 7 lat byłam instruktorką i przez kolejne 10 lat kierowniczką zespołu.

Obecnie w „Szkółce” tańczy ponad 40 dzieci, a w zespole „Holni”, który z inicjatywy Bożeny Mąki powstał 5 lat temu, żeby umożliwić starszym dzieciom możliwość rozwijania tanecznych umiejętności w tym samej grupie organizacyjnej ćwiczy 38 osobowa grupa młodzieży powyżej 13 roku życia. Zespoły uczestniczą w licznych pokazach i imprezach. W okresie Świąt Bożego Narodzenia występują na spotkaniach opłatkowych kół prezentując program bożonarodzeniowy z szopką i kolędnikami. Zespoły należą do Związku Podhalan na prawach koła związkowego.

Obydwie grupy zaprezentowały się na scenie tańcząc, grając i śpiewając. Występy zostały przyjęte z dużym aplauzem uczestników bankietu. Grupa instruktorów i osób, które są zaangażowane w działalność zespołu została na bankiecie uhonorowana pamiątkowymi plakietami.
– Chciałam tańczyć po góralsku i uczyć się gwary, a przy okazji poznać nowe koleżanki. Mama z tatą wożą mnie na zajęcia raz w tygodniu – powiedziała Wiktoria Hajnos. Podobny powód należności do zespołu podała Wiktoria Komorowska.

Zwracając się do członków obydwu zespołów, ich opiekunów i rodziców prezes ZPPA Jan Król powiedział, że zarząd Związku, którym od niedawna ma przyjemność kierować, jest dumny z działalności zespołów i prezentowanego poziomu artystycznego.
– Niech ten jubileusz będzie dla was momentem refleksji i radości, bo oto w waszych rękach spoczywa nasza przyszłość, nasza kultura, duch i pamięć o tych, co przed nami szli niosąc swoje stroje, pieśni i obyczaje. Przez te długie lata „Szkółka” urosła jak dąb zakorzeniony w ziemi ojców, skąd się wywodzimy. To tutaj młode pokolenie uczy się co znaczy być góralem, tu chłonie mądrość przodków, tu nabiera sił, by dalej iść po góralskiej ścieżce, której nie zatrze czas, ani zmienne losy. Z podniesioną głową, sercem przepełnionym nadzieją patrzymy na was, młodych odważnych, gotowych iść dalej i nieść ten płomień, który zapłonął w waszych sercach.

Instruktorami zespołów są Katarzyna Marusarz-Łowicz, Magdalena Skowron, Marcin Macioł i Marcin Walkosz. Kierownikowi Grzegorzowi Sarnie, który był mistrzem ceremonii podczas jubileuszowych obchodów pomagają zastępcy – Marek Byrdak i Agnieszka Wyrostek. „Gaździną” jest Halina Gal, sekretarzem Anna Szuba, a skarbnikiem Elżbieta Szlembarska. Kapelanem od 38 lat jest ks. Stanisław Drewniak.

Bankiet zakończyła zabawa taneczna przy muzyce zespołu „River Band and DJ Live”.

Tekst i zdjęcia: Andrzej Baraniak/NEWSRP